Σημαντική υστέρηση καταγράφει ο κύκλος εργασιών στο λιανικό εμπόριο εκτός τροφίμων, οχημάτων και καυσίμων, σύμφωνα με ανάλυση του Ινστιτούτου της ΕΣΕΕ για το τρίτο τρίμηνο και το πρώτο εννεάμηνο του 2025.
Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ, Σταύρος Καφούνης, η αγορά χρειάζεται τόνωση πωλήσεων τουλάχιστον κατά 10% στο τελευταίο τρίμηνο του έτους, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι πιέσεις από υπέρογκα μισθώματα, ενέργεια και μισθολογικές επιβαρύνσεις.
Η ανάλυση δείχνει ότι το πρώτο εξάμηνο του 2025, σε συνδυασμό με το διαρκώς υψηλό λειτουργικό κόστος, καθιστά το τέταρτο τρίμηνο καθοριστικό για τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων.
Η εορταστική περίοδος, που ξεκινά με τη "Black Friday", θεωρείται καθοριστική, ιδιαίτερα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ). Η ΕΣΕΕ υπογραμμίζει την ανάγκη στήριξης του κλάδου με στοχευμένες αναπτυξιακές ρυθμίσεις και μέτρα ελάφρυνσης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΕΕ, η αύξηση του κύκλου εργασιών στο τρίτο τρίμηνο του 2025 ανήλθε σε 199,3 εκατ. ευρώ, με τον συνολικό τζίρο να διαμορφώνεται στα 7,2 δισ. ευρώ από 7,0 δισ. το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους.
Για το πρώτο εννεάμηνο, η αύξηση ήταν 370,4 εκατ. ευρώ, με τον συνολικό τζίρο να φτάνει τα 19,7 δισ. ευρώ έναντι 19,3 δισ. πέρυσι.
Ωστόσο, η αύξηση του κύκλου εργασιών στο εννεάμηνο είναι η χαμηλότερη από το 2020.
Η ΕΣΕΕ εκφράζει ανησυχία, καθώς ο πυρήνας του λιανικού εμπορίου δεν φαίνεται να αξιοποιεί πλήρως τα οφέλη από την αύξηση των τουριστικών εισπράξεων, οι οποίες κατέγραψαν άνοδο 7,7% το τρίτο τρίμηνο και 9,0% στο εννεάμηνο, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος.
Αξίζει να σημειωθεί η ισχυρή αύξηση στον κύκλο εργασιών της κατηγορίας «Λιανικό Εμπόριο μεταχειρισμένων ειδών σε καταστήματα» (+36,3%) το πρώτο εννεάμηνο, γεγονός που ενδεχομένως υποδηλώνει στροφή των καταναλωτών σε πιο οικονομικά προϊόντα.
Στις επιμέρους κατηγορίες, σημαντικές αυξήσεις καταγράφηκαν στον «Αθλητικό εξοπλισμό» και στα «Παιχνίδια» (+8,5% έκαστο), στους «Η/Υ και περιφερειακές μονάδες» (+7,2%) και στα «Καλλυντικά και προϊόντα καλλωπισμού» (+7,2%).
Αντίθετα, πτώση σημειώθηκε σε «Τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό» (-12,2%), «Εφημερίδες και γραφική ύλη» (-5,4%), «Χαλιά και επενδύσεις δαπέδου» (-4,7%) και «Υποδήματα και δερμάτινα είδη» (-4,4%).
Σε περιφερειακό επίπεδο, οι Ιόνιοι Νήσοι (+3,4%), η Αττική (+3,3%) και η Κρήτη (+2,4%) παρουσίασαν τις υψηλότερες αυξήσεις τζίρου, ενώ οι μεγαλύτερες μειώσεις καταγράφηκαν στο Νότιο Αιγαίο (-2,5%), τη Θεσσαλία (-2,2%) και τη Δυτική Μακεδονία (-1,5%).
Το τέταρτο τρίμηνο του 2024 ο κύκλος εργασιών διαμορφώθηκε στα 7,4 δισ. ευρώ. Για το τελευταίο τρίμηνο του 2025 απαιτείται αύξηση 10% ώστε να φτάσει τα 8,2 δισ. ευρώ, προκειμένου να καλυφθεί το αυξημένο λειτουργικό κόστος και να διασφαλιστεί η βραχυπρόθεσμη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων.
Η αύξηση του τζίρου το τρίτο τρίμηνο ανήλθε σε 2,8%, ποσοστό σχεδόν ίσο με τον πληθωρισμό, γεγονός που σημαίνει πως η πραγματική αύξηση των πωλήσεων ήταν ελάχιστη (0,2%).
Ο πληθωρισμός επιβράδυνε τις πωλήσεις των μεγάλων επιχειρήσεων, οι οποίες ωστόσο κινήθηκαν ανοδικά σε πραγματικούς όρους (+4,6%). Παρόλα αυτά, ούτε αυτή η αύξηση αρκεί για να καλύψει τα αυξημένα λειτουργικά έξοδα. Οι ΜμΕ κατέγραψαν μείωση πωλήσεων κατά 1,3% σε πραγματικούς όρους.
Στις πολύ μικρές επιχειρήσεις, ο κύκλος εργασιών μειώθηκε κατά 2,0% σε πραγματικές τιμές, ενώ στις μικρές κατά 1,6%. Οι μεσαίες επιχειρήσεις σημείωσαν αύξηση πωλήσεων κατά 3,1% μετά την αφαίρεση των πληθωριστικών πιέσεων.
Σε πραγματικές τιμές, ο κύκλος εργασιών στο λιανικό εμπόριο εκτός τροφίμων, οχημάτων και καυσίμων συρρικνώθηκε κατά 0,6% το πρώτο εννεάμηνο του 2025 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024. Η τάση μείωσης του τζίρου διατηρείται τα τελευταία τρία χρόνια, με επιταχυνόμενο ρυθμό.
Παρά τη σχετικά καλή επίδοση των μεγάλων επιχειρήσεων (+5,8% σε πραγματικούς όρους), το αυξανόμενο λειτουργικό κόστος παραμένει βασικό εμπόδιο. Οι ΜμΕ εμφάνισαν στασιμότητα στον κύκλο εργασιών (-0,1%), που μετατρέπεται σε μείωση 2,6% μετά τη διόρθωση για τον πληθωρισμό.
Οι πολύ μικρές επιχειρήσεις διατήρησαν σταθερές πωλήσεις σε ονομαστικές τιμές, αλλά σε πραγματικούς όρους οι πωλήσεις υποχώρησαν κατά 2,6%. Οι μικρές επιχειρήσεις επηρεάστηκαν περισσότερο, με πτώση πωλήσεων κατά 2,3% ακόμη και σε ονομαστικές τιμές. Οι μεσαίες επιχειρήσεις παρουσίασαν οριακή αύξηση πραγματικού τζίρου κατά 0,8%.