Ενόψει ενός ακόμα «θερμού» καλοκαιριού στο μετρό της Αθήνας, που φαίνεται πως δεν θα είναι και το τελευταίο, οι Σταθερές Συγκοινωνίες κινούνται σε δύο μέτωπα για να δροσίσουν τους συρμούς, ηλικίας άνω των 26 ετών, που πιάνουν θερμοκρασίες…φούρνου.
Πέρα από τους 12 συρμούς της πρώτης παραλαβής που θα αναβαθμιστούν πλήρως, ώστε ο χρόνος ζωής τους να επεκταθεί κατά 20 χρόνια, αναζητείται εφικτή και κοστολογημένη λύση για να τοποθετηθεί κλιματισμός σε ακόμη 16 συρμούς.
Πρόκειται για τα τρένα της πρώτης παραλαβής του μετρό, τα οποία κατασκευάστηκαν μεταξύ 1997-1999 από την κοινοπραξία Alstom– Bombardier – Siemens, για τις γραμμές 2 και 3 του νέου τότε μετρό της πρωτεύουσας.
Από τους συνολικά 28 συρμούς, σήμερα 4 μένουν παροπλισμένοι λόγω έλλειψης ανταλλακτικών, ενώ ακόμα 4 έχουν μεταφερθεί στα δρομολόγια του ηλεκτρικού.
Οι συρμοί της πρώτης αυτής προμήθειας δεν διέθεταν εκ κατασκευής κλιματισμό, πέρα από τις καμπίνες των οδηγών. Στους χώρους των επιβατών υπάρχει μόνο αερισμός και θέρμανση, καθώς και ανοιγόμενα παράθυρα, μικρού ανακλυνόμενου μέρους στην κορυφή τους, με αποτέλεσμα η κατάσταση να γίνεται ανυπόφορη σε συνθήκες καύσωνα.
Αυτό παραδέχεται και η ΣΤΑΣΥ, στο τεύχος της προκαταρκτικής διαβούλευσης που έβγαλε τις προηγούμενες ημέρες στον αέρα, για την τοποθέτηση κλιματισμού σε 16 συρμούς της σειράς Ι.
«Τα τελευταία χρόνια λόγω της κλιματικής αλλαγής ̟παρατηρείται, σταδιακά και σταθερά, µία αύξηση της μέσης θερμοκρασίας, η οποία µε την σειρά της οδηγεί σε ηπιότερους χειμώνες και σε μεγαλύτερες ̟περιόδους καύσωνα, κατά τους θερινούς μήνες» αναφέρει, τονίζοντας και την αύξηση της επιβατικής κίνησης λόγω του τουριστικού ρεύματος.
«Το συνολικό μήκος του δικτύου των γραμμών 2 και 3 έχει υπερδιπλασιαστεί, σε σχέση µε το αρχικό δίκτυο, που τέθηκε σε εμπορική λειτουργία το 2000. Όλοι οι ανωτέρω παράγοντες έχουν δημιουργήσει αφόρητες συνθήκες για το επιβατικό κοινό, όταν χρησιμοποιούν τους συγκεκριμένους συρμούς, κατά την διάρκεια των θερμών ημερών των καλοκαιρινών μηνών», συμπληρώνει.
Παρότι, καταβάλλεται προσπάθεια να μην δρομολογούνται οι εν λόγω συρμοί τις ώρες των υψηλότερων θερμοκρασιών, τα παράπονα του επιβατικού κοινού δίνουν και παίρνουν.
Η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο ασφυκτική για τους 4 συρμούς που έχουν μετακινηθεί ως τονωτική ένεση στον ηλεκτρικό για να βγαίνουν τα δρομολόγια και αναγκαστικά αποσύρονται σε συνθήκες καύσωνα.
Σύμφωνα με τον κανονισμό για τα μέσα δημόσιας μεταφοράς, «πρέπει να υπάρχει μέριμνα για την τήρηση ικανοποιητικής θερμοκρασίας εντός οχημάτων και συρμών που διαθέτουν κλιματισμό, ώστε για τη μεν θερινή περίοδο η ψύξη να ενεργοποιείται όταν η εσωτερική θερμοκρασία φτάσει στους 28 βαθμούς, για τη δε χειμερινή η θέρμανση να ενεργοποιείται όταν πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς Κελσίου».
Σήμερα, υπολογίζεται από τη ΣΤΑΣΥ ότι η θερμοκρασία περιβάλλοντος στους σταθμούς και στις σήραγγες είναι στους 35 βαθμούς Κελσίου μέγιστο και η επιδιωκόμενη θερμοκρασία εντός των συρμών είναι 26-29 βαθμοί.
Προκλήσεις η εφικτότητα και το κόστος
Η τεχνική φόρμουλα που θα δώσει ανάσα στους παλαιότερους συρμούς του μετρό της πόλης αναζητείται από τη ΣΤΑΣΥ εδώ και περισσότερα από δύο χρόνια, καθώς η κατάσταση γίνεται κάθε καλοκαίρι και χειρότερη, αυξανόμενης και της επιβατικής κίνησης.
