Η Θεσσαλονίκη εισέρχεται σε μια νέα εποχή, με τη δυτική πλευρά της να μετατρέπεται σε επίκεντρο επιχειρηματικότητας, ιστορίας και πολιτισμού.
Σύμφωνα με σημερινές δηλώσεις της υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη, η μεταμόρφωση αυτή θα επιτευχθεί με σημαντικά έργα όπως η ανάπλαση του βιομηχανικού συγκροτήματος ΦΙΞ, όπου θα στεγαστεί η περίφημη Συλλογή Κωστάκη, καθώς και με την ολοκλήρωση τριών νέων μουσείων στη δυτική Θεσσαλονίκη από το 2026 έως το 2028.
Τα έργα αυτά περιλαμβάνουν το Μουσείο Ολοκαυτώματος, το Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού και το μουσείο που θα φιλοξενήσει τα ευρήματα των ανασκαφών του Μετρό.
Η κα Μενδώνη σημείωσε ότι η Θεσσαλονίκη αποκτά μια νέα, εξωστρεφή ταυτότητα, συνδυάζοντας το ιστορικό της παρελθόν με ένα δυναμικό και αναπτυξιακό μέλλον.
Σε εκδήλωση παρουσίασης του master plan για την ανάπλαση του πρώην βιομηχανικού συγκροτήματος, που πραγματοποιήθηκε από το διεθνούς φήμης αρχιτεκτονικό γραφείο Fosters + Partners, η υπουργός τόνισε πως το σχέδιο αυτό δημιουργεί μια νέα πραγματικότητα για την πόλη και τους κατοίκους της.
Για το Υπουργείο Πολιτισμού, η ανάδειξη της ιστορικής διαχρονίας της Θεσσαλονίκης αποτελεί στρατηγική επιλογή. Από το 2019, όπως ανέφερε η υπουργός, έχουν τεθεί σε εφαρμογή πολιτικές που συνδέουν τον πολιτισμό με το μοντέλο μεταβιομηχανικής ανάπτυξης της πόλης.
Στόχος είναι να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ του κέντρου και της ανατολικής πλευράς, όπου παραδοσιακά χωροθετούνταν οι πολιτιστικές υποδομές, και της δυτικής, που χαρακτηριζόταν από βιομηχανική δραστηριότητα.
Στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά, το υπουργείο ολοκληρώνει την αποκατάσταση του κτηρίου Α3, το οποίο θα μετατραπεί σε μουσείο αφιερωμένο στην ιστορία της πόλης, βασισμένο στα ευρήματα των ανασκαφών του Μετρό.
Παράλληλα, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ιδρύεται το Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού, ενώ σε κοντινή απόσταση ανεγείρεται το Μουσείο Ολοκαυτώματος. Τα τρία αυτά μουσεία αναδεικνύουν το πολυπολιτισμικό παρελθόν της Θεσσαλονίκης και ενισχύουν τη θέση της δυτικής πλευράς ως σημείο διεθνούς αναφοράς.
Το συγκρότημα ΦΙΞ χαρακτηρίζεται ως τοπόσημο της δυτικής Θεσσαλονίκης. Η υπουργός Πολιτισμού αναφέρθηκε στη διάσωση του Συγκροτήματος 2 του ΦΙΞ, το οποίο πλέον ανήκει στο Υπουργείο Πολιτισμού. Η απευθείας αγορά του κτιριακού συγκροτήματος κρίθηκε απαραίτητη για τη διατήρηση της βιομηχανικής κληρονομιάς της πόλης.
Σημαντική είναι και η χορηγία της εταιρείας Dimand και του Δημήτρη Ανδριόπουλου, που χρηματοδοτούν τις μελέτες αποκατάστασης του συγκροτήματος, ενώ στα κτήρια θα στεγαστούν η Συλλογή Κωστάκη του MOMus, η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης και το μοναδικό στην Ελλάδα Κρατικό Ωδείο.
Η Συλλογή Κωστάκη, που περιλαμβάνει 1.277 έργα, αποτελεί την μεγαλύτερη πολιτιστική επένδυση του ελληνικού κράτους στον τομέα των συλλογών. Αγοράστηκε το 2000 έναντι 33,5 εκατ. δολαρίων και σήμερα η αξία της είναι δεκαπλάσια.
Μέχρι σήμερα φιλοξενείται στη Μονή Λαζαριστών, ωστόσο με τη μεταφορά της στο νέο χώρο ενισχύεται περαιτέρω η πολιτιστική αναβάθμιση της δυτικής Θεσσαλονίκης.
Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Στέλιος Αγγελούδης, χαρακτήρισε την ανάπλαση του ΦΙΞ ως καθοριστικό βήμα για την επιστροφή της δυτικής Θεσσαλονίκης στο προσκήνιο, σημειώνοντας ότι μετά την ολοκλήρωση των έργων, ελάχιστοι χώροι στη δυτική πλευρά θα χρήζουν περαιτέρω ανάπλασης.
Ο αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης, Κώστας Γιουτίκας, ανέδειξε τις πρωτοβουλίες που έχουν δρομολογηθεί για την αναβάθμιση της περιοχής, όπως η έναρξη του δυτικού προαστιακού σιδηροδρόμου, η σύνδεση του αγωγού Δενδροποτάμου με τον βιολογικό καθαρισμό της Σίνδου και η ανάπλαση του πρώην στρατοπέδου Παύλου Μελά.
Ο Μητροπολίτης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως Βαρνάβας υπογράμμισε τη σημασία της ισόρροπης ανάπτυξης και κάλεσε όλους να συμβάλουν στην αναγέννηση της δυτικής εισόδου της Θεσσαλονίκης