Ένα ζεστό απόγευμα στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, με την πολύχρωμη κίνηση επισκεπτών να απολαμβάνουν τη θέα του ηλιοβασιλέματος και έναν παγωμένο καλοκαιρινό περίπατο.
Περπατώντας προς το Ηρώδειο, μέσα από την πυκνή βλάστηση, αποκαλύπτεται σιγά-σιγά ο χαρακτηριστικός νότιος τοίχος του Ωδείου με τις εντυπωσιακές καμάρες και το υψηλότερο σημείο να φτάνει σχεδόν τα 30 μέτρα. Πάνω από το μνημείο, ο φωτισμένος Παρθενώνας συμπληρώνει το μοναδικό αθηναϊκό σκηνικό, θυμίζοντας τον αδιάσπαστο δεσμό πολιτισμού και ιστορίας.
Ο εξωτερικός χώρος μπροστά από το αρχαίο θέατρο, όπου πραγματοποιήθηκε η πρεμιέρα της όπερας «Ριγολέττος» από τη Εθνική Λυρική Σκηνή, πλημμύρισε από κόσμο. Το Ωδείο Ηρώδου του Αττικού και τα γειτονικά μνημεία αποτελούν ζωντανούς συμβολισμούς της ελληνικής ταυτότητας: Ακρόπολη, φως, πολιτιστική κληρονομιά και διαχρονικότητα.
Η συγκεκριμένη εκδήλωση αποτέλεσε την τελευταία παραγωγή του Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου πριν την επικείμενη παύση λειτουργίας του χώρου για εκτεταμένες εργασίες συντήρησης, ανάδειξης και αποκατάστασης. Αν και προγραμματισμένες συναυλίες θα συνεχιστούν μέχρι τέλος Οκτωβρίου, η παράσταση αυτή θεωρήθηκε από πολλούς ως ένα συμβολικό οπερατικό «αντίο» στο καλοκαιρινό Ηρώδειο.
Αναγκαίες εργασίες αποκατάστασης και νέα πνοή στο Ηρώδειο
Σύμφωνα με την Έλενα Κουντούρη, προϊσταμένη της Διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και αναπληρώτρια προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών, το Ωδείο θα παραμείνει εκτός λειτουργίας για τουλάχιστον τρία χρόνια. Οι εργασίες που δρομολογούνται στοχεύουν, όπως σημειώνει, «αφ’ ενός στη διατήρηση και αφ’ ετέρου στη βελτίωση της αναγνωσιμότητας του μνημείου από το ευρύ κοινό». Παράλληλα, έμφαση δίνεται στην αναβάθμιση των υποδομών του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.
Η καθημερινή χρήση και η έκθεση στις καιρικές συνθήκες έχουν επιφέρει στο μνημείο πολυεπίπεδες φθορές. Οι κυριότερες μορφές φθοράς που διαπιστώθηκαν τα τελευταία χρόνια περιλαμβάνουν:
- Βιοδιάβρωση από μικροοργανισμούς σε υγρά σημεία.
- Επέκταση ριζικών συστημάτων στους αρμούς, λόγω συσσώρευσης χώματος.
- Ρηγματώσεις και επιφανειακές ρωγμές, κυρίως στο κοίλο του θεάτρου.
- Ετοιμορροπία θραυσμάτων που αποσπάστηκαν αλλά παραμένουν στη θέση τους.
- Αστόχια παλαιότερων επεμβάσεων λόγω ακατάλληλων υλικών ή κακού αισθητικού αποτελέσματος.
- Απώλεια υλικού εξαιτίας θερμικών διαστολών και συστολών.
