Ο νέος νόμος για την Κοινωνική Αντιπαροχή, την κοινωνική μίσθωση και τη θεσμοθέτηση της ισόβιας τριτεκνικής ιδιότητας αποτελεί πλέον νόμο του κράτους, με στόχο την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης και την ενίσχυση των οικογενειών. Όπως επισήμανε η Υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Δόμνα Μιχαηλίδου, «από σήμερα, διαθέτουμε δύο νέα εργαλεία για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης», αναδεικνύοντας πως τόσο οι τρίτεκνες οικογένειες όσο και οι οικογένειες με παιδιά με αναπηρία ενισχύονται θεσμικά.
Με αφορμή την ψήφιση του νομοσχεδίου, το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας παρουσιάζει απαντήσεις σε βασικές ερωτήσεις, ώστε να γίνουν κατανοητές οι πρακτικές ωφέλειες του νέου πλαισίου για τους δικαιούχους.
Βασικές Παρεμβάσεις και Καινοτομίες του Νέου Νόμου
1. Ποια είναι τα κυριότερα σημεία του νέου νόμου;
Ο νόμος εισάγει δύο σημαντικά «εργαλεία» για τη στεγαστική πολιτική: την Κοινωνική Αντιπαροχή και την κοινωνική μίσθωση. Στόχος είναι η αύξηση του διαθέσιμου αποθέματος κατοικιών και η αντιμετώπιση των ελλείψεων στην αγορά ακινήτων. Μέσω της Κοινωνικής Αντιπαροχής, το Δημόσιο αξιοποιεί αναξιοποίητα ακίνητά του, σε συνεργασία με ιδιώτες, για την ανέγερση νέων διαμερισμάτων. Παράλληλα, ανενεργά στρατόπεδα μετατρέπονται σε σύγχρονες κατοικίες, με διαχωρισμό: 25% για τις ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων και 75% για τη δημιουργία κοινωνικών κατοικιών.
Επίσης, ο νόμος προβλέπει:
- Καθιέρωση της τριτεκνικής ιδιότητας εφ’ όρου ζωής για τρίτεκνους γονείς και παιδιά με αναπηρία.
- Ίδρυση νέων δομών βραχυχρόνιας φιλοξενίας για άτομα με αναπηρία.
2. Πώς λειτουργεί η Κοινωνική Αντιπαροχή;
Η Κοινωνική Αντιπαροχή αφορά μια σύγχρονη συνεργασία μεταξύ Δημοσίου και ιδιωτών ώστε να υλοποιούνται νέες κατοικίες, χωρίς άμεση δημοσιονομική επιβάρυνση για το κράτος. Ιδιώτης επενδυτής κατασκευάζει ή ανακαινίζει δημόσια ακίνητα με δικά του κεφάλαια. Από τις νέες κατοικίες, τουλάχιστον το 30% μένει στην κυριότητα του Δημοσίου και ενοικιάζεται σε προνομιακές τιμές σε νέους, οικογένειες και ευπαθείς ομάδες. Τα υπόλοιπα διαμερίσματα διατίθενται στην αγορά, ενισχύοντας την συνολική προσφορά κατοικιών.
3. Ποιες πηγές κατοικιών αξιοποιούνται;
Οι νέες κατοικίες θα προέρχονται τόσο από κτίρια και οικόπεδα του Δημοσίου που μέχρι σήμερα παρέμεναν αδρανή, όσο και από ανενεργά στρατόπεδα σε συνεργασία με το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Από το σύνολο των νέων κατοικιών, το 25% θα διατίθεται σε στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και το 75% για κοινωνική στέγαση.
4. Ποιοι είναι οι υποψήφιοι δικαιούχοι κοινωνικών κατοικιών;
Οι δικαιούχοι επιλέγονται από τον ΟΠΕΚΑ, βάσει κοινωνικών και οικονομικών ενδείξεων που θα καθοριστούν με επερχόμενη Υπουργική Απόφαση. Τα βασικά κριτήρια αφορούν εισόδημα, περιουσιακή κατάσταση, οικογενειακή σύνθεση, ηλικία των παιδιών και ύπαρξη αναπηρίας.
5. Τι διαφορετικό προσφέρει το κοινωνικό μίσθωμα; Ποιος το ορίζει;
Το κοινωνικό μίσθωμα διαμορφώνεται χαμηλότερα από τα ενοίκια της ελεύθερης αγοράς και υπολογίζεται (με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα) ανάλογα με το εισόδημα του δικαιούχου και τo αξιακό μέγεθος του ακινήτου. Η σχετική διαδικασία και τα κριτήρια καθορίζονται από το Υπουργείο - όχι από τον ιδιώτη κατασκευαστή - λαμβάνοντας υπόψη τιμές γης και συγκεκριμένες προδιαγραφές.
