Η Κύπρος θα μπορούσε να βγει πολλαπλά ωφελημένη από την ολοκλήρωση της ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Ελλάδα όχι μόνο γιατί θα έβγαινε από την ενεργειακή απομόνωση, αλλά και γιατί οι καταναλωτές της θα έβλεπαν σημαντικές μειώσεις στους, «τσουχτερούς» σήμερα, λογαριασμούς ρεύματος.
Παρ’ όλα αυτά, δεν δείχνει πρόθυμη να υπερπηδήσει τα όποια κωλύματα και να εγκρίνει τα 25 εκατ. ευρώ που της αναλογούν. Την ίδια στιγμή, η γαλλική Nexans πιέζει ακόμη περισσότερο τον ΑΔΜΗΕ με επιστολή της, ζητώντας εξηγήσεις, ενώ ο τελευταίος ξεκαθαρίζει ότι δεν θα συνεχίσει τις πληρωμές όσο η κυπριακή πλευρά παραμένει ασυνεπής στις υποχρεώσεις της. Έτσι, το οριστικό «πάγωμα» του έργου μοιάζει σήμερα πιο πιθανό από ποτέ, εάν δεν υπάρξει αλλαγή στάσης από την Κύπρο.
Οι πιέσεις από τη Nexans και η επόμενη μέρα
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Nexans, η γαλλική εταιρεία που έχει αναλάβει την κατασκευή του καλωδίου και η οποία έχει πληρωθεί μέχρι και τον Αύγουστο, με επιστολή της στον ΑΔΜΗΕ ζητά απαντήσεις για την αδικαιολόγητη κωλυσιεργία αλλά και για τα όσα έχουν ειπωθεί από την πλευρά της Κύπρου. Αξίζει να σημειωθεί ότι έως σήμερα η εταιρεία έχει κατασκευάσει 160 χιλιόμετρα καλωδίου, ενώ απομένουν άλλα 140 χιλιόμετρα.
Με βάση τις ίδιες πληροφορίες, ο ΑΔΜΗΕ αναμένεται να απαντήσει παραθέτοντας τα γεγονότα έως σήμερα, με έμφαση στην επιμονή της κυπριακής πλευράς να μην καταβάλει το ποσό των 25 εκατ. ευρώ που της αναλογεί, ξεκαθαρίζοντας ότι εάν δεν αλλάξει στάση, ο ίδιος δεν πρόκειται να συνεχίσει να πληρώνει.
Εάν δεν υπάρξει κάποια ανατροπή, η γαλλική εταιρεία θα αναγκαστεί να αναστείλει τις εργασίες της, ενεργοποιώντας τη σχετική πρόβλεψη για πληρωμές σε μηνιαία βάση.
Η υπόθεση, όμως, δεν τελειώνει εκεί, αφού η Nexans μέσα στους επόμενους 12 μήνες -και εφόσον δεν έχει υπάρξει πρόοδος στις πληρωμές- έχει το δικαίωμα να τερματίσει οριστικά το συμβόλαιο και να παραπέμψει το έργο στις ελληνικές καλένδες.
Υπενθυμίζεται ότι ο CEO της Nexans, Christopher Guérin, είχε δηλώσει περί τα τέλη Ιουλίου σε αναλυτές ότι «εάν ο GSI ακυρωθεί, έχουμε άλλα έργα που μπορούμε να αξιοποιήσουμε. Το οικονομικό αποτύπωμα της ακύρωσης δεν το θεωρούμε σημαντικό, ούτε θα επηρεάσει τους στόχους για το 2028. Κάθε μέρα εργαζόμαστε σε plan B».
Ακολούθως, η γαλλική εταιρεία προέβη σε επίσημη ανακοίνωση στην οποία ανέφερε: «Σε απάντηση πρόσφατων δημοσιευμάτων σχετικά με το έργο του Great Sea Interconnector, η Nexans θα επιθυμούσε να διευκρινίσει τα εξής:
Όλα τα καλώδια που έχουν ήδη κατασκευαστεί για το GSI έχουν εξοφληθεί πλήρως, εξαλείφοντας έτσι οποιαδήποτε οικονομική έκθεση της Εταιρείας σε περίπτωση προσαρμογών στο έργο.
