Οι υπουργοί Ενέργειας της Ελλάδας και της Βουλγαρίας πραγματοποίησαν χθες τελετή έναρξης εργασιών, στο πλαίσιο του Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου τη στιγμή που το έργο ωστόσο αντιμετωπίζει νέες προκλήσεις και μια πρώτη ήττα.
Χθες, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου επισκέφθηκε την Kresna της Βουλγαρίας.
Μαζί με τον Βούλγαρο ομόλογό του, Ζέκο Στάνκοφ και τον πρωθυπουργό της Βουλγαρίας, Ρόσεν Ζελιάσκοφ εγκαινίασαν την κατασκευή μεγάλης διακλάδωσης του βουλγαρικού δικτύου μεταφοράς φυσικού αερίου, στο πλαίσιο του Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου (Vertical Corridor).
Υπενθυμίζεται ότι ο Κάθετος Διάδρομος θα διευκολύνει τις ροές φυσικού αερίου μέσω τερματικών σταθμών της Ελλάδας προς τις χώρες της βορειοανατολικής και κεντρικής Ευρώπης.
Συμμετέχουν οι Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Μολδαβία, Ουκρανία και, σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του πρώτου τριμήνου του 2026.
Πριν από λίγες ημέρες, μάλιστα, οι διαχειριστές των πέντε χωρών διέλευσης, δηλαδή της Ελλάδας (ΔΕΣΦΑ), της Βουλγαρίας (Bulgartransgaz), της Ρουμανίας (Τransgaz) της Μολδαβίας (Vestmoldtransgaz) και της Ουκρανίας (GTSOU), συμφώνησαν στην ενιαία ταρίφα που θα ισχύει κατά μήκος του Vertical Corridor, προκειμένου αυτός να καταστεί πιο ανταγωνιστικός και να προσελκύσει το ενδιαφέρον των χρηστών.
Δημοπρασία χωρίς αποτέλεσμα
Όμως την στιγμή που οι υπουργοί μιλούσαν για «τη μεγάλη αξία του έργου» στην Kresna χθες, το έργο υπέστη την πρώτη του ήττα.
Η πρώτη κοινή δημοπρασία των πέντε διαχειριστών φυσικού αερίου για ποσότητες στον Κάθετο Διάδρομο ολοκληρώθηκε χωρίς αποτέλεσμα, όπως αναφέρει το εξειδικευμένο ειδησεογραφικό πρακτορείο Montel.
Στη δημοπρασία προσφέρθηκαν ημερήσιες ποσότητες 31 GWh για παράδοση στην Ουκρανία τον Ιούνιο μέσω του αγωγού Trans Balkan.
Αναλυτές μιλούν για ένα έργο με ρυθμιστικές προκλήσεις, δηλαδή ιδιαίτερα υψηλούς δασμούς και την ανάγκη για διακυβερνητικές συμφωνίες. Τα ζητήματα αυτά, ιδίως οι δασμοί σε χώρες όπως η Ρουμανία και η Μολδαβία, αυξάνουν το κόστος διαμετακόμισης και για πολλούς καθιστούν το έργο μη ανταγωνιστικό.
Το έργο απαιτεί επίσης ένα πολύπλοκο λειτουργικό πλαίσιο, πέρα από την απλή κατασκευή αγωγών.
«Θεωρώ ότι η δημοπρασία ανακοινώθηκε πολύ γρήγορα και δόθηκε λιγοστός χρόνος στους εμπόρους και τις εταιρείες για να προετοιμαστούν. Επίσης, προκύπτουν αρκετά ρυθμιστικά θέματα, όπως και ζητήματα συμμόρφωσης με την Ε.Ε., τα οποία μπορεί να έκαμψαν το ενδιαφέρον», ανέφερε στέλεχος της αγοράς
Ένας ακόμη ειδικός σε ρυθμιστικά θέματα σημείωσε ότι οι κανόνες της δημοπρασίας υπήρξαν πολύ περιοριστικοί, καθώς οι συμμετέχοντες έπρεπε να διαθέτουν άδεια για καθένα από τα πέντε συστήματα.
«Ο πολιτικός στόχος του έργου παραμένει συγκεχυμένος. Οι επιπτώσεις σε όρους ρυθμιστικού ρίσκου του να προωθείς κάτι που παραβιάζει τους ευρωπαϊκούς κανόνες είναι από την άλλη ξεκάθαρες. Η περιοχή δεν χρειάζεται στρεβλώσεις, ούτε ρυθμιστική αστάθεια», υπογράμμισε.
Αντίθετοι και οι traders
Ο ευρωπαϊκός σύνδεσμος Energy Traders Europe, που εκπροσωπεί 170 εταιρείες, είναι επίσης αντίθετος με το έργο.
Αν και συμφωνούν με τη διαδρομή του έργου για να καλυφθούν οι ανάγκες της Ουκρανίας, τονίζουν ότι η λύση που επιλέχθηκε μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες, καθώς αντιβαίνει στην ευρωπαϊκή νομοθεσία και τον κώδικα δικτύου.
«Άποψή μας είναι ότι πρέπει να αναζητηθούν δόκιμες και μη βιαστικές λύσεις», τονίζει ο σύνδεσμος.