ΥΠΕΘΟ: Πακέτο φοροελαφρύνσεων και αυξήσεων για μισθούς και συντάξεις το 2026

Οι παρεμβάσεις που εξαγγέλθηκαν στη φετινή Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης για το έτος 2026 θέτουν ως κεντρικό στόχο την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος και τη μείωση των φορολογικών βαρών για τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών. 

Όπως επισημαίνεται από το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, οι σημαντικότερες προβλέψεις αφορούν την αναμόρφωση των φορολογικών συντελεστών, την ευνοϊκή μεταχείριση των οικογενειών με παιδιά, την προστασία των μικρών οικισμών, αλλά και στοχευμένες διορθωτικές παρεμβάσεις σε ειδικά μισθολόγια και συντάξεις.

Οι κύριες παρεμβάσεις που προγραμματίζει το οικονομικό επιτελείο για το 2026 εστιάζουν σε:

• Αναμόρφωση της κλίμακας φόρου εισοδήματος για μισθωτούς, συνταξιούχους, αγρότες και ελεύθερους επαγγελματίες, με έμφαση στη μεσαία τάξη, τις οικογένειες με παιδιά και τους νέους.
• Κατάργηση και μείωση του συμψηφισμού της προσωπικής διαφοράς συντάξεων από το 2026 και ολοκληρωτική κατάργηση από το 2027.
• Παρεμβάσεις στα ειδικά μισθολόγια ενόπλων δυνάμεων, σωμάτων ασφαλείας, δημόσιων υπαλλήλων πενταετούς κύκλου σπουδών, καθώς και αφορολόγητο στο επίδομα βιβλιοθήκης μελών ΔΕΠ και ερευνητών.
• Σταδιακή κατάργηση του ΕΝΦΙΑ για κύριες κατοικίες σε οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους.
• Μείωση κατά 30% του ΦΠΑ στα νησιά του Βορείου Αιγαίου, στον Έβρο και στα Δωδεκάνησα με πληθυσμό έως 20.000 κατοίκους.
• Εισαγωγή ενδιάμεσου συντελεστή 25% στον φόρο εισοδήματος από ακίνητα, επέκταση της φοροαπαλλαγής για κενά ακίνητα που θα ενοικιαστούν και το 2026, απαλλαγή ΦΠΑ για νέα κτίρια, καθώς και περιορισμός της δραστηριότητας Airbnb σε συγκεκριμένα διαμερίσματα της Αθήνας.
• Μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης κατά 30% για τις κατοικίες και σημαντικές μειώσεις για τα αυτοκίνητα, με προσαρμογές στο ελάχιστο δηλωθέν εισόδημα των ελευθέρων επαγγελματιών σε μικρούς οικισμούς και για τις νέες μητέρες.

Στη βάση αυτών των μέτρων, το υπουργείο υπογραμμίζει ότι όλες οι παρεμβάσεις κινούνται εντός των υφιστάμενων δημοσιονομικών περιθωρίων. Ο στόχος για αύξηση των καθαρών πρωτογενών δαπανών το 2026 (σε σχέση με το 2025) τοποθετείται στο 3,6%, δηλαδή σε περίπου 3,7 δισ. ευρώ. Από τα 3,7 δισ. ευρώ, τα 2,8 δισ. αντιστοιχούν σε προγραμματισμένες δαπάνες, ενώ εξαιρούνται οι πρόσθετες αμυντικές δαπάνες λόγω της εθνικής ρήτρας διαφυγής.

Κοστολόγηση και χρηματοδότηση των μέτρων

Σύμφωνα με τα στοιχεία του προϋπολογισμού:

• 1 δισ. ευρώ αφορά την ετήσια αύξηση των τακτικών λειτουργικών δαπανών του κράτους.
• 1,15 δισ. ευρώ συνιστά την αναμενόμενη αύξηση των συντάξεων, σύμφωνα με την εξέλιξη του ΑΕΠ και του πληθωρισμού, αλλά και τις νέες συνταξιοδοτήσεις.
• Περίπου 470 εκατ. ευρώ αφορά αυξήσεις στους μισθούς δημοσίων υπαλλήλων και το επίδομα επικινδυνότητας των ενστόλων.
• Περίπου 150 εκατ. ευρώ καταλαμβάνει σειρά μικρότερων μέτρων, όπως η αύξηση φαρμακευτικής δαπάνης, κίνητρα επίτευξης στόχων στο δημόσιο και η μείωση ΕΝΦΙΑ κατά 20% για ασφαλισμένα σπίτια έναντι φυσικών καταστροφών.

