Αναρτήθηκε στα Ηνωμένα Έθνη η Έκθεση της Ομάδας Εργασίας για την Οικουμενική Περιοδική Αξιολόγηση (UPR) που αφορά την Τουρκία, με ορίζοντα τη συζήτηση κατά την 49η σύνοδο του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, η οποία έχει προγραμματιστεί για το διάστημα 8 Σεπτεμβρίου – 3 Οκτωβρίου 2025.
Σκοπός της Έκθεσης είναι να αξιολογηθεί η συμμόρφωση της Τουρκίας με τις διεθνείς της υποχρεώσεις στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Το έγγραφο περιλαμβάνει την εθνική παρουσίαση της Τουρκικής κυβέρνησης, με αναφορές σε μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης, της προστασίας των δικαιωμάτων των γυναικών και των παιδιών, των προσφύγων, της ελευθερίας της έκφρασης και της εφαρμογής του κράτους δικαίου.
Παράλληλα, παρέχονται απαντήσεις της Τουρκίας σε ερωτήματα άλλων κρατών-μελών του Οργανισμού, αλλά και πληροφορίες για τη συμμόρφωση στις συστάσεις του προηγούμενου κύκλου αξιολόγησης.
Ένα ιδιαίτερο μέρος της Έκθεσης αποτελεί ο αναλυτικός κατάλογος με περισσότερες από 120 συστάσεις από χώρες παγκοσμίως, εστιάζοντας σε κρίσιμα ζητήματα όπως η δικαστική μεταρρύθμιση, η έμφυλη βία, η βελτίωση της εκπαίδευσης, τα δικαιώματα των μειονοτήτων και η καταπολέμηση των διακρίσεων.
Συστάσεις Ελλάδας και Κυπριακής Δημοκρατίας προς την Τουρκία
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα υπέβαλε έξι δημοσίως καταγεγραμμένες συστάσεις προς την Άγκυρα, καλώντας τη να:
- «Συμμορφωθεί με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων όσον αφορά τα κληρονομικά και περιουσιακά δικαιώματα, με έμφαση στα δικαιώματα απογόνων μελών της ελληνικής μειονότητας που δεν είναι Τούρκοι υπήκοοι».
- «Συμμορφωθεί με τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ για παραβιάσεις στην Κύπρο υπό τουρκική κατοχή».
- «Διασφαλίσει την ελευθερία και ασφάλεια των ΜΜΕ, των πολιτικών κομμάτων και της κοινωνίας των πολιτών, προστατεύοντάς τα από αντίποινα».
- «Σέβεται τα πολιτιστικά δικαιώματα της ελληνικής ορθόδοξης μειονότητας, διατηρώντας μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς, όπως η Αγία Σοφία και η Μονή της Χώρας, ως διαπολιτισμικούς χώρους».
- «Εγγυηθεί τη θρησκευτική ελευθερία, συμπεριλαμβανομένης της αναγνώρισης της νομικής υπόστασης του Οικουμενικού Πατριαρχείου, της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης και του δικαιώματος των μη μουσουλμανικών κοινοτήτων να εκλέγουν ηγέτες και να διαχειρίζονται τα ιδρύματά τους».
- «Καταπολεμήσει τη διάκριση και βία εις βάρος γυναικών και ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, διασφαλίζοντας την προστασία των μειονοτήτων».
Αντίστοιχα, η Κυπριακή Δημοκρατία προέβη σε σειρά συστάσεων, όπως:
- «Να εξεταστεί η προσχώρηση της Τουρκίας στο Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου».
- «Να διερευνηθεί η τύχη των αγνοουμένων στην Κύπρο και να διασφαλιστεί απρόσκοπτη πρόσβαση της Επιτροπής Αγνοουμένων».
- «Να γίνει σεβασμός στα δικαιώματα όλων των Κυπρίων, με ιδιαίτερη αναφορά στους εγκλωβισμένους, και να εξασφαλιστεί ανεμπόδιστη πρόσβαση σε χριστιανικά θρησκευτικά μνημεία».
- «Να ανακληθεί η απόφαση αποχώρησης από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης».
- «Να εφαρμοστούν πλήρως οι αποφάσεις του ΕΔΑΔ για τα κατεχόμενα και να αποκατασταθούν τα δικαιώματα επιστροφής και ιδιοκτησίας των εκτοπισμένων».
Η Τουρκία απέρριψε κατηγορηματικά όλες τις συστάσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας, δηλώνοντας πως «δεν την αναγνωρίζει ούτε αποδέχεται τις αξιώσεις της να εκπροσωπεί ολόκληρο το νησί».
