Έφερε επενδύσεις 200 εκατ. τον μήνα το πρόγραμμα της Χρυσής Βίζας

Η Χρυσή Βίζα της Ελλάδας ήταν η πιο περιζήτητη του κόσμου το 2023 καθώς το πρόγραμμα σημείωσε νέο ρεκόρ, προσελκύοντας περίπου 200 εκατ. ευρώ το μήνα σε ξένες επενδύσεις, σύμφωνα με νέα στοιχεία.   Ωστόσο, την ίδια στιγμή αυξάνονται οι ενδείξεις στην Ευρώπη ότι κινείται προς κατάργηση το πρόγραμμα το οποίο εκτιμάται από πολλούς ότι συμβάλλει στην κρίση στέγασης που αντιμετωπίζουν πολλά ευρωπαϊκά κράτη.   Σύμφωνα με στοιχεία που έχει συλλέξει η Investment Migration Insider (IMI), η ελληνική κυβέρνηση έλαβε 7.752 αιτήσεις για το πρόγραμμα Golden Visa από τον Ιανουάριο μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου, καθιστώντας το πρόγραμμα το πιο περιζήτητο παγκοσμίως. Σημειώνεται ότι το 2022 ο συνολικός αριθμός των αιτήσεων ανήλθε στις 4.362.   Η IMI, που διατηρεί βάση δεδομένων σχετικά με τις χώρες που προσφέρουν άδεια διαμονής και υπηκοότητα στους ξένους επενδυτές, υποστηρίζει ότι 6.255 από τις συνολικά 7.752 αιτήσεις που έχουν υποβληθεί για το 2023 βρίσκονται σε εκκρεμότητα.   «Οι 7.752 αιτήσεις που υποβλήθηκαν αντιστοιχούν σε επενδύσεις αξίας άνω των 2,3 δισ. ευρώ. Με άλλα λόγια, το πρόγραμμα βοήθησε την ελληνική οικονομία να προσελκύσει άμεσες ξένες επενδύσεις ύψους σχεδόν 200 εκατ. ευρώ τον μήνα», υποστηρίζει η ίδια.   Παρά τις ανησυχίες ότι το πρόγραμμα δημιουργεί στρεβλώσεις στην αγορά κατοικιών, η κυβέρνηση στηρίζεται στη Χρυσή Βίζα για την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων.   Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι άμεσες ξένες επενδύσεις για την αγορά ακινήτων κατέγραψαν σημαντική αύξηση κατά τη διάρκεια του εννεαμήνου του 2023 και ανήλθαν σε καθαρές εισπράξεις 1.6 δισ. ευρώ, ξεπερνώντας κατά 28,7% το αντίστοιχο επίπεδο εισπράξεων που καταγράφηκε 2022 (1,3 δισ.).   Σε μια προσπάθεια να περιορίσει τις αντιδράσεις κατά του προγράμματος, η κυβέρνηση άλλαξε πρόσφατα τους κανόνες του προγράμματος, χωρίζοντας τη χώρα σε δύο ζώνες.   Στις ακριβές περιοχές της χώρας, όπως τα νότια και βόρεια προάστια της Αθήνας, η Μύκονος και η Σαντορίνη, διπλασιάστηκε το ελάχιστο ποσό επένδυσης για τη Χρυσή Βίζα στα 500.000 ευρώ, ενώ στις υπόλοιπες περιοχές το ελάχιστο ποσό επένδυσης παραμένει στις 250.000 ευρώ.   Όμως, παρά την αυστηροποίηση των κριτηρίων, το ενδιαφέρον των επενδυτών αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 66% τους τελευταίους τέσσερις μήνες του 2023, υπογραμμίζει η ΙΜΙ, καθώς οι επιλογές για αντίστοιχο πρόγραμμα αλλού στην Ευρώπη μειώνονται.

Οι ανησυχίες

Στην Ευρώπη υπάρχει η αίσθηση ότι θα καταργηθούν τα προγράμματα Golden Visa με τα οποία πλούσιοι πολίτες τρίτων χωρών εκτός ΕΕ μπορούν να αποκτήσουν άδεια διαμονής επενδύοντας σε ακίνητα ή άλλα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία.   Πέραν από τον αντίκτυπο στην στέγαση, εκτιμάται ότι αποτελούν κίνδυνο για την ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, νομιμοποιώντας έσοδα από παράνομες δραστηριότητες, ενώ παράλληλα ενισχύουν τη φοροδιαφυγή και τη διαφθορά.   Με την έλευση της νέας χρονιάς, η Ολλανδία προχώρησε στην κατάργηση της Χρυσής Βίζας (που δεν είχε ιδιαίτερη επιτυχία), ενώ αυξάνονται οι πιέσεις στην Ισπανία για αλλαγές στο πρόγραμμα της.   Η χώρα, η οποία είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στους ψηφιακούς νομάδες, είχε ήδη προτείνει αυστηροποίηση των απαιτήσεων για τη Χρυσή Βίζα, ενώ το κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς Σουμάρ, που έχει σχηματίσει κυβέρνηση με το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα της Ισπανίας (PSOE), επιθυμεί την κατάργηση του προγράμματος.   Ακόμα, στην Πορτογαλία, αποσύρθηκε το πρόγραμμα πέρυσι. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι η απόφαση έπληξε την αγορά κατοικίας, μειώνοντας των αριθμό των συναλλαγών, αν και δεν μειώθηκαν οι τιμές λόγω της περιορισμένης προσφοράς.   Στην Αθήνα, δεν φαίνεται να συμμερίζονται τους  προβληματισμούς των Ευρωπαίων. Παρά τις αλλαγές, το πρόγραμμα της Ελλάδας παραμένει το φθηνότερο της Ευρώπης και από τα πιο οικονομικά του κόσμου. Επίσης, το όριο επένδυσης παραμένει για πολλούς στο ίδιο επίπεδο εδώ και δέκα χρόνια παρά την αλλαγή των συνθηκών.   Για το μεγαλύτερο κομμάτι της χώρας, οι επενδυτές μπορούν ακόμα να αιτηθούν άδεια διαμονής με τις οικογένειές για πέντε χρόνια κάνοντας μια επένδυση της τάξεως των 250.000 ευρώ. Δηλαδή στα ίδια επίπεδα με το 2014 όταν ξεκίνησε να προσφέρεται η Χρυσή Βίζα στη Ελλάδα.   Πριν από δέκα χρόνια όμως το ποσό αυτό αφορούσε ακίνητα που απευθύνονταν σε επενδυτές με οικονομική επιφάνεια (high net worth) σε ακίνητα πρώτης κατηγορίας, ενώ τώρα με τα ίδια χρήματα ο υπήκοος τρίτης χώρας μπορεί να αποκτήσει άδεια διαμονής αγοράζοντας ένα δυάρι έξω από το κέντρο της Αθήνας που απευθύνεται στον μέσο πολίτη.