Ο Γιάννης Χατζής, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων, επισημαίνει την ανάγκη για μια ρεαλιστική και ολοκληρωμένη στρατηγική στην προσπάθεια μετάβασης της ελληνικής οικονομίας σε ένα πιο βιώσιμο παραγωγικό μοντέλο.
Τονίζει ότι ο τουρισμός, αντί να αντιμετωπίζεται ως εμπόδιο, πρέπει να αναγνωριστεί ως βασικός εξαγωγικός πυλώνας, με έσοδα που το 2024 ξεπέρασαν τα 21 δισ. ευρώ, καλύπτοντας σημαντικό μέρος του εμπορικού ελλείμματος και προσφέροντας απασχόληση σε τοπικές κοινωνίες.
Παράλληλα, αναγνωρίζει την πρόοδο της μεταποίησης, τονίζοντας ότι η λύση δεν βρίσκεται στην επιλογή του ενός κλάδου έναντι του άλλου, αλλά στη συμπληρωματική τους λειτουργία. Παραδείγματα όπως της Ισπανίας και της Πορτογαλίας δείχνουν ότι η παράλληλη ενίσχυση τουρισμού και βιομηχανίας οδηγεί σε πιο ανθεκτικές οικονομίες.
Τέλος, ο κ. Χατζής υπογραμμίζει τον κοινωνικό ρόλο του τουρισμού, ιδιαίτερα σε νησιωτικές και απομακρυσμένες περιοχές, και καλεί σε υπέρβαση ιδεολογικών στερεοτύπων, προκειμένου να αξιοποιηθούν στο μέγιστο τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας.
Αναλυτικά το άρθρο:
«Η συζήτηση για τη μετάβαση της ελληνικής οικονομίας σε ένα νέο, πιο αποτελεσματικό παραγωγικό μοντέλο επανέρχεται δυναμικά στην επικαιρότητα.
Πολλές φορές, όμως, η προσέγγιση παραμένει επιφανειακή, βασισμένη σε ιδεολογικές αντιπαλότητες ή υπεραπλουστεύσεις.
Σπάνια εξετάζονται οι πραγματικές συνθήκες, τα δημοσιονομικά περιθώρια και το αναπτυξιακό πλαίσιο που ορίζει η συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δίχως την πλήρη αντίληψη αυτών των στοιχείων, το ζητούμενο του «νέου μοντέλου» καθίσταται ένα θεωρητικό σχήμα, χωρίς ουσία και εφαρμογή.
Η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει διαρθρωτικές προκλήσεις: η υπερβολική εξάρτηση από την ιδιωτική κατανάλωση, οι χαμηλές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου και το επίμονα αρνητικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών αποδεικνύουν ότι η χώρα δεν παράγει επαρκώς εμπορεύσιμα αγαθά και υπηρεσίες για εξαγωγή.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι εξωστρεφείς τομείς, όπως ο τουρισμός, αποτελούν μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος. Παρόλα αυτά, στη δημόσια συζήτηση συχνά εμφανίζεται ο τουρισμός ως τομέας που «μονοπωλεί» πόρους, παραβλέποντας το γεγονός ότι λειτουργεί ως σταθεροποιητικός μηχανισμός για την ευρύτερη οικονομία.
Τα στατιστικά είναι χαρακτηριστικά: Για το 2024, τα έσοδα από τον εισερχόμενο τουρισμό ξεπέρασαν τα 21 δισ. ευρώ και συνεισφέρουν άμεσα στο 13% του ΑΕΠ.
Το 84% αυτών των εισπράξεων προέρχεται από το εξωτερικό, καταδεικνύοντας την καθαρά εξαγωγική ταυτότητα του κλάδου και καλύπτει άνω του 70% του ελλείμματος στο ισοζύγιο αγαθών.
Η συνολική του επίδραση στην οικονομία, μαζί με έμμεσες και επαγόμενες επιδράσεις, εκτιμάται στα 80 δισ. ευρώ, σύμφωνα με οικονομικά ινστιτούτα. Επιπλέον, ενισχύει τις τοπικές κοινωνίες και περιοχές που στερούνται εναλλακτικών δραστηριοτήτων, προσφέροντας απασχόληση.
Βεβαίως, και η εγχώρια μεταποίηση έχει παρουσιάσει αξιοσημείωτη πρόοδο την τελευταία δεκαετία: αύξηση προστιθέμενης αξίας, υψηλά παραγωγής 15ετίας, διπλασιασμός εξαγωγών (εκτός πετρελαιοειδών) και τριπλασιασμός των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου, με έμφαση σε τρόφιμα και ποτά.
Ωστόσο, το εμπορικό της έλλειμμα διατηρείται υψηλό (25 δισ. ευρώ το 2022), αναδεικνύοντας την ανάγκη ύπαρξης ισχυρών εξαγωγικών τομέων, όπως ο τουρισμός, για να ενισχύεται η εξωτερική ισορροπία της οικονομίας.
Δεν πρόκειται, λοιπόν, για το ερώτημα «τουρισμός ή βιομηχανία;». Το πραγματικό διακύβευμα είναι πώς θα συνδυαστούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και των δύο, ώστε να διαμορφωθεί ένα πλέγμα εξωστρεφών δραστηριοτήτων με αμοιβαία υποστήριξη.
Παραδείγματα, όπως της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, αποδεικνύουν ότι αυτή η στρατηγική λειτουργεί: Στην Πορτογαλία ο τουρισμός αντιστοιχεί στο 16% του ΑΕΠ και η μεταποίηση στο 12%, ενώ στην Ισπανία τα ποσοστά είναι 13% και 11%, αντίστοιχα. Δεν πρόκειται για «δίλημμα», αλλά για αλληλοτροφοδοτούμενους πυλώνες ανάπτυξης.
Ο τουρισμός συμβάλλει σημαντικά και στην κοινωνική συνοχή, ειδικά σε νησιωτικές και παραμεθόριες περιοχές, εξασφαλίζοντας δημογραφική σταθερότητα.
Οι μόνες περιφέρειες με αύξηση πληθυσμού την τελευταία δεκαετία είναι εκείνες με έντονη τουριστική δραστηριότητα, όπως το Νότιο Αιγαίο, η Κρήτη και τα Ιόνια Νησιά. Σε αντίθεση, περιοχές με χαμηλό τουρισμό βιώνουν μεγαλύτερη ερήμωση.
Επιπλέον, ο τουρισμός αποτελεί πηγή απασχόλησης για ευάλωτες ομάδες: το 47% των εργαζομένων είναι γυναίκες – ποσοστό ανώτερο του μέσου όρου της οικονομίας – και το ένα τρίτο είναι κάτω των 30 ετών. Ο κλάδος στηρίζει τη μικροεπιχειρηματικότητα και το τοπικό εισόδημα, εκμεταλλευόμενος σε μεγάλο βαθμό εγχώρια προϊόντα και υπηρεσίες.
Συμπερασματικά, η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να παραβλέπει όσα έχουν αποδεδειγμένη εξωστρεφή δυναμική.
Η συνύπαρξη και αλληλοενίσχυση τουρισμού και βιομηχανίας αποτελούν το κλειδί για μια ανθεκτική, ανταγωνιστική και βιώσιμη οικονομία. Η υπέρβαση προκαταλήψεων και τεχνητών διαχωρισμών είναι απαραίτητη για να αξιοποιηθούν στο έπακρο τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας.»
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