Παράλληλα, απορρίφθηκαν όλοι οι ισχυρισμοί που αφορούσαν το Κυπριακό και τα θέματα μειονοτήτων, ενώ και η ελληνική σύσταση για το κυπριακό απορρίφθηκε με την επίκληση των «διεθνών συνθηκών του 1960 και των υποχρεώσεων της Τουρκίας ως εγγυήτριας δύναμης».
Για ζητήματα αγνοουμένων, περιουσιακών δικαιωμάτων, θρησκευτικής ελευθερίας και πολιτιστικής κληρονομιάς, η Άγκυρα δήλωσε πως «αποτελούν αποκλειστική αρμοδιότητα των τουρκοκυπριακών αρχών, οι οποίες λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα».
Μεγάλος αριθμός κρατών, όπως η Νορβηγία, η Γαλλία, ο Καναδάς, η Πορτογαλία, η Δανία, η Ινδία, η Γερμανία και η Ιαπωνία, κάλεσαν την Τουρκία να ενισχύσει τη δικαστική ανεξαρτησία, να προχωρήσει σε αναμόρφωση του Συμβουλίου Δικαστών και Εισαγγελέων και να διασφαλίσει το διαχωρισμό των εξουσιών.
Αρκετά κράτη συνέστησαν στην Τουρκία να αναθεωρήσει την αντιτρομοκρατική νομοθεσία, να προστατεύσει δημοσιογράφους και υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να διασφαλίσει το δικαίωμα στην ειρηνική συνάθροιση.
Ειδικότερα, η Γερμανία κάλεσε για περαιτέρω ενίσχυση της ανεξαρτησίας και της αμεροληψίας της δικαιοσύνης, καθώς και την ευθυγράμμιση του νομοθετικού πλαισίου με το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα.
Επιπλέον, η Ιρλανδία και η Ουρουγουάη ζήτησαν να ενταχθεί ο σεξουαλικός προσανατολισμός και η ταυτότητα φύλου στο άρθρο 122 του Ποινικού Κώδικα της Τουρκίας, διασφαλίζοντας νομική προστασία στα ΛΟΑΤΚΙ άτομα.
Σημαντικές ήταν και οι επαναλαμβανόμενες παροτρύνσεις από χώρες όπως η Ερυθραία και ο Λίβανος υπέρ της ένταξης των προσφύγων και της διασφάλισης της πρόσβασης στην υγεία, στην εκπαίδευση και στη δικαιοσύνη.
Σύμφωνα με την Έκθεση, η Τουρκία παρουσίασε τη «Τρίτη Στρατηγική Δικαστικής Μεταρρύθμισης» (2019-2023) και δρομολόγησε την «Τέταρτη Στρατηγική» (2025-2029), στοχεύοντας στην ενίσχυση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης και της πρόσβασης των πολιτών σε νομικά μέσα.
Τονίστηκε η συνεργασία με την ΕΕ και το Συμβούλιο της Ευρώπης για τη βελτίωση του ποινικού συστήματος και την αποτροπή νέων παραβιάσεων.
Η Τουρκία ισχυρίζεται πως υλοποιεί το 90% των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ποσοστό που ξεπερνά τον μέσο ευρωπαϊκό όρο.
Στο ζήτημα της έμφυλης βίας, η Τουρκία επανέλαβε ότι παραμένει δεσμευμένη στην καταπολέμηση των φαινομένων βίας κατά των γυναικών, υπεραμυνόμενη ωστόσο της αποχώρησής της από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης υπό το σκεπτικό ότι διαθέτει επαρκές εθνικό νομικό πλαίσιο.
Υπογραμμίστηκαν η λειτουργία της εφαρμογής «KADES» σε 11 γλώσσες, η 24ωρη γραμμή βοήθειας, καθώς και εκπαιδευτικά προγράμματα για δράστες σε ολόκληρη την επικράτεια.
Δεκάδες ευρωπαϊκές και διεθνείς χώρες, όπως η Γαλλία, η Ισπανία, το Βέλγιο, το Μεξικό και η Σουηδία, ζήτησαν από την Τουρκία να:
- θεσπίσει τη γυναικοκτονία και τη σεξουαλική βία ως ποινικά αδικήματα,
- επανέλθει στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης,
- ενισχύσει το δίκτυο καταφυγίων, και
- καταργήσει τα ελαφρυντικά στις «εγκληματικές πράξεις τιμής».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
