Ανησυχία και στενή παρακολούθηση των εξελίξεων, αλλά όχι πανικός. Διορθώσεις θέσεων στα χαρτοφυλάκια, αλλά όχι και μαζική φυγή προς τα ασφαλή καταφύγια. Κάπως έτσι μπορεί να περιγραφεί το κλίμα στις αγορές στο άνοιγμα των συναλλαγών για τη νέα εβδομάδα και στον απόηχο των πρωτοφανών αμερικανικών βομβαρδισμών σε πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν.
Τις αγορές φαίνεται ότι καθησυχάζει, προς το παρόν και μέχρι αποδείξεως του εναντίου, η διαφαινόμενη αδυναμία και απροθυμία του ιρανικού καθεστώτος να απαντήσει στην αμερικανική επέμβαση με επιθέσεις σε αμερικανικούς στόχους στην ευρύτερη περιοχή, ή με κάποια κίνηση που θα προκαλούσε σοβαρή διαταραχή της προσφοράς πετρελαίου, όπως μια επίθεση σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις χωρών του Περσικού Κόλπου ή το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ.
Οι τιμές του πετρελαίου, που αποτελούν τον βασικό ιμάντα μετάδοσης των γεωπολιτικών αναταράξεων στη Μέση Ανατολή στην παγκόσμια οικονομία και στις αγορές, δεν έδειξαν τα ξημερώματα ότι οι συναλλασσόμενοι φοβούνται μια σοβαρή διαταραχή στην προσφορά.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η τιμή του μπρεντ έκανε αρχικά κάποιες συναλλαγές πάνω από τα 80 δολ. το βαρέλι, αλλά γρήγορα ισορρόπησε γύρω στα 77 δολ., σημειώνοντας άνοδο περίπου 2,5%.
Στα προθεσμιακά συμβόλαια του χρυσού, που αποτελεί το βαρόμετρο των διαθέσεων για φυγή προς την ασφάλεια, ενώ αρχικά σημειώθηκε άνοδος σχεδόν στα 3.400 δολ. η ουγγιά, γρήγορα υποχώρησε στα επίπεδα των 3.370 δολ., με μια πτώση κατά 0,40%.
Σε ό,τι αφορά τις μετοχές, τα προθεσμιακά συμβόλαια των αμερικανικών δεικτών υποχωρούσαν περίπου κατά 0,50%, ενώ λίγο μεγαλύτερη ήταν η υποχώρηση των ευρωπαϊκών δεικτών. Πτώση, αλλά χωρίς υπερβολές, με μεταβολές που δεν ξεπερνούσαν το 1%, σημείωναν οι χρηματιστηριακοί δείκτες της Ασίας.
Μετρώντας την αντίδραση του Ιράν....
Οι αγορές δεν υποτιμούν τον γεωπολιτικό κίνδυνο, φαίνεται όμως ότι σταθμίζουν πολύ σοβαρά την αποδυνάμωση του ιρανικού καθεστώτος και εκτιμούν ότι, σε αυτή τη φάση, η Τεχεράνη δεν θα προχωρήσει σε κινήσεις που θα έφερναν περαιτέρω εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο, ή σε μέτρα που θα διατάρασσαν σοβαρά την παροχή πετρελαίου στις αγορές.
Ειδικότερα,
- Πριν τις αμερικανικές επιθέσεις στις τρεις πυρηνικές εγκαταστάσεις, οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί είχαν καταστρέψει σε μεγάλο βαθμό την αεράμυνα του Ιράν και τις στρατιωτικές υποδομές του, ενώ έχουν βρει τον θάνατο πολλοί κορυφαίοι στρατιωτικοί αξιωματούχοι. Το Ιράν έδειξε μετά τους βομβαρδισμούς της Κυριακής ότι μπορεί ακόμη να εκτοξεύει πυραύλους προς το Ισραήλ, όμως ως τώρα δεν έχει επιτεθεί σε αμερικανικές εγκαταστάσεις στην περιοχή.
- Με εξαίρεση, ίσως, τους αντάρτες Χούθι, οι οργανώσεις που χρηματοδοτούσε και εξόπλιζε το Ιράν, η Χαμάς και η Χεζμπολά, έχουν σχεδόν εξοντωθεί από το Ισραήλ. Παράλληλα, το καθεστώς Άσαντ, που υποστηριζόταν από το Ιράν, έχει καταρρεύσει. Το Ιράν είναι πιο απομονωμένο από κάθε άλλη περίοδο και δεν διαθέτει τους «αντιπροσώπους» που θα μπορούσαν να επιτεθούν στο Ισραήλ και σε αμερικανικούς στόχους, ή τουλάχιστον όχι στον βαθμό που συνέβαινε στο παρελθόν.
- Οι διεθνείς συμμαχίες του Ιράν με μεγάλες δυνάμεις δεν μπορούν να προσφέρουν πολλά επί του πεδίου Η Ρωσία και η Κίνα παρεμβαίνουν ως τώρα φραστικά, αλλά χωρίς να δείχνουν οποιαδήποτε διάθεση εμπλοκής στον πόλεμο. Η Κίνα, μάλιστα, που απορροφά το 90% των εξαγωγών πετρελαίου του Ιράν, φέρεται να αποθαρρύνει την Τεχεράνη από το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ, που άλλωστε θα εμπόδιζε και τις εξαγωγές πετρελαίου από το ίδιο το Ιράν.
