Η ελληνική αγορά ενέργειας βρίσκεται σε μια περίοδο καμπής, αφού η ταχεία διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα σε συνδυασμό με την επικείμενη ενεργοποίηση των πρώτων συστημάτων αποθήκευσης και την ολοένα και αυξανόμενη εμφάνιση των αρνητικών τιμών δημιουργούν την ανάγκη για μεγαλύτερη ακρίβεια, ευελιξία και προβλεψιμότητα, με στόχο τη μείωση του ρίσκου για παραγωγούς και συμμετέχοντες στην αγορά.
Σε αυτό το νέο περιβάλλον, ο ρόλος των Φορέων Σωρευτικής Εκπροσώπησης (ΦοΣΕ) παραμένει κομβικός, ωστόσο δεν αρκεί από μόνος του. Οι εξειδικευμένοι διαχειριστές συστημάτων αποθήκευσης σε συνδυασμό με την εξέλιξη της τεχνολογίας και την ανάπτυξη κατανεμόμενων ΑΠΕ, αναμένεται να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο για την σταθερότητα του συστήματος τα επόμενα χρόνια.
Από τους ΦΟΣΕ στους bess optimizers
Καθώς περνάμε σε μία περίοδο όπου η αποθήκευση ενέργειας αποκτά κεντρικό ρόλο, με τα πρώτα έργα στη χώρα μας να αναμένοντα από το νέο έτος, προκύπτει ένας κρίσιμος ρόλος, αυτός του bess optimizer.
Και ενώ έως τώρα οι ΦοΣΕ ή aggregators συγκέντρωναν την παραγωγή πολλών μικρών σταθμών, προέβλεπαν με ακρίβεια την παραγωγή τους και τους εκπροσωπούν στο χρηματιστήριο, ελαχιστοποιώντας τις αποκλίσεις, ο optimizer αναλαμβάνει έναν ακόμη πιο δύσκολο ρόλο.
Καλείται να λάβει αποφάσεις για φόρτιση και εκφόρτιση των μπαταριών, προβλέποντας τις τιμές στην αγορά επόμενης ημέρας, στις δημοπρασίες, στη συνεχή αγορά και στην αγορά εξισορρόπησης.
Ουσιαστικά πρέπει να αξιοποιεί όλες τις αγορές ταυτόχρονα και να αναπροσαρμόζει τη στρατηγική φόρτισης και εκφόρτισης, ενέργειες που γίνονται με αλγόριθμους πρόβλεψης, AI και real-time συστήματα παρακολούθησης.
Αρνητικές τιμές και ο ρόλος των κατανεμόμενων ΑΠΕ
Μία σημαντική πρόκληση που εντείνεται όσο αυξάνεται η διείσδυση των ΑΠΕ είναι οι αρνητικές τιμές ενέργειας. Είναι πλέον συχνό το φαινόμενο ώρες της ημέρας, κυρίως με ηλιοφάνεια και χαμηλή ζήτηση, η τιμή στο χρηματιστήριο να πέφτει κάτω από το μηδέν.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, όπως αναφέρουν στελέχη της Metlen, οι παραγωγοί όχι μόνο δεν έχουν κίνητρο να παράγουν, αλλά έχουν και αντικίνητρο.
Έτσι, στις ώρες αρνητικών τιμών, οι ΦΟΣΕ επικοινωνούν με παραγωγούς ΑΠΕ και προχωρούν σε περικοπές παραγωγής για να αποφύγουν ζημιές.
Ωστόσο, ο μηχανισμός αυτός σταδιακά αυτοματοποιείται, ανοίγοντας ουσιαστικά τον δρόμο για κατανεμόμενα χαρτοφυλάκια ΑΠΕ, δηλαδή πάρκα που μπορούν να λαμβάνουν και να εκτελούν εντολές από τον ΑΔΜΗΕ και τους ΦΟΣΕ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα στη χώρα μας υπάρχουν μόλις δύο τέτοια χαρτοφυλάκια, ένα εκ των οποίων ανήκει στη Metlen, η οποία μέχρι το τέλος του έτους θα διαχειρίζεται αυτόματα μεγάλο μέρος των πάρκων της.
Ωστόσο, κάτι τέτοιο προϋποθέτει, μεταξύ άλλων, μία κεντρική πλατφόρμα χειρισμού - συμφωνία που δουλεύεται αυτό το διάστημα-,τοποθέτηση κάποιου επιπλέον εξοπλισμού για σύζευξη επικοινωνίας, ανθρώπινο δυναμικό, περισσότερους πόρους, πιστοποίηση από τον ΑΔΜΗΕ κ.λπ.
Η Metlen επεκτείνεται στη Ρουμανία
H Metlen διαθέτει χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ 2,1 GW σε Ελλάδα, Ιταλία και Ρουμανία και διαχειρίζεται 2 GW assets από θερμικές μονάδες φυσικού αερίου στη χώρα μας.
Παρέχει ολοκληρωμένες υπηρεσίες εκπροσώπησης παραγωγών ΑΠΕ, από την καθημερινή πρόβλεψη παραγωγής έως την οικονομική εκκαθάριση. Ξεχωρίζει καθώς προσφέρει ενιαία τιμή εκπροσώπησης που καλύπτει όλα τα κόστη και αναλαμβάνει πλήρως το ρίσκο για λογαριασμό του παραγωγού.
