Κανόνες για τα crypto με στόχο τη διαφάνεια στην ταχέως αναπτυσσόμενη αγορά των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων βάζει η Τράπεζα της Ελλάδος, οριοθετώντας ένα αυστηρό πλαίσιο κανόνων που θα ρυθμίζει τη λειτουργία των ελληνικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
Με οδηγό τον Κανονισμό της ΕΕ 2023/1114, γνωστό και ως MiCA, η νέα ρύθμιση θέτει συγκεκριμένες υποχρεώσεις σε τράπεζες και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, για τα κρυπτονομίσματα, με στόχο την προστασία των επενδυτών και την ενίσχυση της σταθερότητας.
Σύμφωνα με την απόφαση 245/2/02.09.2025 του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννη Στουρνάρα, η οποία δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ και ισχύει από τις 8 Σεπτεμβρίου τα πιστωτικά ιδρύματα, τα ιδρύματα πληρωμών και τα ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος που εδρεύουν στην Ελλάδα, καλούνται να συμμορφωθούν με μια σειρά από απαιτήσεις, με κυριότερη την υποβολή νομικής γνωμοδότησης για τον χαρακτηρισμό των κρυπτοστοιχείων που προτίθενται να προσφέρουν ή να διαπραγματευθούν.
Η αυστηροποίηση των κανόνων αποσκοπεί στην προστασία των επενδυτών από απατηλές πρακτικές, στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης στο σύστημα και στην διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.
Με την εφαρμογή των νέων κανόνων, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει να είναι σε θέση να διευκρινίζουν με σαφήνεια τι ακριβώς προσφέρουν στους πελάτες τους, καθώς και τους κινδύνους που ενέχει η επένδυση σε αυτά τα προϊόντα.
Τα ARTs
Ο βασικός άξονας της παρέμβασης της Τράπεζας της Ελλάδος επικεντρώνεται στα λεγόμενα Asset Referenced Tokens (ARTs), δηλαδή μάρκες που αναφέρονται σε περιουσιακά στοιχεία. Για να εκδώσει μια ART ή να την εισάγει προς διαπραγμάτευση, ένα ίδρυμα πρέπει να καταθέσει στην Τράπεζα της Ελλάδος μια λεπτομερή νομική γνωμοδότηση. Η γνωμοδότηση αυτή πρέπει να είναι πλήρης, δίκαιη και να μην παραπλανά, εξηγώντας με σαφήνεια την κατηγοριοποίηση του κρυπτοστοιχείου.
Συγχρόνως, για να διασφαλιστεί η αξιοπιστία της διαδικασίας, η γνωμοδότηση μπορεί να συνταχθεί είτε από εσωτερικό είτε από εξωτερικό νομικό σύμβουλο, ο οποίος πρέπει να είναι ικανός να ενεργεί με αντικειμενικότητα και χωρίς σύγκρουση συμφερόντων.
Ακόμη, η Κεντρική Τράπεζα απαιτεί αποδεικτικά στοιχεία της επαγγελματικής του ικανότητας, όπως διπλώματα και πιστοποιητικά εγγραφής σε επαγγελματικούς φορείς.
Η κατάταξη των κρυπτοστοιχείων
Για να προσδιορίσουν αν μια ψηφιακή μάρκα είναι κρυπτοστοιχείο και αν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του Κανονισμού MiCA, τα υπόχρεα ιδρύματα πρέπει να ακολουθούν μια τυποποιημένη διαδικασία ελέγχου. Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει συγκεκριμένα βήματα:
- Προσδιορισμός της ψηφιακής αξίας ή δικαιώματος: Το πρώτο βήμα είναι να διαπιστωθεί εάν υπάρχει ψηφιακή αναπαράσταση μιας αξίας ή ενός δικαιώματος. Η ΤτΕ διευκρινίζει ότι οι όροι αυτοί ερμηνεύονται με ευρύ τρόπο. Ακόμη και κρυπτοστοιχεία χωρίς εγγενή αξία, αλλά με αξία που τους αποδίδεται από την αγορά, θεωρούνται ψηφιακές αναπαραστάσεις αξίας.
- Μεταβίβαση και αποθήκευση: Στη συνέχεια, αξιολογείται αν η ψηφιακή αναπαράσταση μπορεί να μεταβιβαστεί και να αποθηκευτεί ηλεκτρονικά, χρησιμοποιώντας τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού (DLT) ή παρόμοια. Η μη μεταβιβασημότητα θεωρείται δεδομένη μόνο αν η μάρκα γίνεται αποδεκτή αποκλειστικά από τον εκδότη και δεν υπάρχει τεχνική δυνατότητα μεταβίβασής της σε άλλα πρόσωπα.
- Εξαιρέσεις: Εάν πληρούνται οι δύο παραπάνω προϋποθέσεις, το ίδρυμα πρέπει να αξιολογήσει όλες τις εξαιρέσεις που προβλέπει ο Κανονισμός MiCA. Ο κανονισμός εξαιρεί ορισμένα πρόσωπα (όπως οι κεντρικές τράπεζες) και προϊόντα (όπως τα χρηματοπιστωτικά μέσα, οι καταθέσεις και τα ασφαλιστικά προϊόντα) από το πεδίο εφαρμογής του.
- Κατηγοριοποίηση: Εάν η μάρκα δεν εμπίπτει σε καμία από τις εξαιρέσεις, τότε πρέπει να κατηγοριοποιηθεί σε μία από τις τρεις βασικές κατηγορίες κρυπτοστοιχείων του MiCA:
- Μάρκα ηλεκτρονικού χρήματος (EMT): Εάν η μάρκα διατηρεί σταθερή αξία με αναφορά μόνο σε ένα επίσημο νόμισμα (π.χ. το ευρώ).
- Μάρκα με αναφορά σε περιουσιακά στοιχεία (ART): Εάν η μάρκα διατηρεί σταθερή αξία με αναφορά σε οποιοδήποτε άλλο περιουσιακό στοιχείο ή δικαίωμα, συμπεριλαμβανομένου ενός ή περισσότερων επίσημων νομισμάτων.
- Άλλο κρυπτοστοιχείο: Εάν δεν πληροί τις προϋποθέσεις για τις δύο παραπάνω κατηγορίες.