Τους λόγους για τους οποίους η αγορά κατοικίας στην Ελλάδα γίνεται λιγότερη προσιτή παρουσιάζει έρευνα της η Eurobank Research.
Σύμφωνα με τους συγγραφείς της ανάλυσης -Δρ. Τάσος Αναστασάτος Επικεφαλής Οικονομολόγος Ομίλου, Δρ. Θεόδωρος Ράπανος Ερευνητής Οικονομολόγος, Δρ. Στυλιανός Γώγος Ερευνητής Οικονομολόγος- ο τομέας των ακινήτων στην Ελλάδα καταγράφει δυναμική ανάκαμψη μετά την πανδημία, αναζωογονώντας την κατασκευαστική δραστηριότητα και ενισχύοντας την οικονομία.
Ωστόσο, η απότομη αύξηση της ζήτησης, σε συνδυασμό με τη χρονική υστέρηση της προσφοράς, δημιουργεί πιέσεις στις τιμές των κατοικιών, οι οποίες αυξάνονται ταχύτερα από τα εισοδήματα.
Παρότι η προσιτότητα παραμένει καλύτερη σε σχέση με την περίοδο πριν την κρίση, η επιδείνωσή της προκαλεί ανησυχίες με κοινωνικές και οικονομικές προεκτάσεις, ιδιαίτερα εν μέσω αυξημένου κόστους ζωής. Η βασική πρόκληση εντοπίζεται στη στενότητα της προσφοράς, που δεν επαρκεί να καλύψει την ισχυρή – εγχώρια και διεθνή – ζήτηση.
Παρά την άνοδο των συναλλαγών, η στεγαστική πίστη δεν ακολουθεί αντίστοιχη πορεία, γεγονός που προβληματίζει. Η αντιμετώπιση απαιτεί στοχευμένα μέτρα για την ενίσχυση της προσφοράς και επανεξέταση της εμπορικής χρήσης κατοικιών.
Τα βασικά σημεία της ανάλυσης
- H δυναμική ανάκαμψη της αγοράς ακινήτων μετά την πανδημία, δίνει ώθηση στην κατασκευαστική δραστηριότητα που είχε πληγεί από την κρίση χρέους, διαχέοντας θετικές επιδράσεις στην οικονομία.
- Βραχυχρόνια, η προσφορά κατοικιών προσαρμόζεται με χρονική υστέρηση στην αυξανόμενη ζήτηση, μακροχρόνια, ελλοχεύει ο κίνδυνος να μονοπωλήσει τις επενδύσεις αν οι λοιπές επενδύσεις δεν αυξηθούν εξίσου ταχέως.
- Η άνοδος των τιμών των κατοικιών, ταχύτερη σε σχέση με τα εισοδήματα, έχει επιδεινώσει την προσιτότητά τους, η οποία ωστόσο παραμένει καλύτερη σε σχέση με την προ-κρίσης περίοδο και συγκρίσιμη -αν και λίγο μικρότερη- με την αντίστοιχη στις άλλες χώρες της ευρωζώνης.
- Εντούτοις, η επιδείνωσή της συνιστά πηγή ανησυχίας καθόσον αποτελεί φαινόμενο με σημαντικές οικονομικές, αλλά και κοινωνικές επιπτώσεις, ειδικότερα σε συνδυασμό με τη σημαντική αύξηση του κόστους διαβίωσης την τελευταία τριετία.
- Η βασική αιτία εντοπίζεται στη στενότητα της προσφοράς κατοικιών, η οποία έχει ως αποτέλεσμα οι τιμές τους να καθορίζεται από την αυξημένη –εγχώρια και διεθνή- ζήτηση.
- Παράδοξο η αύξηση των αγοραπωλησιών να μην συνοδεύεται από αύξηση της στεγαστικής πίστης, παρά την αυξημένη διάθεση –και δυνατότητα- των τραπεζών να τις χρηματοδοτήσουν.
- Η αντιμετώπιση του προβλήματος θα απαιτήσει συνδυασμό μέτρων, κυρίως από την πλευρά της προσφοράς, για την αύξηση των διαθέσιμων κατοικιών, πιθανώς σε συνδυασμό με περιορισμούς στη χρήση οικιστικών ακινήτων για εμπορικούς σκοπούς σε περιπτώσεις που οι αρνητικές εξωτερικότητες αυτών των δραστηριοτήτων υπερβαίνουν τη θετική συμβολή.