Έρχεται η επιδότηση έως 10.000 ευρώ για να ανοίξουν κλειστά σπίτια

Μετά από πολύμηνη καθυστέρηση, το πρόγραμμα Ανακαινίζω - Νοικιάζω αναμένεται να ξεκινήσει στα τέλη Σεπτεμβρίου, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες του BD, σε μια πρώτη προσπάθεια να ανοίξουν τα 750.000 κλειστά σπίτια της χώρας.

Η Ελλάδα έχει ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά κενών κατοικιών στην Ευρώπη, σύμφωνα με το Ινστιτούτο για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή Eteron, με το ποσοστό να κυμαίνεται περίπου στο 25% του συνόλου στην Αθήνα, στον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη.

Πέρυσι τον Δεκέμβριο κατατέθηκε και ψηφίστηκε στη Βουλή νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας που περιελάμβανε πρόγραμμα οικονομικών κινήτρων ώστε να ξανανοίξουν τα κλειστά σπίτια. Ωστόσο, κάπου το πρόγραμμα «ξεχάστηκε», καθώς μεσολάβησαν και οι διπλές εθνικές εκλογές.

Το Ανακαινίζω - Νοικιάζω εντάσσεται στο πλαίσιο της κυβερνητικής πολιτικής Σπίτι μου και πλέον μεταφέρεται από το υπουργείο Εργασίας στο νεοσύστατο υπουργείο Συνοχής και Οικογένειας, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες.

Ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε συνολικό προϋπολογισμό της τάξεως των 50 εκατ. ευρώ, αν και μπορεί το ποσό να αυξηθεί στα 200 εκατ. ευρώ. Τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά του προγράμματος φαίνεται να μένουν ίδια με τον αρχικό σχεδιασμό, όμως οι ακριβείς όροι θα ανακοινωθούν με υπουργική απόφαση.

Υπενθυμίζεται ότι το Ανακαινίζω - Νοικιάζω προβλέπει την επιδότηση ιδιοκτητών ακινήτων για την εκτέλεση εργασιών επισκευής και ανακαίνισης κενών κατοικιών που στη συνέχεια θα δοθούν για μίσθωση για διάρκεια τουλάχιστον 3 ετών σε νέους έως 39 ετών.

Η προηγούμενη ανακοίνωση έκανε λόγο για ένταξη ιδιοκτητών κατοικιών εμβαδού έως 100 τ.μ. σε αστικά κέντρα, οι οποίοι έχουν τουλάχιστον 50% της επικαρπίας ή της πλήρους κυριότητας της κατοικίας και με οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα έως 40.000 ευρώ και ακίνητη περιουσία έως 300.000 ευρώ.

Η επιδότηση αφορά δαπάνες ανακαίνισης/επισκευής, που αποδεικνύονται με σχετικά τιμολόγια, και φθάνει έως το 40% της δαπάνης, με ανώτατο όριο τα 10.000 ευρώ.

Όμως το πρόγραμμα στοχεύει να δώσει λύση σε ένα πρόβλημα που έχει πολλές διαστάσεις. Σύμφωνα με το Eteron, τα σπίτια είναι κλειστά καθώς χρησιμοποιούνται περιστασιακά ως δευτερεύουσα κατοικία από ιδιοκτήτες που κατοικούν στα προάστια ή σε άλλες πόλεις ή χώρες, ενώ από άλλους διατηρούνται κενά καθώς οι ιδιοκτήτες τους δεν ενδιαφέρονται να αποκτήσουν από αυτά συμπληρωματικό εισόδημα, ή δεν θέλουν να επιβαρυνθούν με τυχόν προβλήματα που σχετίζονται με την ενοικίαση (κακή συνεργασία με ενοικιαστές, κακοπληρωτές, ανάγκες συντήρησης κλπ.).

Σε άλλες χαρακτηριστικές περιπτώσεις, τα ακίνητα ανήκουν σε πολλούς κληρονόμους ή πρόκειται για κατοικίες που είναι σε πολύ κακή κατάσταση και οι ιδιοκτήτες τους αδυνατούν ή δεν θέλουν να επενδύσουν για τη συντήρηση ή την επισκευή τους.

Τέλος, σύμφωνα με το Eteron, ένας σημαντικός αριθμός ακινήτων καταγράφονται ως κενά χωρίς να είναι πραγματικά κενά, είτε γιατί κατοικούνται παράτυπα (χωρίς ενοικιαστήριο), ή γιατί χρησιμοποιούνται για άλλη αδήλωτη δραστηριότητα (π.χ. επαγγελματική στέγη ή πιο πρόσφατα airbnb)

Το κακό παράδειγμα

Παρόλο που το κράτους προσπαθεί να αυξήσει την προσφορά των κατοικίων, δεν δίνει το καλό παράδειγμα. Ένα σημαντικό ποσοστό των ακινήτων που ανήκουν σε δημόσιους φορείς παραμένουν κενά ή υποχρησιμοποιούνται. Για παράδειγμα, σύμφωνα με στοιχεία του υπ. Εργασίας (2017) οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης διαθέτουν περίπου 1.120 κτήρια σε όλη την Ελλάδα, εκ των οποίων το 49% είναι κενά.

Αντίστοιχα, κενά παραμένουν μεγάλο ποσοστό ακινήτων ιδιοκτησίας του υπ. Οικονομικών (κληροδοτήματα, κατασχέσεις, αγνώστου), ακίνητα που ανήκουν σε δήμους ή σε ιδρύματα και άλλα ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ.

Τα ίδια και στην Ευρώπη

Το πρόβλημα με τα κενά σπίτια, επίσης, μαστίζει την Ευρώπη χρόνια τώρα. Μια έκθεση της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Εθνικών Οργανώσεων που συνεργάζεται με τους Αστέγους (Feantsa) το 2016 υπολόγισε ότι ένα στα έξι ακίνητα στην Ευρώπη ήταν κενά – ίσο με περίπου 38 εκατομμύρια άδεια σπίτια. Όπως και στην Ελλάδα, ο Feantsa υπολόγισε ότι ένα στα τέσσερα ακίνητα ήταν άδεια τόσο στην την Πορτογαλία όσο και στη Βουλγαρία.

Πιο πρόσφατα στοιχεία από τον ΟΟΣΑ για το 2021 σε συγκεκριμένες χώρες δείχνουν ότι το πρόβλημα παραμένει. Η Ουγγαρία, η Κύπρος, η Φινλανδία και η Ιρλανδία αποκαλύφθηκε ότι έχουν το υψηλότερο ποσοστό κενών κατοικιών στην Ευρώπη από τις χώρες που εξετάστηκαν.