Σε επίπεδο διερεύνησης, είχε ζητηθεί από τεχνικές εταιρείες, μεταξύ των οποίων και ο κατασκευαστής της σειράς Ι, να καταθέσουν ρεαλιστικές προτάσεις και να τεκμηριώσουν την εφικτότητα των λύσεων.
Πρόκειται για μια δύσκολη εξίσωση, καθώς οι συρμοί δεν διαθέτουν χώρο για την τοποθέτηση του πρόσθετου εξοπλισμού. Έτσι, χρειάστηκε ακόμα και να μετρηθούν τα περιθώρια ύψους εντός των σηράγγων του μετρό, ώστε να υπολογιστεί κατά πόσο μπορεί ο απαραίτητος μηχανισμός να βγει πάνω από την οροφή.
Σε αυτή την αρχική διερεύνηση, μόνο μία εταιρεία κατέθεσε τελικά την πρότασή της. Ο προϋπολογισμός της πρότασης, όπως έχει προσδιοριστεί στον κοινοβουλευτικό έλεγχο, ανέρχεται στο ποσό των 265.000-275.000 ευρώ ανά όχημα. Όμως το κόστος κρίθηκε ως ιδιαίτερα υψηλό για το σύνολο των συρμών, δεδομένης της έλλειψης πόρων.
Διπλό μέτωπο
Έτσι, η ΣΤΑΣΥ προχωρά με μία «διπλή» λύση, προωθώντας τους 12 συρμούς της σειράς Ι για πλήρη αναβάθμιση, στην οποία περιλαμβάνεται και η εγκατάσταση κλιματισμού. Το ολικό λίφτινγκ θα παρατείνει τον χρόνο ζωής τους κατά μία 20ετία.
Σε αυτή τη φουρνιά, περιλαμβάνονται ακόμα 10 συρμοί της παλαιότερης γενιάς του ηλεκτρικού, κυκλοφορίας μεταξύ 1993-1995, που θα ανακαινιστούν πλήρως. Το κόστος έχει προσδιοριστεί στα 70 εκατ. ευρώ.
Αυτή την περίοδο έχει υποβληθεί αίτημα για χρηματοδότηση στο ΕΣΠΑ, παρότι στον σχεδιασμό του Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου είχε ανακοινωθεί ένα ποσό 350 εκατ. για επενδύσεις στα μέσα σταθερής τροχιάς.
Για τους υπόλοιπους 16 συρμούς, η τρέχουσα διαβούλευση αναμένεται να ξεθολώσει το τοπίο, καθώς ζητείται πλήρης τεχνοοικονομική λύση.
Σύμφωνα με την τεχνική περιγραφή του έργου, εκτιμάται πως θα χρειαστεί μία κλιματιστική μονάδα ανά βαγόνι. Κάθε συρμός αποτελείται από έξι βαγόνια των 17 μέτρων και το συνολικό μήκος είναι 107 μέτρα.
Για την τοποθέτηση των κλιματιστικών μονάδων απαιτούνται μελέτες θερµικού φορτίου, μετασκευής των οροφών των συρμών, νέου φωτισμού, στατικές και δυναμικές μελέτες παρατυπώματος, μελέτη μεταβολής του βάρους και των ηλεκτρικών φορτίων.
Παράλληλα µε την τοποθέτηση των νέων κλιματιστικών, θα γίνει προμήθεια και τοποθέτηση δύο νέων στατικών μετατροπέων ανά συρμό, για την επαύξηση της ηλεκτρικής παροχής στις κλιματιστικές μονάδες (εκτός εάν αυτές διαθέτουν δικούς τους μετατροπείς).
Προκειμένου να εγκατασταθούν τα κλιματιστικά, θα απαιτηθούν εργασίες κοπής των οροφών των συρμών, θα τοποθετηθούν νέες οροφές εσωτερικά των οχημάτων και νέος φωτισμός. Βάσει των προδιαγραφών της ΣΤΑΣΥ, στον νέο σχεδιασμό το ύψος στο εσωτερικό του συρμού θα πρέπει να είναι 2,1 μέτρα.
Όλες αυτές οι εργασίες μπορούν να γίνουν µε παραχώρηση χώρου στον ανάδοχο, στις εγκαταστάσεις της ΣΤΑΣΥ στο αμαξοστάσιο του Ελαιώνα.
Για την ολοκλήρωση του έργου, υπολογίζεται πως θα απαιτηθούν αρχικά 10-12 μήνες για την ολοκλήρωση των μελετών, την προμήθεια των υλικών και την κατασκευή του πρωτοτύπου. Εν συνεχεία, θα ολοκληρώνονται 1 ως 3 συρμοί κατά μέγιστο ανά μήνα, προοδευτικά, μέχρι την ολοκλήρωσή τους.