Στην τελική ευθεία βρίσκεται η Ελλάδα για την φορολόγηση της υπεραξίας των κρυπτονομισμάτων με συντελεστή 15%, που θα είναι ένας από τους χαμηλότερους στην Ευρώπη.
Τα δεδομένα για τα κρυπτονομίσματα έχουν αλλάξει, με τους κανόνες να αυστηροποιούνται και πολλές χώρες να αλλάζουν τις πολιτικές τους.
Η εποχή της «ανεξέλεγκτης ελευθερίας» φαίνεται πως τελειώνει για τους crypto επενδυτές. Το μοντέλο της απόλυτης ανωνυμίας, που επί χρόνια χαρακτήριζε τον χώρο των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων, δίνει τη θέση του σε ένα περιβάλλον διαφάνειας, καταγραφής και ελέγχου.
Χώρες όπως η Πορτογαλία και η Μάλτα, που άλλοτε προσέφεραν σχεδόν πλήρη φορολογική ασυλία, έχουν προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα, εισάγοντας αυστηρότερα καθεστώτα.
Στο επίκεντρο των εξελίξεων βρίσκονται δύο σημαντικά εργαλεία. Το Crypto-Asset Reporting Framework (CARF) του ΟΟΣΑ και η ευρωπαϊκή οδηγία DAC8.
Το CARF, που έχει ήδη υιοθετηθεί από δεκάδες χώρες, εισάγει την υποχρεωτική αναφορά των συναλλαγών από τους παρόχους υπηρεσιών κρυπτονομισμάτων (CASPs).
Μέχρι το 2026, περισσότερες από 48 χώρες, ανάμεσά τους όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. και το Ηνωμένο Βασίλειο, θα εφαρμόζουν το πλαίσιο αυτό, δίνοντας στις φορολογικές αρχές άμεση πρόσβαση στα δεδομένα των crypto συναλλαγών.
Η οδηγία DAC8, που υιοθετήθηκε το 2023, ενισχύει το ευρωπαϊκό μέτωπο κατά της φοροδιαφυγής. Επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής του CARF σε αποκεντρωμένες πλατφόρμες (DeFi), NFTs και επιχειρήσεις που δέχονται πληρωμές σε κρυπτονομίσματα.
Από το 2025, η συμμόρφωση καθίσταται υποχρεωτική και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με τα κράτη να μπορούν πλέον να ανιχνεύουν παραβιάσεις και απόκρυψη κεφαλαίων σε πραγματικό χρόνο.
Η εφαρμογή του ευρωπαϊκού ρυθμιστικού πλαισίου MiCA (Markets in Crypto-Assets) και η υιοθέτηση διεθνών συστημάτων ανταλλαγής πληροφοριών οδηγούν σε μια πιο ώριμη και ελεγχόμενη αγορά.
Παράλληλα, οι κυβερνήσεις καλούνται να ισορροπήσουν ανάμεσα στην προσέλκυση επενδύσεων και τη διασφάλιση της οικονομικής σταθερότητας.
Πώς φορολογούνται τα κρυπτονομίσματα
Η φορολόγηση των κρυπτονομισμάτων στην Ευρώπη το 2025 διαφέρει σημαντικά από χώρα σε χώρα, αλλά διακρίνεται σε τέσσερις βασικές κατηγορίες: κεφαλαιακά κέρδη, εισόδημα, ΦΠΑ και εταιρική φορολογία.
Κάθε τύπος αφορά διαφορετικές χρήσεις των crypto και συνεπάγεται συγκεκριμένες υποχρεώσεις για τους επενδυτές και τις επιχειρήσεις.
1. Φόρος Κεφαλαιακών Κερδών (Capital Gains Tax)
Πρόκειται για τον πιο κοινό τύπο φορολόγησης. Επιβάλλεται όταν κάποιος πουλήσει ή ανταλλάξει κρυπτονομίσματα με κέρδος. Το ποσοστό και η απαλλαγή εξαρτώνται από τη διάρκεια κατοχής.
Για παράδειγμα, στη Γερμανία, εάν τα crypto διατηρηθούν για πάνω από έναν χρόνο, η πώληση απαλλάσσεται από φόρο. Αντίθετα, στην Ιταλία το κέρδος φορολογείται με 26%, ενώ στην Ισπανία με προοδευτική κλίμακα έως και 28%. Η Πορτογαλία, που παλαιότερα προσέφερε πλήρη απαλλαγή, πλέον επιβάλλει 28% σε βραχυπρόθεσμα κέρδη μικρότερο από ένα χρόνο.
