Μια επιχείρηση πρωτοφανή στα πολεμικά χρονικά, με πλήγματα όχι μόνο από την αεροπορία αλλά και στο εσωτερικό του Ιράν από τη Μοσάντ, οργάνωσε το Ισραήλ για να πλήξει προληπτικά το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, καθώς υπήρχαν πληροφορίες ότι η Τεχεράνη είχε δώσει διαταγή επίσπευσης της κατασκευής βόμβας, ενώ η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας είχε ανακοινώσει ότι το Ιράν δεν συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις του για διεθνή εποπτεία.
Η επιχείρηση με την κωδική ονομασία "Rising Lion" («Εγειρόμενος Λέων») πήρε την ονομασία της από ένα βιβλικό εδάφιο («Ιδού, ο λαός θα σηκωθεί σαν μεγάλο λιοντάρι, και θα υψωθεί σαν νεαρό λιοντάρι· δεν θα ξαποστάσει μέχρι να φάει από το θήραμα και να πιει το αίμα των σκοτωμένων»).
Το σχέδιο επίθεσης στο Ιράν τέθηκε σε εφαρμογή τα ξημερώματα της Παρασκευής, 13 Ιουνίου 2025. Ισραηλινοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου, δήλωσαν ότι η επιχείρηση ήταν μια «στοχευμένη στρατιωτική επιχείρηση για την ανατροπή της ιρανικής απειλής στην ίδια την επιβίωση του Ισραήλ» και ότι θα «συνεχιστεί για όσες ημέρες χρειαστούν για την εξάλειψη αυτής της απειλής».
Ο Ισραηλινός υπουργός Θεμάτων Διασποράς, Αμιχάι Τσίκλι δήλωσε ότι η επιχείρηση απαιτούσε χρόνια προετοιμασίας, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών από την IDF και τη Μοσάντ.
Πώς διεξήχθη η επιχείρηση
Η επιχείρηση ξεκίνησε τις πρώτες πρωινές ώρες της 13ης Ιουνίου 2025 και περιλάμβανε αυτό που το Ισραήλ περιέγραψε ως «προληπτικά και ακριβή πλήγματα».
- Πολλαπλή Επίθεση:
- Drones και Κομάντος: Αναφορές δείχνουν ότι Ισραηλινοί κομάντος είχαν τοποθετήσει εκ των προτέρων μικρά εκρηκτικά drones εντός του Ιράν μήνες νωρίτερα. Αυτά τα drones χρησιμοποιήθηκαν για να πλήξουν ραντάρ αεράμυνας και κόμβους επικοινωνιών, δημιουργώντας αντιπερισπασμούς.
- Πλήγματα Πολεμικής Αεροπορίας: Λίγα λεπτά μετά τις επιθέσεις των drones, περισσότερα από 200 ισραηλινά μαχητικά αεροσκάφη, πολλά από αυτά F-35 Adirs που έφεραν πυρομαχικά μακράς εμβέλειας, πραγματοποίησαν πλήγματα ακριβείας εναντίον περισσότερων από 100 πυρηνικών και στρατιωτικών στόχων σε όλο το Ιράν. Αυτά τα πλήγματα πραγματοποιήθηκαν βαθιά εντός του ιρανικού εδάφους, σηματοδοτώντας μια σημαντική κλιμάκωση από προηγούμενες μυστικές επιχειρήσεις.
- Στοχεύσεις Ηγεσίας: Η επιχείρηση στόχευσε ανώτερους Ιρανούς στρατιωτικούς ηγέτες και πυρηνικούς επιστήμονες.
- Ρόλος της Μοσάντ: Ισραηλινοί αξιωματούχοι ισχυρίζονται ότι η Μοσάντ διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο στην επιχείρηση, με ορισμένες αναφορές να υποδηλώνουν ότι είχαν δημιουργήσει ένα «παράρτημα» εντός της Τεχεράνης, τοποθετώντας συσκευές παρακολούθησης και ακόμη και πραγματοποιώντας επιχειρήσεις δολιοφθοράς κοντά σε πυρηνικές εγκαταστάσεις και χώρους εκτόξευσης πυραύλων. Στη Μοσάντ αποδίδεται μυστική διείσδυση, εγχώρια δολιοφθορά και παροχή πληροφοριών που οδήγησαν σε στοχευμένες δολοφονίες.
- Στρατηγική Εξαπάτησης: Το Ισραήλ φέρεται να χρησιμοποίησε μια εξελιγμένη στρατηγική εξαπάτησης. Μεταξύ άλλων, η κρίσιμη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου ασφαλείας, που έδωσε το «πράσινο φως» για την επίθεση, παρουσιάστηκε ως μια συνηθισμένη συζήτηση για τις διαπραγματεύσεις ομήρων στη Γάζα, προκειμένου να αιφνιδιαστεί η Τεχεράνη.
