Από το «βουνό» των «κόκκινων» δανείων στον μονοψήφιο δείκτη NPEs

Την μεγάλη επιστροφή του τραπεζικού συστήματος στην κανονικότητα σηματοδότησαν τα αποτελέσματα του πρώτου εξαμήνου του 2022 καθώς για πρώτη φορά από το ξέσπασμα της μεγάλης δημοσιονομικής κρίσης το 2010 το σύνολο των συστημικών τραπεζών πέτυχε μονοψήφιο δείκτη NPEs.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του πρώτου εξαμήνου ο δείκτης ΝPEs της Εurobank διαμορφώνεται στο 5,9%, της Εθνικής Τράπεζας στο 6,3%, της Αlpha Bank στο 8,2% και της Τράπεζας Πειραιώς στο 9,1%.

Πρώτη η Eurobank ήταν αυτή που προχώρησε στην υλοποίηση του Σχεδίου Επιτάχυνση για τη δραστική μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και την οριστική αντιμετώπιση της κληρονομίας της κρίσης και ακολούθησε η Εθνική Τράπεζα. Ακολούθησαν Alpha Bank και Τράπεζα Πειραιώς που μέσω των μεγάλων συναλλαγών τιτλοποιήσεων που πραγματοποίησαν το προηγούμενο διάστημα πέτυχαν την μείωση του δείκτη NPEs σε μονοψήφιο επίπεδο και μάλιστα νωρίτερα του αρχικού σχεδιασμού τους.

Οι τράπεζες κατάφεραν να εξαφανίσουν το «βουνό» των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) από τα 119 δις. ευρώ που είχαν φτάσει στο τέλος Δεκεμβρίου 2015 στα 18,7 δις. ευρώ στο τέλος Μαρτίου 2022, μείωση κατά 100,4 δις. ευρώ ή -84%. Σημειώνεται ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ανήλθαν στο υψηλότερο σημείο της κρίσης, τον Σεπτέμβριο του 2015 στον απόηχο της «διαπραγμάτευσης» του 2015 και την επιβολή capital controls στις τράπεζες.

Το 2021 αποτέλεσε έτος σταθμό για την μείωση του αποθέματος των «κόκκινων» δανείων των τραπεζών, με καθοριστική τη συμβολή του προγράμματος κρατικών εγγυήσεων, Σχέδιο Ηρακλής. Το ποσοστό των NPLs από 48,7% που ανήλθε τον Δεκέμβριο του 2016, περιορίστηκε στο 39,97% στο τέλος του 2019, στο 32,76% στο τέλος του 2020, στο 12,14% τον Δεκέμβριο του 2021 και τώρα σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (Μάρτιος 2022) στο 11,60% με προοπτική να υποχωρήσει σημαντικά κάτω του 10% μέχρι το τέλος του έτους.

Η πρόοδος των τραπεζών είναι εντυπωσιακή, διαψεύδοντας πολλούς αναλυτές που θεωρούσαν αδύνατη την μείωση των «κόκκινων» δανείων χωρίς νέα ανακεφαλαιοποίηση, ωστόσο το επίπεδο των NPLs παραμένει υψηλή σε σχέση με τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Τα «κόκκινα» παραμένουν ενα «λοφάκι» που θα πρέπει να κοντύνει αρκετά ώστε τα NPLs να διαμορφωθούν στα ευρωπαϊκά επίπεδα. Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών, στο τέλος Ιουνίου 2021 ο δείκτης των NPLs ανήλθε σε ευρωπαϊκό επίπεδο στο 2,3% ενώ σε ανάλογα επίπεδα διαμορφώθηκε και για τις τράπεζες που εποπτεύονται από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό.

Η εξέλιξη των μη εξυπηρετούμενων δανείων των τραπεζών 2015 - 2022 

Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος

Όπως σημειώνει η ΤτΕ στην Έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική 2021 – 2022: «Το 2021 το απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) των εγχώριων τραπεζών μειώθηκε σημαντικά, κυρίως μέσω συναλλαγών που αξιοποίησαν το πρόγραμμα παροχής κρατικής εγγύησης σε τιτλοποιήσεις δανείων πιστωτικών ιδρυμάτων (γνωστό με την ονομασία “Ηρακλής”). Κατά συνέπεια, οι δύο από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες έχουν ήδη πετύχει τον επιχειρησιακό στόχο μονοψήφιου ποσοστού ΜΕΔ με στοιχεία τέλους 2021, ενώ αναμένεται, με βάση τις δρομολογηθείσες ενέργειες εξυγίανσης και διαχείρισης των ΜΕΔ, να επιτευχθεί μονοψήφιο ποσοστό για το σύνολο του τραπεζικού τομέα μέχρι το τέλος του 2022. Περαιτέρω μικρή μείωση του ποσοστού ΜΕΔ παρατηρήθηκε και το α΄ τρίμηνο του 2022. Βέβαια, το ποσοστό ΜΕΔ στο σύνολο των δανείων παραμένει υψηλό σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και ως εκ τούτου απαιτείται εντατικοποίηση της προσπάθειας περαιτέρω μείωσής του. Το α΄ τρίμηνο του 2022 οι ελληνικοί τραπεζικοί όμιλοι κατέγραψαν κέρδη, κυρίως ως απόρροια της μείωσης των προβλέψεων για τον πιστωτικό κίνδυνο και της καταγραφής μη επαναλαμβανόμενων εσόδων».