Πότε φέρνουν μπελάδες με την εφορία οι κοινοί τραπεζικοί λογαριασμοί

Μπελάδες σε οικογένειες φέρνουν οι κοινοί τραπεζικοί λογαριασμοί, καθώς ένας έλεγχος της Εφορίας μπορεί να ενεργοποιήσει τις διατάξεις περί δωρεών/γονικών παροχών και την επιβολή φόρου, επειδή δεν δηλώθηκε και προστίμου.

Με αφορμή μια υπόθεση μεταφοράς ποσών από κοινό λογαριασμό γονέα και τέκνων σε ατομικό λογαριασμό τέκνου, που θεωρήθηκε δωρεά, η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών διευκρινίζει το ισχύον πλαίσιο για τους κοινούς λογαριασμούς.

Κατά τη φορολογική νομοθεσία, η ανάληψη χρηματικού ποσού από κοινό λογαριασμό από συνδικαιούχο αυτού, ο οποίος δεν έχει συνεισφέρει στον λογαριασμό και χρησιμοποιεί το χρηματικό ποσό για λογαριασμό του, θεωρείται δωρεά και η εφορία μπορεί να διενεργήσει έλεγχο, εάν διαπιστώσει ότι άτομο που συμμετέχει σε κοινό λογαριασμό, κάνει ανάληψη ή μεταφορά ποσού σε άλλο λογαριασμό, ποσού το οποίο υπερβαίνει τη συνεισφορά του στον κοινό λογαριασμό.

Στις περιπτώσεις αυτές και εφόσον βέβαια το ποσό είναι μεγάλο, μπορεί να θεωρηθεί δωρεά/γονική παροχή και θα πρέπει να υποβληθεί η σχετική δήλωση εντός των οριζόμενων προθεσμιών και να φορολογηθεί ή να απαλλαγεί.

Εάν πρόκειται για δωρεά μεταξύ γονέων, τέκνων και παππούδων ισχύει αφορολόγητο όριο 800.000 ευρώ, αλλά υπό την προϋπόθεση ότι θα δηλωθεί στην ΑΑΔΕ.

Στις περισσότερες των περιπτώσεων όμως, δεν υποβάλλεται δήλωση, καθώς από άγνοια, η ανάληψη ή μεταφορά εμβάσματος από τον κοινό λογαριασμό σε ατομικό λογαριασμό θεωρείται συνήθης πρακτική, αλλά αν εντοπιστεί από την εφορία θα ελεγχθούν τα πραγματικά περιστατικά.

Συγκεκριμένα, θα ελεγχθεί αν το πρόσωπο το οποίο έλαβε το εν λόγω ποσό, συνεισέφερε στον κοινό λογαριασμό το ανάλογο ποσό. Σε διαφορετική περίπτωση θα θεωρηθεί δωρεά ή γονική παροχή και επειδή, προφανώς, δεν θα έχει υποβληθεί η σχετική δήλωση στην ΑΑΔΕ, θα επιβληθεί φόρος δωρεάς και  πρόστιμο (50% επί του φόρου).

Οι διευκρινίσεις της ΔΕΔ

Από την «τσιμπίδα» της ΑΑΔΕ γλιτώνουν μόνο μικροποσά, όπως επίσης και τα ποσά των εμβασμάτων που στέλνονται σε τέκνα που σπουδάζουν, εφόσον είναι εντός «αντικειμενικών» ορίων.