6. Ποιος εγγυάται τη συντήρηση των κοινωνικών κατοικιών;
Η συντήρηση είναι βασικό στοιχείο ποιότητας και βιωσιμότητας του θεσμού. Δίνεται η δυνατότητα, βάσει της σύμβασης, η διαχείριση των κοινωνικών κατοικιών να παραχωρείται σε ιδιώτες, ώστε να εξασφαλίζεται τακτικό service, επισκευές και η γενικότερη απρόσκοπτη λειτουργία του οικιστικού αποθέματος για όλη τη διάρκεια ισχύος της συμφωνίας.
7. Θα δημιουργηθούν ξεχωριστές οικοδομές μόνο για κοινωνικές κατοικίες;
Όχι. Οι κοινωνικές κατοικίες θα εντάσσονται στον υφιστάμενο αστικό ιστό, συγκατοικώντας με ιδιωτικά διαμερίσματα εντός κοινών πολυκατοικιών. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγεται ο κοινωνικός διαχωρισμός και η δημιουργία απομονωμένων περιοχών.
8. Πότε αναμένεται η διάθεση των πρώτων κατοικιών;
Η διαδικασία σύναψης συμβάσεων τίθεται άμεσα σε εφαρμογή, εξασφαλίζοντας γρήγορα αποτελέσματα. Χάρη στην ετοιμότητα των υφιστάμενων υποδομών του Υπουργείου Άμυνας, οι κατοικίες από ανενεργά στρατόπεδα θα διατεθούν προτεραιότητα με προγραμματικές συμφωνίες.
9. Υπάρχει δυνατότητα εξαγοράς της κοινωνικής κατοικίας;
Παρέχεται η επιλογή rent to own, όπου μετά από 10 έτη μίσθωσης, μέρος των κοινωνικών κατοικιών μπορεί να μεταβιβαστεί σε ιδιοκτησία των ενοικιαστών. Το Δημόσιο διατηρεί πάντοτε στην κυριότητά του τουλάχιστον το 30% του αποθέματος για κοινωνικές ανάγκες.
10. Σε τι διαφέρει ο νέος νόμος συγκριτικά με το προηγούμενο πλαίσιο του 2022;
Ο νέος νόμος επιτυγχάνει αποτελεσματικότερη αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας και ενισχύει τα κίνητρα συμμετοχής για ιδιώτες, καθώς προβλέπει πλέον και απόκτηση ποσοστού των ανεγειρόμενων κατοικιών. Εισάγει μισθώσεις τουλάχιστον δεκαετούς διάρκειας, για δυνατή μελλοντική εξαγορά. Επιπλέον, η αντιπαροχή διευρύνεται για να καλύψει όχι μόνο νέες οικοδομές αλλά και ανακαινίσεις ή επισκευές παλαιών κτιρίων, ενώ η διαχείριση μπορεί να ανατεθεί για περιορισμένο διάστημα στον ανάδοχο για ποιοτική συντήρηση και σωστή εκμετάλλευση.
11. Ποιες προβλέψεις υπάρχουν για την οικογένεια;
Καθιερώνεται επίσημα η ισόβια τριτεκνική ιδιότητα για τους τρίτεκνους γονείς, με θεσμική αναγνώριση που δεν χάνεται στην ενηλικίωση του τρίτου παιδιού. Εκδίδεται αυτόματα ηλεκτρονικό πιστοποιητικό μέσω gov.gr, χωρίς γραφειοκρατία. Παιδιά με αναπηρία (άνω του 67%) διατηρούν ισοβίως πλήρη τριτεκνικά δικαιώματα. Στις περιπτώσεις κακοποιητικής συμπεριφοράς γονέων, αποκλείονται από τα κοινωνικά προνόμια, διασφαλίζοντας ωστόσο ότι τα παιδιά συνεχίζουν να προστατεύονται από τα ισχύοντα δικαιώματα.
12. Τι προβλέπει ο νόμος για τα άτομα με αναπηρία;
Θεσπίζονται νέες δομές βραχυχρόνιας φροντίδας για άτομα με αναπηρία, παρέχοντας ασφαλή και ποιοτική φιλοξενία σε περιόδους που η οικογένεια ή ο φροντιστής τους αδυνατεί προσωρινά να ανταποκριθεί. Καλύπτεται τόσο η ημερήσια όσο και η ολιγοήμερη παραμονή ή παρατάσεις έως 30 ημέρες σε ειδικές καταστάσεις ανάγκης. Το μέτρο αυτό ήρθε να απαντήσει σε πάγια αιτήματα της κοινότητας των ατόμων με αναπηρία, παρέχοντας ουσιαστική υποστήριξη στα ίδια τα άτομα
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
