Ο θεσμός των μικροπιστώσεων στην Ελλάδα έχει πλέον περάσει στην πράξη, προσφέροντας έναν πιο προσιτό δρόμο χρηματοδότησης για πολύ μικρές επιχειρήσεις, ελεύθερους επαγγελματίες και νεοφυείς ομάδες που μέχρι πρόσφατα δεν είχαν πρόσβαση στα παραδοσιακά τραπεζικά δάνεια.
Οι μικροπιστώσεις αφορούν μικρά δάνεια, συνήθως μεταξύ 3.000 και 25.000 ευρώ, τα οποία παρέχονται με ευέλικτους όρους και χωρίς εμπράγματες εξασφαλίσεις. Συνοδεύονται από συμβουλευτική και χρηματοοικονομική εκπαίδευση, διευκολύνοντας όσους διαθέτουν βιώσιμο επιχειρηματικό σχέδιο να καλύψουν ανάγκες κεφαλαίου κίνησης ή μικρών επενδύσεων, όπως εξοπλισμός, πρώτη ύλη και ψηφιακές αναβαθμίσεις.
Σήμερα, πέντε ιδρύματα έχουν λάβει άδεια μικροχρηματοδοτήσεων από την Τράπεζα της Ελλάδος:
· ΤΜΕΔΕ Microfinance Solutions
· Έξυπνες Μικροπιστώσεις – MicroSmart
· ActionFinance Initiative Ίδρυμα (AFI Microfinance)
· Elgre Ίδρυμα Μικροχρηματοδοτήσεων
· Creditcor Ίδρυμα Μικροχρηματοδοτήσεων
Η λειτουργία αυτών των ιδρυμάτων καλύπτει ένα σημαντικό κενό στην αγορά, δίνοντας ώθηση σε τομείς που στηρίζονται στη μικρή κλίμακα και την τοπική οικονομία. Καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει το Ταμείο Μικροπιστώσεων της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (HDB), με συνολικό προϋπολογισμό 80 εκατ. ευρώ. Το Ταμείο προσφέρει άτοκη χρηματοδότηση κατά 60% για τη γενική επιχειρηματικότητα και 75% για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα.
Η διαδικασία συμμετοχής στο Ταμείο είναι πλήρως ψηφιοποιημένη, επιτρέποντας σε μικρές επιχειρήσεις από όλη την Ελλάδα να υποβάλουν αίτηση με βάση το επιχειρηματικό τους σχέδιο. Αφορά επιχειρήσεις με έως 10 εργαζόμενους και ετήσιο κύκλο εργασιών έως 900.000 ευρώ. Προβλέπεται να ωφεληθούν συνολικά 3.300 επιχειρήσεις, εκ των οποίων 1.100 στο πλαίσιο της γυναικείας επιχειρηματικότητας.
Τα ιδρύματα που συμμετέχουν στο Ταμείο μπορούν να χορηγούν δάνεια 3.000–25.000 ευρώ, διάρκειας 12–96 μηνών, με περίοδο χάριτος έως 6 μήνες και χωρίς εμπράγματες εξασφαλίσεις. Υπάρχει δυνατότητα πρόωρης αποπληρωμής χωρίς πέναλτι, προσφέροντας σημαντική ευελιξία στις μικρές επιχειρήσεις.
Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, έχει τονίσει ότι ο κλάδος των μικροχρηματοδοτήσεων στη χώρα βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο. Η δημιουργία του Ταμείου Μικροπιστώσεων από την HDB αναμένεται να αυξήσει σημαντικά τον όγκο των χορηγήσεων. Ο ίδιος επισημαίνει ότι η μικροχρηματοδότηση αποτελεί ολοκληρωμένο εργαλείο κοινωνικής και οικονομικής ενδυνάμωσης, με εγγυήσεις, εκπαίδευση και συμβουλευτική υποστήριξη. Για την επιτυχία του θεσμού, απαιτείται ενίσχυση των οργανωτικών δομών των ιδρυμάτων, αποτελεσματική διαχείριση κινδύνων και επαρκής εκπαίδευση των δανειοληπτών σε βασικές χρηματοοικονομικές έννοιες.