Η εταιρεία πραγματοποιεί εβδομαδιαίες εκκαθαρίσεις, παρέχει self-billing για μείωση γραφειοκρατίας και προσφέρει πλήρη αναλυτική πληροφόρηση σε εβδομαδιαία, μηνιαία και ετήσια βάση.
Επιπλέον, μέσω της Protergia δίνει στους παραγωγούς τη δυνατότητα πώλησης των εγγυήσεων προέλευσης (GOs), οι οποίες ενσωματώνονται στο συνολικό χαρτοφυλάκιο της εταιρείας.
Παράλληλα, προσφέρει και επιλογή μέσω «structured bill», όπου πέρα από την εκπροσώπηση, μπορεί να υπογραφεί και διμερές συμβόλαιο πώλησης ενέργειας (PPA) σε σταθερή τιμή, δίνοντας ουσιαστικά στον παραγωγό μια μορφή σταθερής ταρίφας. Σε αυτή τη συμφωνία, η Metlen αναλαμβάνει όλα τα ρίσκα της αγοράς και εξασφαλίζει σταθερή απόδοση για τον παραγωγό.
Η εταιρεία συνεχίζει να ενισχύει τη διεθνή της παρουσία, αφού από το Σάββατο ανέλαβε την πρώτη εκπροσώπηση έργου στη Ρουμανία, το φωτοβολταϊκό πάρκο Μερέμι ισχύος 10 MW, το οποίο- προς το παρόν τουλάχιστον- θα διαχειρίζεται.
Σύμφωνα με στελέχη της εταιρείας, μέσα στο 2026 πρόκειται να αναπτύξει αντίστοιχη δραστηριότητα και στη Βουλγαρία, ενώ εξετάζει τη διείσδυση σε αγορές όπως η Ουγγαρία και η Κροατία, αγορές που έχουν ήδη παρουσία μέσω power trading και τις γνωρίζουν καλά.
Η τεχνογνωσία το μεγάλο «όπλο»
Οι πρώτες μπαταρίες, όπως προαναφέραμε, που θα λειτουργούν με πλήρεις όρους αγοράς, αναμένονται στην Ελλάδα στις αρχές του 2026, με τη Metlen να διαθέτει προβάδισμα έναντι των ανταγωνιστών, καθώς ήδη διαθέτει εμπειρία από την ανάπτυξη και λειτουργία συστημάτων αποθήκευσης στην Ιταλία, κερδίζοντας πολύτιμη τεχνογνωσία που μεταφέρει πλέον στην ελληνική αγορά.
Παράλληλα, προσφέρει μια σειρά από εξειδικευμένα μοντέλα συνεργασίας για επενδυτές μπαταριών, δίνοντας ευελιξία και επιλογές ανάλογα με το προφίλ και τις ανάγκες τους, μεταξύ των οποίων:
- Optimization agreements, όπου η Metlen αναλαμβάνει τη βελτιστοποίηση και εκπροσώπηση συμπληρώνοντας αμοιβή, ενώ ο επενδυτής διατηρεί το ρίσκο αλλά και το σύνολο του upside.
- Tolling agreements, στα οποία η εταιρεία εγγυάται έσοδα για πολυετή περίοδο, μειώνοντας σημαντικά τον κίνδυνο του επενδυτή και μοιράζεται τυχόν επιπλέον έσοδα.
- Υβριδικά μοντέλα, που συνδυάζουν στοιχεία και από τις δύο προσεγγίσεις, προσαρμοσμένα στις ανάγκες και το προφίλ κάθε έργου.
Η ελληνική «πατέντα» για το όριο των 500 MW
Ωστόσο, η πρόσφατη ρύθμιση που θέτει όριο 500 MW τόσο για την ιδιοκτησία όσο και την εκπροσώπηση συστημάτων αποθήκευσης έως το 2029, έχει προκαλέσει αναστάτωση στην αγορά.
Το πλαίσιο αυτό, το οποίο εφαρμόζεται απαιτείται πλέον όχι μόνο για την ιδιοκτησία αλλά και για την εκπροσώπηση μπαταριών, αναμένεται να απαιτήσει τουλάχιστον 12 εξειδικευμένους φορείς για τη διαχείριση των περίπου 6 GW αποθηκευτικών έργων που θα προκύψουν από τους τρεις διαγωνισμούς αλλά και την πρόσκληση του ΥΠΕΝ.
Μάλιστα, παράγοντες της αγοράς το χαρακτηρίζουν «ελληνική πατέντα», που λειτουργεί αντιφατικά και περιοριστικά, και δεν εφαρμόζεται σε καμία ώριμη ευρωπαϊκή αγορά, τονίζοντας πως περιορίζει τις οικονομίες κλίμακας και επιβραδύνει την ανάπτυξη ενός νευραλγικού κλάδου που απαιτεί υψηλή τεχνογνωσία, την οποία δε διαθέτουν πολλές εταιρείες στη χώρα μας.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
