Σημαντικό μήνυμα συμμόρφωσης απευθύνουν τα επιμελητήρια της χώρας προς όλες τις επιχειρήσεις, προτρέποντάς τες να διευθετήσουν τις εκκρεμότητές τους στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.) έως το τέλος του 2025. Από την 1η Ιανουαρίου 2026 ενεργοποιείται ένα νέο, αυστηρότερο πλαίσιο επιβολής προστίμων, ενώ οι επιμελητηριακοί φορείς εκφράζουν έντονες επιφυλάξεις σχετικά με το ύψος και την αναλογικότητα των διοικητικών αυτών μέτρων, ειδικά σε περιπτώσεις μη έγκαιρης δημοσίευσης οικονομικών καταστάσεων.
Σύμφωνα με ενημέρωση των επιμελητηρίων, σε εφαρμογή του άρθρου 50 του Ν.4919/2022, εκδόθηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) 46982 (ΦΕΚ 3542/8-7-2025, Τεύχος β’), με θέμα τον «Καθορισμό κριτηρίων επιβολής και ύψους των διοικητικών κυρώσεων του άρθρου 50 του ν. 4919/2022 στους μη συνεπείς υπόχρεους εγγραφής στο Γ.Ε.ΜΗ. και λοιπά σχετικά θέματα».
Η σχετική ΚΥΑ τίθεται σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2026 και καθορίζει τόσο τα κριτήρια όσο και το ύψος των διοικητικών κυρώσεων – προστίμων – για εταιρείες μη συνεπείς με τις υποχρεώσεις τους έναντι του Γ.Ε.ΜΗ., αναφορικά με τη δημοσιότητα των εμπορικών τους στοιχείων. Επισημαίνεται ότι οι διατάξεις αυτές δεν εφαρμόζονται στις ατομικές επιχειρήσεις, αλλά σε εταιρικές μορφές που υπάγονται στο άρθρο 16 του Ν.4919/2022.
Επιμέρους διατάξεις και προβλεπόμενα πρόστιμα
Τα επιβαλλόμενα πρόστιμα αφορούν παραβάσεις που εντοπίζονται τόσο κατά τη σύσταση όσο και κατά τη λειτουργία των επιχειρήσεων, ειδικότερα σε περιπτώσεις όπως:
- Μη ορθή τήρηση των διαδικασιών ίδρυσης εταιρείας μέσω της ηλεκτρονικής Υπηρεσίας Μιας Στάσης (e-Υ.Μ.Σ.)
- Παράλειψη, καθυστέρηση, μη νόμιμη ή μη ορθή υποβολή αιτήσεων καταχώρισης στο Γ.Ε.ΜΗ.
- Μη τήρηση της αυτόματης δέσμευσης Επωνυμίας ή Διακριτικού Τίτλου
- Απουσία απαιτούμενων στοιχείων στα έγγραφα της εταιρείας
Το ύψος των προστίμων διαφοροποιείται ανάλογα με τη νομική μορφή, το μέγεθος της οντότητας και το είδος της παράβασης, κυμαινόμενο από 100 έως 10.000 ευρώ για τις εταιρείες υπόχρεες στις Υπηρεσίες Γ.Ε.ΜΗ. των Επιμελητηρίων.
Όπως τονίζεται, «Η έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση του Γ.Ε.ΜΗ. αποτελεί υποχρέωση υψίστης σημασίας για την επιχειρηματικότητα, δεδομένου ότι το Γ.Ε.ΜΗ. διασυνδέεται με πλήθος εθνικών και ευρωπαϊκών πληροφοριακών συστημάτων και αποστέλλει κρίσιμες πληροφορίες σε άλλα μητρώα. Οι πληροφορίες αυτές επιβάλλεται να είναι ορθές, σύννομες και επικαιροποιημένες».
Περίοδος προσαρμογής έως το τέλος του 2025
Όλες οι υπόχρεες επιχειρήσεις καλούνται να συνεργαστούν με τις υπηρεσίες του Γ.Ε.ΜΗ. έως και τις 31 Δεκεμβρίου 2025, προκειμένου να τακτοποιήσουν εκκρεμότητες και διορθώσεις χωρίς την επιβολή κυρώσεων. Ενδεικτικά, κατά τη μεταβατική αυτή περίοδο, μπορούν:
- Να εγγραφούν στο Γ.Ε.ΜΗ., εφόσον υποχρεούνται και δεν το έχουν ήδη πράξει.