Η συμβολή των ιδρυμάτων μικροχρηματοδοτήσεων
Η ΤΜΕΔΕ Microfinance Solutions ΑΕ, θυγατρική του ΤΜΕΔΕ, από τον Ιούνιο του 2023, έχει δεχτεί πάνω από 800 αιτήσεις και έχει εγκρίνει περισσότερα από 560 δάνεια. Μέχρι τις 31.08.2025, η εταιρεία είχε εκταμιεύσει περίπου 10,4 εκατ. ευρώ σε περισσότερους από 500 επαγγελματίες, startups και μικρές επιχειρήσεις. Στις πρώτες 15 ημέρες λειτουργίας του Ταμείου Μικροπιστώσεων ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ, κατατέθηκαν στην ΤΜΕΔΕ περισσότερα από 195 αιτήματα, δείγμα της αυξημένης ζήτησης. Ο πρόεδρος του ΤΜΕΔΕ, Κωνσταντίνος Μακέδος, τόνισε πως μέσω της ΤΜΕΔΕ Microfinance Solutions οι νέοι μηχανικοί και οι ελεύθεροι επαγγελματίες απέκτησαν για πρώτη φορά ένα αξιόπιστο χρηματοδοτικό εργαλείο για τη μετατροπή των ιδεών τους σε βιώσιμα επιχειρηματικά σχέδια.
Η ΤΜΕΔΕ Microfinance Solutions, αξιοποιώντας το Ταμείο Μικροπιστώσεων ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ, απευθύνεται κυρίως στις μικρές επιχειρήσεις του τεχνικού κλάδου, με στόχο τη θωράκιση των υποδομών, την υλοποίηση έργων του Ταμείου Ανάκαμψης (RRF) και την αποκατάσταση ζημιών από φυσικές καταστροφές. Το επιτόκιο διαμορφώνεται στο 4% για τη γενική επιχειρηματικότητα και 2% για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα. Επιπλέον, έχει δημιουργηθεί helpdesk με εξειδικευμένα στελέχη, προσφέροντας εξατομικευμένη καθοδήγηση και άμεση υποστήριξη στους υποψήφιους δανειολήπτες, ενισχύοντας την πελατοκεντρική φιλοσοφία της εταιρείας.
Ο Νεοκλής Στάμκος, CEO της MicroSmart, επισημαίνει ότι η εταιρεία αξιοποιεί σύγχρονες διαδικτυακές διαδικασίες και εργαλεία AI, χωρίς φυσική επίσκεψη ή διαμεσολάβηση συμβούλων, καλύπτοντας ολόκληρη την Ελλάδα. Το μέσο τελικό επιτόκιο ανέρχεται σε 4,33%. Η υποβολή γίνεται μέσω της πλατφόρμας KYC της ΕΑΤ, ακολουθεί προκαταρκτική αξιολόγηση και τηλεδιάσκεψη, ενώ η τελική έγκριση και εκταμίευση ολοκληρώνονται ταχύτατα. Παράλληλα, παρέχεται στοχευμένη συμβουλευτική υποστήριξη, διευκολύνοντας την επιχειρηματική ανάπτυξη.
Ο Σταμάτης Βελεγράκης, CEO της AFI Microfinance, σημειώνει ότι οι μικροχρηματοδοτήσεις της AFI συνέβαλαν στη δημιουργία άνω των 1.200 νέων θέσεων εργασίας και στην εκπαίδευση περισσότερων από 7.500 επιχειρηματιών. Στην AFI, πάνω από το 30% των μικροχρηματοδοτήσεων αφορά τη νεανική επιχειρηματικότητα, 35% κατευθύνεται σε ανέργους που ξεκινούν δική τους επιχείρηση και πάνω από 40% σε γυναίκες. Η εμπειρία δείχνει ότι ακόμη και μικρά χρηματοδοτικά εργαλεία έχουν ουσιαστικό κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο, επιτρέποντας σε ανθρώπους διαφορετικών αφετηριών να υλοποιήσουν τα επιχειρηματικά τους όνειρα.