Όπως διευκρινίζει η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών, στις περιπτώσεις αναλήψεων ή μεταφορών ποσών από κοινούς λογαριασμούς, ελέγχεται:

1. Αν το έμβασμα έγινε από κοινό λογαριασμό του τέκνου με το γονέα σε ατομικό λογαριασμό του τέκνου, που σπουδάζει στο εξωτερικό, και αποδεικνύεται ότι το ποσό του εμβάσματος καλύπτει τις αναγκαίες υποχρεώσεις του γονέα για τις σπουδές του τέκνου, η κάλυψη του εμβάσματος θα βαρύνει το γονέα και δεν προκύπτει θέμα άτυπης δωρεάς στο τέκνο.
2. Αν το ποσό που εμβάστηκε υπερβαίνει τις αναγκαίες δαπάνες για τις σπουδές του τέκνου, η κάλυψη του εμβάσματος για το επιπλέον ποσό θα βαρύνει το τέκνο και, εφόσον το τέκνο δεν είχε την οικονομική δυνατότητα συνεισφοράς στον κοινό λογαριασμό, λόγω απουσίας εισοδημάτων ή άλλων εσόδων, προκύπτει θέμα άτυπης δωρεάς σε αυτό.
3. Αν το έμβασμα έγινε από κοινό λογαριασμό του τέκνου (το οποίο δεν σπουδάζει) με το γονέα σε κοινό λογαριασμό αυτών και εφόσον το τέκνο δεν είχε την οικονομική δυνατότητα συνεισφοράς στον κοινό λογαριασμό, λόγω απουσίας εισοδημάτων ή άλλων εσόδων, η κάλυψη του εμβάσματος θα βαρύνει το γονέα. 
4. Η τυχόν ύπαρξη άτυπης δωρεάς δεν μπορεί να αποκλειστεί στις περιπτώσεις αυτές (μετά από τη διενέργεια ελέγχου), εφόσον αποδεικνύεται ότι το τέκνο που δεν είχε την οικονομική δυνατότητα να εισφέρει στον κοινό λογαριασμό, παραταύτα έκανε χρήση αυτού μεταγενέστερα (π.χ. με ανάληψη ποσού και περαιτέρω κατάθεση σε άλλο λογαριασμό ατομικό ή κοινό με τρίτο πρόσωπο ή οποιαδήποτε άλλη επένδυση ή και απλή ανάληψη).

Η ΔΕΔ σημειώνει επίσης, ότι τα πιο πάνω, σχετικά με την τυχόν υποχρέωση φόρου δωρεάς, μπορούν να ισχύσουν βεβαίως ανάλογα και σε κάθε άλλη περίπτωση κατά την οποία διαπιστώνεται η μεταφορά χρηματικών ποσών από ή /και προς κοινό ή ατομικό λογαριασμό. 

Προσθέτει δε, ότι στις περιπτώσεις μεταφοράς χρηματικών ποσών από και προς κοινό λογαριασμό μεταξύ των αυτών συνδικαιούχων, η κάλυψη των ποσών του εμβάσματος βαρύνει τον καθένα από αυτούς κατ΄ αναλογία, εκτός αν αποδεικνύεται διαφορετικά, με την επιφύλαξη της τυχόν ύπαρξης άτυπης δωρεάς κατά τα ανωτέρω.

Τονίζεται, πάντως, ότι η κατάθεση σε κοινό λογαριασμό δεν μπορεί να θεμελιώσει εκ προοιμίου την ύπαρξη άτυπης δωρεάς μεταξύ των συνδικαιούχων, αλλά θέμα άτυπης δωρεάς τίθεται εφόσον ο συνδικαιούχος, ο οποίος δεν είχε (την οικονομική δυνατότητα να) εισφέρει στον κοινό λογαριασμό, κάνει χρήση (του) ποσού του λογαριασμού, «γεγονός πραγματικό και ελεγκτέο σε κάθε περίπτωση από την αρμόδια ΔΟΥ».

Διευκρινίζει τέλος, ότι η μεταφορά χρηματικού ποσού από και προς κοινό λογαριασμό μεταξύ των αυτών προσώπων και η επιστροφή του ίδιου χρηματικού ποσού στον αρχικό λογαριασμό, χωρίς ενδιάμεσα να έχει γίνει χρήση (του) ποσού αυτού από κάποιον από τους συνδικαιούχους, δεν μπορεί να θεμελιώσει την ύπαρξη άτυπης δωρεάς.