- Να τακτοποιήσουν εκκρεμείς καταχωρίσεις που συνεπάγονται επιβολή προστίμου.
- Να διευθετήσουν καταχωρίσεις για τις οποίες έχει τεθεί προσωρινή αναστολή.
- Να αιτηθούν διόρθωση σφαλμάτων που έγιναν κατά τη σύσταση μέσω e-ΥΜΣ ή σε αυτόματες λειτουργίες της πλατφόρμας.
Αντιδράσεις και αιτήματα εξορθολογισμού των προστίμων
Στο πλαίσιο αυτό, τα επιμελητήρια, μέσω επιστολών τους προς τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας κ. Κυριάκο Πιερρακάκη και τον υπουργό Ανάπτυξης κ. Τάκη Θεοδωρικάκο, ζητούν επανεξέταση του πλαισίου διοικητικών προστίμων, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις μικρές, οικογενειακές και νεοσύστατες επιχειρήσεις οι οποίες συχνά στερούνται επαρκών πόρων και εξειδικευμένου προσωπικού, με αποτέλεσμα να αδυνατούν να ανταποκριθούν ενδεχομένως στις υποχρεώσεις τους προς το Γ.Ε.ΜΗ. χωρίς δόλο.
Παράλληλα, προτείνουν τη θέσπιση αντικειμενικών κριτηρίων για τον καθορισμό του ύψους των προστίμων, ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των μικρών επιχειρήσεων σε συνδυασμό με την αναγκαία συμμόρφωση στους κανόνες διαφάνειας.
Υπενθυμίζεται ότι το νέο σύστημα προβλέπει πρόστιμα που μπορούν να φτάσουν:
- Έως 100.000 ευρώ για μεγάλες εισηγμένες και κεφαλαιουχικές εταιρείες
- 50.000 ευρώ για μεσαίες
- 25.000 ευρώ για μικρές
- 10.000 ευρώ για πολύ μικρές επιχειρήσεις
Σύμφωνα με τις αντιδράσεις που έχουν καταγραφεί, τα νέα μέτρα χαρακτηρίζονται ως «εξαιρετικά αυστηρά» και «μη αναλογικά», ιδίως για τις πιο μικρές επιχειρηματικές μονάδες, τις οικογενειακές ή νεοσύστατες δομές, που συχνά αδυνατούν να αποτυπώνουν εμπρόθεσμα στη βάση δεδομένων του Γ.Ε.ΜΗ. όλες τις θεσμοθετημένες καταχωρίσεις.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, «η εύρυθμη λειτουργία του Μητρώου και η διαφάνεια είναι κρίσιμες παράμετροι για τη δημόσια οικονομία και τη φερεγγυότητα των συναλλαγών, ωστόσο αυτό δεν θα πρέπει να επιτυγχάνεται με τιμωρητικές διατάξεις, που απειλούν την οικονομική βιωσιμότητα επιχειρήσεων, ιδίως σε μια περίοδο πολύπλευρων προκλήσεων».
Στόχος, κατά τους φορείς, δεν θα πρέπει να είναι η οικονομική εξόντωση αλλά η αποτελεσματική ενσωμάτωση όλων των επιχειρήσεων στο σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο διαφάνειας και λογοδοσίας, διασφαλίζοντας συνθήκες υγιούς επιχειρηματικότητας και ενισχύοντας το ρόλο των επιμελητηρίων ως φορέων υποστήριξης του επιχειρηματικού κόσμου.
Προτάσεις για εξορθολογισμό της επιβολής κυρώσεων
Με βάση τα παραπάνω, τα επιμελητήρια εισηγούνται την επανεξέταση του πλαισίου με άξονες:
- Διαφοροποίηση προστίμων με βάση μέγεθος, προσωπικό, κύκλο εργασιών και νομική μορφή (ΑΕ, ΕΠΕ, ΙΚΕ, ατομικές επιχειρήσεις).
- Υιοθέτηση συστήματος προειδοποιήσεων και προσωρινών εξαιρέσεων για μικρές και νεοσύστατες επιχειρήσεις.
- Διαχωρισμός μεταξύ παραβάσεων εκ παραδρομής και επανειλημμένων, με αντίστοιχη διαφοροποίηση των κυρώσεων.
- Λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική θέση της επιχείρησης, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης.
- Επιμήκυνση των προθεσμιών συμμόρφωσης, ενδιάμεσες προειδοποιήσεις και δυνατότητα συμψηφισμού κυρώσεων όταν οι παραβάσεις διορθώνονται άμεσα.