Η θετική δημοσιονομική επίδοση του 2024, χάρη στα μέτρα ενίσχυσης των εσόδων και στη σύγκλιση των δαπανών κάτω των προβλεπόμενων ορίων, καθώς και τα μόνιμα μέτρα που εγκρίθηκαν τον Απρίλιο του 2025 (όπως η επιστροφή ενός ενοικίου ετησίως, ενίσχυση 250 ευρώ σε συνταξιούχους, ανασφάλιστους υπερήλικες και άτομα με αναπηρία, αύξηση του ΠΔΕ), δημιουργούν επιπλέον χώρο για δαπάνες έως και 800 εκατ. ευρώ πάνω από το ετήσιο όριο. Συνεπώς, ο συνολικός δημοσιονομικός χώρος για νέα μέτρα το 2026 ανέρχεται σε περίπου 1,7 δισ. ευρώ.

Το κόστος των μέτρων για το 2026 υπολογίζεται στα 2,7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 925 εκατ. ευρώ καλύπτουν ήδη εξαγγελθέντα μέτρα και 1,76 δισ. αφορούν καινούργιες παρεμβάσεις. Αρκετές από αυτές (όπως η νέα φορολογική κλίμακα, η κατάργηση του συμψηφισμού προσωπικής διαφοράς στις συντάξεις και η μείωση/κατάργηση ΕΝΦΙΑ σε μικρούς οικισμούς) θα έχουν επιπλέον δημοσιονομικό αποτύπωμα και το 2027, υπολογιζόμενο σε περίπου 700 εκατ. ευρώ.

Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στην περαιτέρω αύξηση του κατώτατου μισθού τον Απρίλιο του 2026, ο οποίος σήμερα είναι 880 ευρώ (από 830 ευρώ πέρυσι) και προβλέπεται να φτάσει τα 950 ευρώ μέχρι τον Απρίλιο του 2027. Από το 2021 όπου ήταν 650 ευρώ, προκύπτει αθροιστική αύξηση 35,4%, έμμεσα οδηγώντας σε αύξηση του επιδόματος ανεργίας, μητρότητας, τριετιών και υπερωριών. Αντίστοιχα, ο βασικός μισθός των δημοσίων υπαλλήλων θα προσαρμοστεί αναλογικά.

Επιλεγμένες δομικές αλλαγές – Νέες παρεμβάσεις

• Συνεχίζεται ο περιορισμός νέων βραχυχρόνιων μισθώσεων τύπου Airbnb σε συγκεκριμένες περιοχές της Αθήνας και το 2026.
• Καθιερώνεται υπερεκπτωση 100% για επενδυτικές δαπάνες σε στρατηγικούς τομείς άμυνας και κατασκευής οχημάτων.
• Σε περίπτωση απασχολούμενων συνταξιούχων, ο υπολογισμός της Εισφοράς Αλληλεγγύης θα γίνεται χωρίς να συνυπολογίζεται η προσαύξηση σύνταξης λόγω εργασίας.
• Επέκταση του Προγράμματος «Μαριέττα Γιαννάκου» με επιπλέον δωρεά 300 εκατ. ευρώ από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες (συνολικός προϋπολογισμός στα 650 εκατ. ευρώ), με στόχο ουσιαστική αναβάθμιση πάνω από 2.500 σχολικών μονάδων.

Αναδιαμόρφωση φορολογικής κλίμακας για φυσικά πρόσωπα

Η προωθούμενη φορολογική αναμόρφωση παρέχει ουσιαστικές ελαφρύνσεις σε πολίτες που ανήκουν στη μεσαία τάξη, οικογένειες με παιδιά και νέους. Ειδικότερα:

• Μείωση κατά 2% των συντελεστών για εισοδήματα 10.000–40.000 ευρώ (22% σε 20%, 28% σε 26%, 36% σε 34%).
• Εισαγωγή ενδιάμεσου συντελεστή 39% για εισοδήματα 40.000–60.000 ευρώ, με το 44% να παραμένει για πάνω από 60.000 ευρώ.

