Σημαντική απώλεια όγκου καταγράφουν οι ελβετικοί παγετώνες τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με νέα μελέτη που δόθηκε στη δημοσιότητα. Όπως αναφέρεται, οι παγετώνες της χώρας έχουν χάσει το ένα τέταρτο της συνολικής τους μάζας μέσα σε μόλις δέκα χρόνια, γεγονός που εντείνει τις ανησυχίες για την επιτάχυνση της τήξης τους λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Το ελβετικό δίκτυο Glamos, που παρακολουθεί συστηματικά τους παγετώνες, ανακοίνωσε ότι και το 2025 παρατηρήθηκε «σημαντικό λιώσιμο» των πάγων, κοντά στα επίπεδα-ρεκόρ του 2022. Οι χαμηλές χιονοπτώσεις τον χειμώνα και τα κύματα καύσωνα τον Ιούνιο και τον Αύγουστο οδήγησαν σε απώλεια 3% του όγκου των παγετώνων, σύμφωνα με μετρήσεις από περίπου είκοσι σημεία, οι οποίες αναλογικά εκτιμούν τις συνέπειες για τους συνολικά 1.400 παγετωνικούς σχηματισμούς της χώρας.
Πρόκειται για την τέταρτη μεγαλύτερη μείωση που έχει καταγραφεί από την έναρξη των μετρήσεων, μετά τα έτη 2022, 2023 και 2003. Όπως επισημαίνει ο Ματίας Χους, διευθυντής του Glamos, «εδώ και περίπου 20 χρόνια, όλοι οι ελβετικοί παγετώνες χάνουν πάγο και ο ρυθμός (...) επιταχύνεται».
Οι ελβετικοί παγετώνες, που διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην υδροηλεκτρική ενέργεια και την παροχή πόσιμου νερού, έχασαν το 24% του όγκου τους κατά τη δεκαετία 2015-2025. Το ποσοστό αυτό είναι αυξημένο σε σύγκριση με προηγούμενες δεκαετίες, όπως αναφέρει η έκθεση: 17% την περίοδο 2010-2020, 14% την περίοδο 2000-2010 και 10% την περίοδο 1990-2000.
Η Ελβετία επηρεάζεται ιδιαίτερα από την υπερθέρμανση του πλανήτη, καθώς, σύμφωνα με την Ελβετική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας, η άνοδος της θερμοκρασίας στη χώρα είναι «διπλάσια από τον παγκόσμιο μέσο όρο».
Επιπτώσεις στην ύδρευση και το περιβάλλον
Η σταδιακή υποχώρηση των αλπικών παγετώνων μειώνει τα αποθέματα γλυκού νερού στην Ευρώπη και δημιουργεί κινδύνους αποσταθεροποίησης των ορεινών όγκων. Όπως σημείωσε ο Χους, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε φαινόμενα όπως η κατάρρευση βράχων και πάγου, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την καταστροφή του χωριού Μπλάτεν τον Μάιο του προηγούμενου έτους.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1970, έχουν εξαφανιστεί περισσότεροι από 1.100 ελβετικοί παγετώνες, σύμφωνα με το Glamos. Αν οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα παραμείνουν αμετάβλητες, σχεδόν όλοι οι ελβετικοί παγετώνες –οι οποίοι αντιπροσωπεύουν πάνω από το ήμισυ του όγκου των αλπικών παγετώνων που απομένουν– αναμένεται να έχουν λιώσει μέχρι το τέλος του αιώνα, προειδοποιούν οι ειδικοί.
Μέχρι το τέλος του 2025, ο όγκος του πάγου στους ελβετικούς παγετώνες υπολογίζεται στα 45,1 κυβικά χιλιόμετρα, δηλαδή 30 κυβικά χιλιόμετρα λιγότερα σε σύγκριση με το 2000. Η επιφάνειά τους εκτιμάται ότι έχει μειωθεί κατά 30% την ίδια περίοδο, φτάνοντας τα 755 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Κλιματικές συνθήκες και προοπτικές
Το 2024 καταγράφηκε ο δεύτερος θερμότερος Ιούνιος στην ιστορία της Ελβετίας, οδηγώντας στο λιώσιμο του χιονιού ακόμα και στα μεγαλύτερα υψόμετρα. Τον Αύγουστο σημειώθηκε νέο κύμα καύσωνα. Ωστόσο, το φετινό καλοκαίρι το λιώσιμο των πάγων ήταν μόνο κατά 15% μεγαλύτερο από τον μέσο όρο της περιόδου 2010-2020, η χαμηλότερη τιμή των τελευταίων τεσσάρων ετών.
Σύμφωνα με το Glamos, οι χαμηλές θερμοκρασίες τον Ιούλιο, που έφεραν φρέσκο χιόνι σε υψόμετρο άνω των 2.500 μέτρων, «βοήθησαν να αποφευχθούν τα χειρότερα» για το 2024.