Η Λιβύη προχώρησε σε επίσημη γνωστοποίηση των εξωτερικών ορίων της υφαλοκρηπίδας της στη Μεσόγειο Θάλασσα, δια του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Η σχετική ρηματική διακοίνωση, που κατατέθηκε από τη λιβυκή Μόνιμη Αντιπροσωπεία στις 27 Μαΐου 2025, εντάσσεται στο πλαίσιο της 79ης Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης και αφορά το θέμα «Ωκεανοί και Δίκαιο της Θάλασσας».
Σύμφωνα με το παράρτημα της διακοίνωσης, στο οποίο παρατίθενται λεπτομερής χάρτης και αναλυτικός πίνακας συντεταγμένων, η Λιβύη καθιστά σαφείς τις θέσεις της για τα θαλάσσια σύνορα στη Μεσόγειο, ενώ εκφράζει και επίσημα τις αντιρρήσεις της για πρόσφατες ενέργειες της Ελλάδας και της Αιγύπτου στην Ανατολική και Κεντρική Μεσόγειο.
Η λιβυκή πλευρά υπενθυμίζει ότι το Νοέμβριο του 2019 υπέγραψε με την Τουρκία το «Μνημόνιο Κατανόησης για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών στη Μεσόγειο». Το μνημόνιο, όπως αναφέρει, «καταχωρίστηκε δεόντως στη Γραμματεία του ΟΗΕ βάσει του Άρθρου 102 του Καταστατικού Χάρτη» και παρουσιάζεται ως δίκαιη λύση που προβλέπεται από το διεθνές δίκαιο. Επιπλέον, στη διακοίνωση επισημαίνεται ότι «ούτε η Ελλάδα, ούτε η Αίγυπτος διαθέτουν κυριαρχικά δικαιώματα στις θαλάσσιες περιοχές που οριοθετήθηκαν ανάμεσα σε Λιβύη και Τουρκία σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο».
Παράλληλα, η Τρίπολη απορρίπτει συνολικά τη συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου του 2020 για την οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), χαρακτηρίζοντάς την «άκυρη και ανίσχυρη» και «ασύμβατη με το διεθνές δίκαιο, περιλαμβανομένης της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, ειδικά ως προς την αρχή της ευθυδικίας». Η Λιβύη κατηγορεί επιπλέον την Ελλάδα για παροχή αδειών έρευνας υδρογονανθράκων «νοτίως της Κρήτης τον Απρίλιο του 2024», καθώς θεωρεί ότι οι σχετικές ενέργειες αποτελούν παραβίαση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων.
Διαφωνίες σχετικά με τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό και την ΑΟΖ στο Ιόνιο
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται και στον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό (Maritime Spatial Plan-MSP) που ανακοίνωσαν τα ελληνικά Υπουργεία Εξωτερικών και Περιβάλλοντος & Ενέργειας τον Απρίλιο του 2025. Η λιβυκή διακοίνωση τονίζει ότι «ορισμένες περιοχές του ελληνικού MSP παραβιάζουν τη λιβυκή υφαλοκρηπίδα», επισημαίνοντας πως η Λιβύη διαθέτει «αυτοδικαίως και εξ αρχής (ipso facto and ab initio) κυριαρχικά δικαιώματα» στις εν λόγω θαλάσσιες ζώνες, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Καταλήγει δε στο ότι «ο ελληνικός θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός δεν έχει νομική ισχύ έναντι της Λιβύης».
Επιπλέον, διατυπώνονται αντιρρήσεις για την ανακήρυξη ελληνικής ΑΟΖ στο Ιόνιο Πέλαγος, η οποία πραγματοποιήθηκε μέσω ΦΕΚ στις 17 Απριλίου 2025. Η Λιβύη ισχυρίζεται ότι το νότιο όριο της συγκεκριμένης ζώνης «δεν είναι ίσο μεταξύ των κύριων ακτών της Λιβύης και της Ελλάδας» και ότι «παραβιάζει τη λιβυκή υφαλοκρηπίδα», σημειώνοντας πως η ελληνική πρωτοβουλία κινείται εκτός των θεμελιωδών αρχών του διεθνούς δικαίου της θάλασσας.
Επίκληση διεθνούς διαλόγου και παραπομπή σε διαπραγματεύσεις
Στην ίδια διακοίνωση, η Λιβύη απορρίπτει «πλήρως τις παράνομες και μαξιμαλιστικές διεκδικήσεις της Ελλάδας και της Αιγύπτου» σε σχέση με τα θαλάσσια σύνορα, όπως και τις σχετικές άδειες παραχώρησης για έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο.
Με παραπομπή σε συντεταγμένες και χάρτες, η Λιβύη ορίζει τα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας της από τα ανατολικά σημεία που έχουν συμφωνηθεί με την Τουρκία, έως τα όρια με την Ιταλία — συμπεριλαμβανομένης της Σικελίας —, τη Μάλτα και την Τυνησία, ερμηνεύοντας αποφάσεις του Διεθνούς Δικαστηρίου του 1982 και 1985 για την υποστήριξη των θέσεών της.
Η Τρίπολη διακηρύσσει ότι «η οριοθέτηση θαλάσσιων συνόρων μεταξύ δύο κυρίαρχων κρατών πρέπει να καθορίζεται μέσω διαλόγου και διαπραγματεύσεων στη βάση του διεθνούς δικαίου και της αρχής της ευθυδικίας». Εκφράζει πρόθεση για διαπραγματεύσεις με όλα τα παράκτια γειτονικά κράτη και καλεί Ελλάδα και Αίγυπτο «να αναστείλουν όλες τις άδειες εξόρυξης υδρογονανθράκων και τις ερευνητικές τους δραστηριότητες στις αμφισβητούμενες περιοχές, έως ότου διευθετηθούν οι θαλάσσιες διαφορές μέσω διαπραγματεύσεων και έγκυρων συμφωνιών».
Γ. Γαραντζιώτη
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