Για οικογένειες με παιδιά, παρέχονται πρόσθετες φοροαπαλλαγές, με τον συντελεστή εισοδήματος 10.000–20.000 ευρώ να μειώνεται ανάλογα με τον αριθμό εξαρτώμενων τέκνων (έως και μηδενισμός για τέσσερα και άνω τέκνα). Παρόμοιες μειώσεις ισχύουν και για το εισοδηματικό κλιμάκιο 20.000–30.000 ευρώ. Για τους νέους έως 25 ετών, όλοι οι συντελεστές έως 20.000 ευρώ μηδενίζονται, ενώ για νέους 26–30 ετών ο συντελεστής διαμορφώνεται στο 9% για το ίδιο κλιμάκιο.

Οι φορολογούμενοι θα δουν την ελάφρυνση στις απολαβές τους από τη μισθοδοσία του Ιανουαρίου 2026 ή μέσω της δήλωσης εισοδήματος Μαρτίου 2027 (για ατομικές επιχειρήσεις και αγρότες). Περίπου 4 εκατ. πολίτες θα ωφεληθούν από τις αλλαγές, με το συνολικό δημοσιονομικό κόστος να εκτιμάται σε 1,2 δισ. ευρώ το 2026.

Τα οφέλη με παραδείγματα

Ενδεικτικοί υπολογισμοί δείχνουν σημαντικές ετήσιες επιβαρύνσεις:

• Νέος 25 ετών με καθαρές μηνιαίες αποδοχές 1.250 ευρώ: μείωση φόρου 2.480 ευρώ (~2 μισθοί).
• Πολύτεκνος με 1.800 ευρώ μηνιαίο καθαρό μισθό: μείωση φόρου 4.100 ευρώ (~2,3 μισθοί).
• Ελεύθερος επαγγελματίας 30 ετών, χωρίς τέκνα, με 20.000 ευρώ ετήσιο φορολογητέο εισόδημα: μείωση φόρου 1.300 ευρώ (~1 μισθός).
• Μισθωτός με 2 τέκνα και 30.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα: μείωση φόρου 1.200 ευρώ (~2/3 μισθού).
• Τρίτεκνος με μισθό 1.291 ευρώ: μείωση φόρου 1.300 ευρώ (~1 μισθός).
• Στέλεχος επιχείρησης με 50.000 ευρώ φορολογητέο και 2.580 ευρώ καθαρό εισόδημα: μείωση φόρου 1.100 ευρώ.

Αυξήσεις στις συντάξεις και πρόσθετα οφέλη για συνταξιούχους

Οι συντάξεις αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω από το 2026, λαμβάνοντας υπόψη την εξέλιξη πληθωρισμού και ΑΕΠ. Παράλληλα, διατηρούνται και ενισχύονται όλα τα υφιστάμενα μέτρα οικονομικής στήριξης (κατάργηση μείωσης 30% στους απασχολούμενους συνταξιούχους, επέκταση φαρμακευτικής απαλλαγής, ενίσχυση των 250 ευρώ σε ευάλωτες ομάδες).

• Αύξηση συντάξεων για το 2026 βάσει των τρεχουσών προβλέψεων: 2,35% (δημοσιονομικό κόστος 467 εκατ. ευρώ).
• Η ενίσχυση συνταξιούχων με προσωπική διαφορά δεν θα συμψηφίζεται κατά 50% από το 2026 και καθολικά από το 2027 (αποτύπωμα 75 εκατ. ευρώ το 2026, αυξανόμενο μεταγενέστερα).
• Περίπου 671.000 συνταξιούχοι με προσωπική διαφορά θα δουν άμεσο όφελος.

Ενδεικτικά, τα οφέλη κυμαίνονται από επιπλέον 357 ευρώ ετησίως για συνταξιούχους με προσωπική διαφορά και 10.000 ευρώ φορολογητέο εισόδημα, έως 700 ευρώ για όσους βρίσκονται σε ανώτερα εισοδηματικά κλιμάκια.