Αναλυτές της αγοράς πετρελαίου σημειώνουν ότι ακόμη και το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ, το οποίο αποφασίσθηκε χθες από το ιρανικό κοινοβούλιο, αλλά δεν έχει εγκριθεί από των ανώτατο ηγέτη του Ιράν, δεν θα ήταν καθόλου εύκολο ούτε αποδοτικό, αφού σίγουρα θα προκαλούσε παρέμβαση των ισχυρών αμερικανικών δυνάμεων στην περιοχή, ενώ η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν τη δυνατότητα παράκαμψης των Στενών μέσω μεγάλης χωρητικότητας πετρελαιαγωγών.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι αγορές θεωρούν ότι το πιθανότερο σενάριο είναι να συνεχισθούν το επόμενο διάστημα οι αμοιβαίοι βομβαρδισμοί μεταξύ Ιράν και Ισραήλ (ο Νετανιάχου δήλωσε ότι υπάρχουν και άλλοι στόχοι που θα πρέπει να χτυπηθούν), αλλά δεν θα επιβεβαιωθούν τα χειρότερα σενάρια επέκτασης του πολέμου με συμμετοχή των ΗΠΑ, ή αποκλεισμό των Στενών του Ορμούζ.
Άλλωστε, κυρίαρχη εκτίμηση, εν μέσω πληροφοριών για κινήσεις ανατροπής του Χαμενεΐ, είναι ότι το ιρανικό καθεστώς κλυδωνίζεται εσωτερικά, καθώς θρησκευτικοί και πολιτικοί ηγέτες και στρατιωτικοί αναζητούν φόρμουλα επιβίωσης του καθεστώτος, την ώρα που ο Τραμπ δηλώνει ανοικτά ότι η καθεστωτική αλλαγή βρίσκεται εντός των στόχων της Ουάσιγκτον.
Ελπίδες και φόβοι στο ΧΑ
Για το ελληνικό χρηματιστήριο, η νέα φάση του πολέμου όλα δείχνουν ότι θα ανακόψει την ανοδική αντίδραση που σημειώθηκε την Παρασκευή και περιόρισε τις εβδομαδιαίες απώλειες του Γενικού Δείκτη στο 1,8%, χωρίς πάντως να χάσει το επίπεδο των 1.800 μονάδων.
Η άνοδος των τιμών του πετρελαίου έχει ιδιαίτερη βαρύτητα για την ελληνική οικονομία, που ήδη αντιμετωπίζει πληθωρισμό υψηλότερο από τον μέσο όρο της ευρωζώνης και είναι κατ' εξοχήν ευαίσθητη στις μεταβολές τιμών των καυσίμων. Το υψηλότερο κόστος εισαγωγής αργού πετρελαίου ασκεί, επίσης, πίεση στην ανάπτυξη.
Αναλυτές τονίζουν, πάντως, ότι αν δεν επιβεβαιωθούν τα χειρότερα σενάρια για άνοδο των διεθνών τιμών πετρελαίου στα 100 δολ. ή και υψηλότερα, η ελληνική οικονομία μπορεί να αποδειχθεί ανθεκτική σε αυτή την κρίση, χωρίς να υποστεί σοβαρές απώλειες.
Από την άλλη, δεν παύουν να υπάρχουν οι προσδοκίες για αναβάθμιση της αγοράς, ενόψει της αυριανής αξιολόγησης από την MSCI, όπου οι πιθανότητες για καλά νέα (ένταξη στη λίστα παρακολούθησης για αναβάθμιση στις ανεπτυγμένες αγορές), ή τον επόμενο μήνα, που έχει σειρά ο οίκος S&P Dow Jones, με πολύ καλές πιθανότητες για αναβάθμιση.
Ο αναλυτής της Beta, Μάνος Χατζηδάκης τόνιζε την Παρασκευή ότι η αγορά αναπόφευκτα θα διατηρήσει ισχυρή συσχέτιση με τις ξένες αγορές, τουλάχιστον ως το τέλος του μήνα, ελλείψει και σημαντικών εγχώριων καταλυτών.
Από τεχνική άποψη, σημείωνε ότι ο Γενικός Δείκτης έχει πλέον εισέλθει σε κομβική ζώνη για την αντιστροφή της τάσης. Οι έξι συνεχόμενες πτωτικές συνεδριάσεις έχουν θέσει σε αμφισβήτηση την ανοδική κίνηση που έχει σαν σημείο εκκίνησης τα μέσα Απριλίου από την στιγμή που καταγράφονται συνεχόμενα κλεισίματα κάτω από τις 1.800 μονάδες.
Τελευταίο οχυρό για τους αγοραστές είναι η ζώνη μεταξύ 1.772 - 1.760 μονάδες, περιοχή στην οποία κινείται ο εκθετικός και απλός κινητός μέσος όρος των 50 ημερών, οι μόνες βραχυπρόθεσμες χρονοσειρές που διατηρούν τα σήματα αγορών.
Η διάσπαση της εν λόγω ζώνης αναπροσαρμόζει το θεωρητικό επίπεδο στήριξης στις 1.730 μονάδες όπου συναντάται μια αξιόλογη σε διάρκεια συσσώρευση βάσης από την οποία ο Γενικός Δείκτης επιχείρησε την ανάβαση του προς τα φετινά υψηλά.
Αν και η συνεδρίαση της Παρασκευής αποφόρτισε τα υπερπουλημένα ωριαία δεδομένα έχοντας προσεγγίσει το πρώτο όριο των αναλογιών της διόρθωσης από τα υψηλά των 1879 μονάδων το κρίσιμο τεχνικό ζητούμενο για την επιστροφή του Γενικού Δείκτη σε ανοδική τάση είναι ανάκτηση της περιοχής των 1821 μονάδων. Ως εκ τούτου οι πωλητές παραμένουν οδηγοί των εξελίξεων μέχρι την ανακατάληψη του εν λόγω επιπέδου.