2. Φόρος Εισοδήματος (Income Tax)
Έσοδα από mining, staking ή airdrops θεωρούνται εισόδημα και φορολογούνται ανάλογα με τη φορολογική κλίμακα. Στη Γαλλία, τα έσοδα από staking φορολογούνται με 30%, ενώ στην Ισπανία το ποσοστό μπορεί να αγγίξει το 47%.
Σε κάποιες χώρες, όπως η Γερμανία, το εισόδημα από staking δεν φορολογείται κατά τη λήψη, αλλά κατά την πώληση των νομισμάτων.
3. Συναλλακτικά Γεγονότα (Transaction Triggers)
Ακόμη και η χρήση κρυπτονομισμάτων για αγορά αγαθών ή η ανταλλαγή τους (π.χ. token swaps) συνιστά φορολογικό συμβάν. Έτσι, οι μικρομετακινήσεις εντός ενός χαρτοφυλακίου μπορούν να επιφέρουν σημαντική φορολογική επιβάρυνση, ιδίως σε χώρες όπως η Γαλλία, όπου σχεδόν κάθε ενέργεια παράγει υποχρέωση αναφοράς.
4. Εταιρική Φορολόγηση (Corporate Tax)
Οι επιχειρήσεις που διακρατούν ή διαχειρίζονται crypto αντιμετωπίζουν φορολογία επί των κερδών. Στην Ιρλανδία ο εταιρικός φόρος είναι 12,5%, ενώ στη Γαλλία φτάνει το 25%. Ορισμένες χώρες όπως η Ολλανδία και η Γερμανία φορολογούν ακόμη και τα μη πραγματοποιηθέντα κέρδη στις λογιστικές καταστάσεις.
Οι Μάλτα, Λουξεμβούργο, Ελβετία, Βέλγιο και Πορτογαλία (για μακροχρόνια κατοχή) αποτελούν τις πιο φιλικές χώρες για επενδυτές που επιδιώκουν να διατηρούν τα crypto για μεγάλο διάστημα χωρίς φορολογικές επιβαρύνσεις. Στη Μάλτα, τα κέρδη από κρυπτονομίσματα σε αποταμιευτική χρήση δεν φορολογούνται, ενώ το Λουξεμβούργο παρέχει πλήρη απαλλαγή αν η κατοχή υπερβεί τους έξι μήνες.
Η Ελβετία, για ιδιώτες και με την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχει επαγγελματική δραστηριότητα, δεν επιβάλλει φόρο στα κεφαλαιακά κέρδη, ωστόσο ισχύει φόρος πλούτου ανά καντόνι, ενώ οι επαγγελματίες traders φορολογούνται ως επιχειρηματίες. Παρόμοια ισχύουν και στο Βέλγιο.
Η Πορτογαλία φορολογεί μόνο τα κέρδη από crypto που διακρατούνται για λιγότερο από ένα έτος με συντελεστή 28%, διατηρώντας πλήρη απαλλαγή για μακροχρόνια κατοχή, γεγονός που τη διατηρεί ελκυστική για στρατηγικές buy-and-hold.
Πολλές χώρες, όπως Αυστρία (27,5%), Γαλλία (30%), Ιταλία (26%), Ιρλανδία (33%), Πολωνία (19%), Λετονία (20%), Λιθουανία (15%), Τσεχία (15–23%), Κροατία (12%), και Ισπανία (19–26%), εφαρμόζουν τυπική φορολόγηση των κρυπτονομισμάτων μέσω Φόρου Κεφαλαιακών Κερδών.
Οι συντελεστές ποικίλλουν, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στην Κροατία και Πορτογαλία, προβλέπεται απαλλαγή για κατοχή μεγαλύτερη συγκεκριμένης χρονικής περιόδου. Οι επενδυτές σε αυτές τις χώρες πρέπει να παρακολουθούν στενά το πότε αποκτούν και πωλούν crypto assets, καθώς η χρονική διάρκεια κατοχής επηρεάζει άμεσα τη φορολογική επιβάρυνση.
Στη Γαλλία, για παράδειγμα, ισχύει ενιαίος φόρος 30% και προοδευτικός φόρος εισοδήματος για staking/mining, με υψηλά πρόστιμα για μη δήλωση, ενώ η Ιταλία εφαρμόζει 26% σε κέρδη άνω των 2.000 ευρώ και εξετάζει αύξηση έως 42%.