Μεγάλης κλίμακας επεμβάσεις και επιστημονική τεκμηρίωση
Μέχρι σήμερα, οι εργασίες συντήρησης αποσκοπούσαν κυρίως στη σωστική παρέμβαση. Το εκτενέστερο πρόσφατο πρόγραμμα έλαβε χώρα την περίοδο 2011-2015, επικεντρωμένο στον νότιο μετωπικό τοίχο, ενώ μεταξύ 2022-2024 υλοποιήθηκαν επεμβάσεις στο κεντρικό τμήμα και συστηματική καταγραφή της κατάστασης διατήρησης.
Όπως σημείωσε η κ. Κουντούρη, «είναι προφανές ότι ένα αρχαίο μνημείο σε διαρκή χρήση απαιτεί τακτική συντήρηση», η οποία πραγματοποιείται συνήθως δύο φορές το χρόνο. Ωστόσο, οι εγκριθείσες επεμβάσεις θα είναι σαφώς μεγαλύτερης κλίμακας και επιστημονικού χαρακτήρα. Ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη διεπιστημονικό ερευνητικό πρόγραμμα από το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο, με στόχο τη στερέωση και αποκατάσταση του μνημείου, στατική επίλυση, γεωτεχνικές έρευνες και έλεγχο των τμημάτων αναστήλωσης από τη δεκαετία του 1950.
Έμφαση θα δοθεί στην αποκάλυψη και ανάδειξη του σκηνικού οικοδομήματος και των ανεκμετάλλευτων ψηφιδωτών δαπέδων. Επιπλέον, προβλέπεται έλεγχος της επίπτωσης των ηχητικών φορτίσεων, ανακαίνιση των εσωτερικών εγκαταστάσεων (καμαρίνια, WC και υποστηρικτικοί χώροι του φεστιβάλ), απορροή ομβρίων, αναβάθμιση ΗΜ δικτύων και πυροπροστασίας.
Η αναλυτική παρουσίαση των μελετών αναμένεται να πραγματοποιηθεί στις αρχές του 2026, μετά από σχετική αξιολόγηση από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, ανοίγοντας τον δρόμο για την επόμενη ημέρα του Ηρωδείου.
Το Ηρώδειο ως ζωντανό σύμβολο πολιτισμού και διεθνούς προβολής
Το βράδυ στο Ηρώδειο έχει ξεχωριστή μαγεία. Όταν τα φώτα σβήνουν και ο μοναδικός προβολέας «συνοδεύει» τον μαέστρο προς τη σκηνή, ο χώρος μετατρέπεται σε πυρήνα πολιτιστικής δημιουργίας. Το Ηρώδειο διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στο καλοκαιρινό καλλιτεχνικό τοπίο της Αθήνας ήδη από τη δεκαετία του ’50 και την έναρξη του Φεστιβάλ Αθηνών.
Στη σκηνή του έχουν εμφανιστεί διεθνείς καλλιτέχνες και προσωπικότητες παγκόσμιας ακτινοβολίας: από τον Ρίχαρντ Στράους και τη θρυλική Μαρία Κάλλας έως τον Φρανκ Σινάτρα, τον Έλτον Τζον, τους τρεις τενόρους, τη Μονσεράτ Καμπαγιέ, τον Θεοδωράκη, τη Νάνα Μούσχουρη, και πολλούς ακόμα. Το 2023, το Ηρώδειο έγινε σκηνικό για το βιντεοκλίπ των Coldplay, προσελκύοντας το διεθνές ενδιαφέρον και ενισχύοντας την πολιτιστική εξωστρέφεια της Αθήνας.
Η φετινή παραγωγή του «Ριγολέττου» συγκέντρωσε διακεκριμένους μονωδούς από την Ελλάδα και το εξωτερικό, υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση της Κατερίνας Ευαγγελάτου, καλλιτεχνικής διευθύντριας του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Οι θερμές αποδοκιμασίες του κοινού υπενθύμισαν ότι το Ηρώδειο δεν αποχαιρετά, αλλά υπόσχεται να επιστρέψει «εις το επανιδείν» – κρατώντας ζωντανό το καλλιτεχνικό του όραμα για πολλές ακόμη γενιές.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