Βασικοί Στόχοι
- Πυρηνικές Εγκαταστάσεις: Πρωταρχικός στόχος ήταν η κύρια εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν στη Νατάνζ, όπου οι αναφορές έδειξαν σημαντικές ζημιές και μαύρο καπνό. Άλλοι πυρηνικοί χώροι όπως το Φορντό, το Χοντάμπ και το Χοραμαμπάντ φέρεται επίσης να στοχεύτηκαν.
- Εργοστάσια Βαλλιστικών Πυραύλων: Οι ισραηλινές επιθέσεις έπληξαν χώρους που εμπλέκονται στην παραγωγή βαλλιστικών πυραύλων.
- Στρατιωτικές Εγκαταστάσεις και Κέντρα Διοίκησης: Επιθέσεις στόχευσαν στρατιωτικές βάσεις, συστήματα αεράμυνας, εγκαταστάσεις ραντάρ και κόμβους επικοινωνιών σε όλο το Ιράν.
- Ανώτερη Ιρανική Στρατιωτική Ηγεσία: Κατοικίες και κρησφύγετα υψηλόβαθμων Ιρανών στρατιωτικών αξιωματούχων επλήγησαν σε στοχευμένα πλήγματα.
Οι βαριές απώλειες του Ιράν
Τα ιρανικά κρατικά μέσα ενημέρωσης επιβεβαίωσαν τους θανάτους αρκετών ισχυρών προσωπικοτήτων, συμπεριλαμβανομένων:
- Χοσεΐν Σαλαμί, Διοικητή του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC).
- Μοχαμάντ Μπαγκερί, Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων του Ιράν.
- Γκολαμαλί Ρασίντ, του αναπληρωτή του.
- Αμίρ Αλί Χατζιζαντέχ, διοικητή της Πολεμικής Αεροπορίας του IRGC.
- Αρκετών ανώτερων πυρηνικών επιστημόνων, συμπεριλαμβανομένων των Φερειντούν Αμπάσι-Νταβανί και Μοχαμάντ Μέχντι Τεχρανσί.
Το Ιράν ανέφερε συνολικά 78 νεκρούς και πάνω από 320 τραυματίες, συμπεριλαμβανομένων αμάχων.
Ενώ το πλήρες εύρος των ζημιών ακόμη αξιολογείται, Ισραηλινοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η εγκατάσταση της Νατάνζ υπέστη «σημαντική ζημιά», συμπεριλαμβανομένων των υπόγειων περιοχών της.
Το Ισραήλ ισχυρίστηκε ότι κατέστρεψε την ιρανική αεράμυνα και τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, οδηγώντας σε «επιχειρησιακή αποδιοργάνωση» και διάσπαση των διαύλων λήψης αποφάσεων.
Τα ιρανικά Αντίποινα
Ώρες μετά τα αρχικά ισραηλινά πλήγματα, το Ιράν εξαπέλυσε αντίποινα με drones και πυραύλους προς το Ισραήλ. Αναφορές δείχνουν ότι το Ιράν εκτόξευσε πάνω από 200 πυραύλους και drones, με ορισμένους να πλήττουν το Τελ Αβίβ και την Ιερουσαλήμ.
Το Ισραήλ δήλωσε ότι οι περισσότεροι από αυτούς αναχαιτίστηκαν από τα συστήματα αεράμυνας του με τη βοήθεια των Ηνωμένων Πολιτειών.
Και οι δύο πλευρές έχουν κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης, και οι επιθέσεις έχουν κλιμακώσει σημαντικά τις εντάσεις στη Μέση Ανατολή, με ανησυχίες για έναν ολοκληρωτικό πόλεμο. Ο Ανώτατος Ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ορκίστηκε «αυστηρή τιμωρία», ενώ ο Ιρανός Υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί περιέγραψε την επίθεση ως «κήρυξη πολέμου».
Η επιχείρηση "Rising Lion" περιγράφεται από τους Ισραηλινούς ως μια επίδειξη της ικανότητας του Ισραήλ να πραγματοποιεί «επιθέσεις στρατηγικού επιπέδου» και να επιτυγχάνει «πλήρη αιφνιδιασμό».
Στρατιωτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι το Ιράν έχει αποδυναμωθεί αισθητά από τα πλήγματα που έχει δεχτεί, αν και η Τεχεράνη δηλώνει ότι θα συνεχίσει το πυρηνικό της πρόγραμμα και τις επιθέσεις στο Ισραήλ με πυραύλους και drones, κάτι που σημαίνει ότι η θερμή σύγκρουση δεν θα λήξει γρήγορα.
Οι Ισραηλινοί, από την πλευρά τους, δηλώνουν ότι η καταστροφή της αεράμυνας του Ιράν είναι πλήρης και έχουν πλέον τη δυνατότητα για αεροπορικές επιδρομές ως την Τεχεράνη, ενώ ο Νετανιάχου κάλεσε ανοικτά τις αντικαθεστωτικές δυνάμεις του Ιράν να κινητοποιηθούν για την ανατροπή του θεοκρατικού καθεστώτος.