Οι προηγμένες λύσεις καλωδίων HVDC της Nexans είναι ιδιαίτερα περιζήτητες σε μια σειρά έργων σε παγκόσμιο επίπεδο.
Επομένως, οποιαδήποτε διαθέσιμη παραγωγική ικανότητα μπορεί να αναδιατεθεί σε άλλες πρωτοβουλίες, οι οποίες είναι ήδη σε εξέλιξη ή υπό σχεδιασμό».
Ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό
Oι υπουργοί Ενέργειας Ελλάδας και Κύπρου είχαν υπογράψει τον Σεπτέμβριο του 2024 διακρατική συμφωνία, που προέβλεπε ότι η ανάκτηση εσόδου από τους Κύπριους καταναλωτές για δαπάνες του έργου θα καλυφθεί από τον προϋπολογισμό με τη διάθεση συνολικού ποσού 125 εκατ. ευρώ την πενταετία 2025 - 2029.
Ωστόσο, αν το έργο «παγώσει» θα τεθεί σε ισχύ η περίφημη ρύθμιση του 50%-50%, (αντί για το αρχικό 63% η κυπριακή, 37% η ελληνική), όπως προβλέπει η διάταξη που είχε αλλάξει κατόπιν απαίτησης από την κυπριακή πλευρά. Δηλαδή, η ελληνική κυβέρνηση θα καλύψει το μισό κόστος.
Έτσι, με βάση αυτήν τη lose-lose ρύθμιση, σε περίπτωση που το έργο μπλοκάρει και χωρίς υπαιτιότητα του φορέα υλοποίησης, δηλαδή του ΑΔΜΗΕ, ο τελευταίος μπορεί να ανακτήσει τις μέχρι τότε δαπάνες. Η κυπριακή πλευρά αντί για τα 25 εκατ. ευρώ που καλείται σήμερα να πληρώσει, θα κληθεί να καταβάλει 125 εκατ. ευρώ, όσο το 50% των μέχρι τώρα συνολικών δαπανών του ΑΔΜΗΕ, που διαμορφώνονται σε 251 εκατ. ευρώ.
Τα επιχειρήματα κάθε πλευράς
Εάν όλα αυτά τα σενάρια περί «παγώματος» επιβεβαιωθούν, η υπόθεση είναι πολύ πιθανό να πάρει τη νομική οδό. Σε μία τέτοια περίπτωση, η Κύπρος θα στηρίξει τη θέση της επικαλούμενη τη μη βιωσιμότητα του έργου -έρευνες που επικαλείται εδώ και καιρό ο ΥΠΟΙΚ της Κύπρου, Μάκης Κεραυνός- και πιθανόν να επιρρίψει ευθύνες στον ΑΔΜΗΕ, ώστε να μην ενεργοποιηθεί η πρόβλεψη της συμφωνίας που προαναφέρθηκε. Από την πλευρά του ο ΑΔΜΗΕ - όπως είναι λογικό- θα μπορούσε να επικαλεστεί τη μη τήρηση του μεταξύ τους Μνημονίου.
Υπενθυμίζουμε, βέβαια, ότι η ΡΑΕΚ στις 31 Ιουλίου, στο πλαίσιο της τέταρτης τηλεδιάσκεψης με την Κομισιόν έλαβε την απόφαση έγκρισης εσόδου και δεσμεύτηκε ότι μέχρι τα τέλη Αυγούστου θα είχε λάβει και τη σχετική απόφαση για τον επιμερισμό στις ταρίφες. Ωστόσο, χωρίς την έγκριση του ΥΠΟΙΚ η ΡΑΕΚ δε μπορεί να προχωρήσει σε αυτήν.
Πολλαπλά τα οφέλη για την Κύπρο από τη διασύνδεση
Πάντως, να σημειώσουμε ότι τυχόν διασύνδεση της Κύπρου με την Ελλάδα όχι μόνο θα αύξανε τον ανταγωνισμό στην εγχώρια αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, ρίχνοντας αισθητά το κόστος, αλλά θα έβγαζε το νησί από την ενεργειακή απομόνωση.
Μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία που είχε παραθέσει ο πρώην υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης, η μέση τιμή χονδρικής στην Κύπρο κινούνταν τότε στα 164 ευρώ ανά μεγαβατώρα, όταν στην Ελλάδα ήταν στα 92 ευρώ. Σήμερα, τα κυπριακά νοικοκυριά πληρώνουν γύρω στα 32 λεπτά ανά κιλοβατώρα.
Μητσοτάκης: Δεν είναι το μόνο έργο προτεραιότητας για την Ελλάδα
«Πρόθεσή μας είναι το έργο αυτό να ξεκινήσει και να ολοκληρωθεί, αλλά προφανώς πρέπει και η Κύπρος να αποδείξει έμπρακτα ότι το έργο αυτό το θέλει», ανέφερε ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, από το βήμα της ΔΕΘ.
Ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε το καλώδιο πολύ σημαντικό έργο που θα βάλει τέλος στην ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου, υπενθυμίζοντας ότι η ΕΕ έχει εγκρίνει επιχορήγηση άνω των 650 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, τόνισε ότι η Ελλάδα στήριξε αποφασιστικά την κυπριακή πλευρά, όταν ο ΑΔΜΗΕ ανέλαβε ένα έργο που βρισκόταν σε στασιμότητα επί χρόνια.
Ωστόσο, ο ίδιος ανέφερε ότι το έργο αυτό δεν είναι πρώτης προτεραιότητας για την Ελλάδα, σε αντίθεση με τις διασυνδέσεις της Κρήτης, των Δωδεκανήσων, του Βορείου Αιγαίου και το σχέδιο με την Αίγυπτο, που όπως είπε, έχουν άμεσο αντίκτυπο στο κόστος ηλεκτρισμού των ελληνικών νοικοκυριών και στην ενεργειακή ασφάλεια.
Παράλληλα, εκτίμησε ότι σύντομα θα έχουμε καθαρή ορατότητα από την Κύπρο, καλώντας ουσιαστικά την κυπριακή πλευρά να δώσει τέλος στις αμφίσημες δηλώσεις και να ξεκαθαρίσει αν επιθυμεί ή όχι τη συνέχιση του έργου.
Χριστοδουλίδης: H Κύπρος θα εκπληρώσει στο ακέραιο τις δεσμεύσεις της
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Φιλελεύθερου, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, τόνισε ότι η Λευκωσία θα εκπληρώσει στο ακέραιο τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει και εξέφρασε την ελπίδα όλοι οι εμπλεκόμενοι να πράξουν το ίδιο.
Κληθείς από δημοσιογράφους στο Παραλίμνι να σχολιάσει τα όσα είπε ο κ. Μητσοτάκης, επανέλαβε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι απόλυτα δεσμευμένη στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης, το οποίο χαρακτήρισε γεωστρατηγικής σημασίας.
Πρώτον, σημείωσε ότι η δέσμευση της Κύπρου στο έργο επιβεβαιώνεται και από τις διεθνείς πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει. Υπενθύμισε την επίσκεψή του στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα μαζί με τον Υπουργό Εξωτερικών, όπου συναντήθηκε με τον Πρόεδρο της χώρας για πιθανή συνεργασία μέσω κοινής εταιρείας και επενδύσεις που θα ενισχύσουν την υλοποίηση του σχεδίου.
Δεύτερον, τόνισε ότι τόσο η Κύπρος όσο και η Ελλάδα έχουν αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις και διαβεβαίωσε πως η Λευκωσία θα τις τηρήσει. Επανέλαβε την προσδοκία του ότι το ίδιο θα πράξουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς.
Τρίτον, αναφέρθηκε στη διάσταση της εθνικής κυριαρχίας που συνδέεται με το έργο, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν πρόκειται να εμπλακεί σε δημόσιες αντιπαραθέσεις που «δεν βοηθούν» και μπορεί να θέσουν υπό αμφισβήτηση τα εθνικά συμφέροντα της χώρας. «Έχει σημασία να λέμε λιγότερα και να πράττουμε περισσότερα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