Μικροπιστώσεις: Καταλύτης για την πραγματική οικονομία
Οι μικροπιστώσεις λειτουργούν ως καταλύτης για την πραγματική οικονομία, ειδικά σε τομείς υψηλής τεχνικής εξειδίκευσης. Η ψηφιοποίηση της διαδικασίας, η απουσία εμπράγματων εξασφαλίσεων και η περίοδος χάριτος καθιστούν την πρόσβαση στη χρηματοδότηση πιο εύκολη και γρήγορη. Η έμφαση στη γυναικεία επιχειρηματικότητα, με υψηλότερο ποσοστό άτοκης χρηματοδότησης, ενισχύει την παρουσία νέων γυναικείων σχημάτων στην αγορά.
Η ποιότητα των επιχειρηματικών σχεδίων, η ενίσχυση της παραγωγικότητας και η ανθεκτικότητα των μικρών μονάδων αποτελούν το επόμενο στοίχημα. Η σύνδεση των μικροπιστώσεων με συμβουλευτικές υπηρεσίες και χρηματοοικονομική κατάρτιση είναι κομβική για τη μετατροπή των μικρών δανείων σε μεγάλες ευκαιρίες, όπως έχει τονίσει ο διοικητής της ΤτΕ.
Συνολικά, οι μικροπιστώσεις στην Ελλάδα βρίσκονται σε φάση ωρίμανσης, με πέντε αδειοδοτημένα ιδρύματα να οδηγούν την αγορά και το νέο Ταμείο της HDB να μειώνει αισθητά το κόστος χρηματοδότησης. Με τη σωστή στόχευση και τα κατάλληλα ψηφιακά εργαλεία, δημιουργούνται ευκαιρίες για επιχειρηματική δραστηριότητα σε όλη τη χώρα. Το ζητούμενο πλέον είναι η διεύρυνση της απήχησης του θεσμού, η ενίσχυση των δομών και η συστηματική εκπαίδευση των ωφελούμενων, ώστε οι μικροπιστώσεις να αποτελέσουν σταθερό πυλώνα ανάπτυξης για την πραγματική οικονομία.
Πρακτικός οδηγός για την ένταξη στο Ταμείο Μικροπιστώσεων
Για την ένταξη στο Ταμείο Μικροπιστώσεων, οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις ακολουθούν τα εξής βήματα:
1ο βήμα: Υποβολή αίτησης στην πλατφόρμα KYC (Know Your Customer) της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, μέσω του https://kyc.hdb.gr/. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ύπαρξη επιχειρηματικού σχεδίου, το οποίο υποβάλλεται υποχρεωτικά. Πρότυπη φόρμα διατίθεται εδώ, ενώ περισσότερες πληροφορίες παρέχονται μέσω του εκπαιδευτικού video της HDB εδώ.
Μετά την αρχική αξιολόγηση, η αίτηση προωθείται στα ιδρύματα μικροχρηματοδοτήσεων για μη δεσμευτική προσφορά. Εφόσον γίνει αποδεκτή, εκδίδεται μοναδικός κωδικός για το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Κρατικών Ενισχύσεων (ΟΠΣΚΕ).
2ο βήμα: Υποβολή αίτησης στο ΟΠΣΚΕ μέσω του https://app.opske.gr/, όπου δηλώνεται ο μοναδικός αριθμός αίτησης και το επιλεγμένο ίδρυμα μικροχρηματοδοτήσεων.
3ο βήμα: Υποβολή αίτησης και δικαιολογητικών στο επιλεγμένο ίδρυμα μικροχρηματοδοτήσεων για αξιολόγηση.
Επιπλέον, κάθε επιχείρηση συμπληρώνει Ερωτηματολόγιο Αυτοαξιολόγησης ESG στην πλατφόρμα ESG Tracker by HDB. Η συμπλήρωση είναι απαραίτητη για την αίτηση, ωστόσο τα αποτελέσματα δεν αποτελούν κριτήριο επιλεξιμότητας.
Για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα, επιλέξιμες είναι επιχειρήσεις όπου ποσοστό άνω του 50% ανήκει σε γυναίκα και η διαχείριση/εκπροσώπηση πραγματοποιείται από γυναίκα, ή ατομικές επιχειρήσεις με γυναίκα ιδιοκτήτη.
Η αξιολόγηση των αιτήσεων γίνεται βάσει της πιστωτικής πολιτικής και των εσωτερικών διαδικασιών κάθε ιδρύματος. Ο μέσος χρόνος επεξεργασίας κυμαίνεται από 24 ώρες έως 15 ημέρες από την υποβολή πλήρους φακέλου.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