Χώρες όπως Ουγγαρία (15%), Δανία (37%–52%), Γερμανία (0%–45%), Κύπρος (0%–35%), Σλοβενία (ως εισόδημα αν θεωρηθεί επαγγελματική δραστηριότητα) και Σουηδία (έως 52%) ενσωματώνουν τα κέρδη από κρυπτονομίσματα στην κλίμακα Φόρου Εισοδήματος.
Σε αυτές τις χώρες, δεν υπάρχει ειδικός διαχωρισμός των κρυπτονομισμάτων ως επενδυτικών assets, με αποτέλεσμα κάθε κέρδος (από πώληση, mining, staking κ.λπ.) να φορολογείται βάσει της γενικής φορολογικής κλίμακας του φορολογούμενου. Αν και αυτό προσφέρει διαφάνεια, δημιουργεί και μεγάλο βάρος, ειδικά για μικροεπενδυτές που αγνοούν τις υποχρεώσεις τους.
Η Δανία εξετάζει μάλιστα τη φορολόγηση μη ρευστοποιημένων κερδών, ενώ η Σουηδία επιβάλλει αυστηρή δήλωση και φόρους έως 52%.
Στη Γερμανία, αν τα crypto κρατηθούν πάνω από ένα έτος, δεν φορολογούνται. Ωστόσο, αν πωληθούν νωρίτερα ή χρησιμοποιούνται επαγγελματικά, τότε ισχύει φόρος εισοδήματος. Τα κέρδη κάτω των 600 ευρώ ετησίως απαλλάσσονται πλήρως. Η χώρα παρέχει σαφές πλαίσιο και διενεργεί τακτικούς φορολογικούς ελέγχους.
Η Σλοβενία κάνει διάκριση μεταξύ «ερασιτεχνικής» και «επαγγελματικής» χρήσης. Οι πρώτοι μπορεί να μην πληρώσουν καθόλου φόρο, ενώ οι δεύτεροι υπόκεινται σε πλήρη εισοδηματική φορολογία, ενώ από το 2023 ισχύει και 10% φόρος σε αναλήψεις ή πληρωμές.
Η Ολλανδία, από την άλλη, δεν φορολογεί άμεσα τα κέρδη από πωλήσεις αλλά υπολογίζει τεκμαρτό εισόδημα βάσει του ύψους της περιουσίας, με συντελεστή έως 36%. Παρόμοιο είναι και το σύστημα στην Ελβετία, όπου ισχύει ελαφρύς φόρος περιουσίας ανά καντόνι.
Ορισμένες χώρες έχουν αναπτύξει πιο ειδικά και τεχνοκρατικά μοντέλα για τη φορολόγηση των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων. Η Σλοβακία επιβάλλει ειδικό φόρο 7% μόνο για κέρδη που προκύπτουν από crypto με κατοχή άνω του ενός έτους.
Η Εσθονία καινοτομεί επιβάλλοντας φόρο 20% μόνο στη διανομή κερδών και όχι κατά τη δημιουργία, διατηρώντας σαφές ψηφιακό πλαίσιο. Αντίστοιχα, η Ρουμανία διατηρεί σταθερό φόρο 10% στα κεφαλαιακά κέρδη, προσφέροντας προβλεψιμότητα και απλότητα.
Αυτά τα μοντέλα είναι πιο «φιλικά» για επιχειρήσεις και ψηφιακούς νομάδες που αναζητούν φορολογική προβλεψιμότητα και τεχνολογική υποστήριξη.
Η Σουηδία, η Ισπανία, η Γαλλία και η Δανία εφαρμόζουν από τους υψηλότερους συντελεστές στην Ευρώπη, που κυμαίνονται από 30% έως 52% για εισοδήματα και κέρδη από κρυπτονομίσματα.
Ειδικά στη Δανία, σχεδιάζεται η επιβολή φόρου ακόμη και σε μη ρευστοποιημένα κέρδη, γεγονός που προκαλεί έντονη ανησυχία στους επενδυτές.
Παράλληλα, χώρες όπως η Ισπανία έχουν θέσει σε εφαρμογή αυστηρούς μηχανισμούς συμμόρφωσης, με μεγάλα πρόστιμα για μη δήλωση, ενώ επιβάλλουν και φόρο πλούτου για περιουσίες άνω των 700.000 ευρώ.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
