Στο πολύτιμα διδάγματα της μεγάλης εγχώριας κρίσης, που οδήγησε την Ελλάδα αλλά και την Ευρωζώνη σε οριακό σημείο, αναφέρθηκε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, μιλώντας στο περίφημο συνέδριο Rencontre Économiques που πραγματοποιήθηκε στην πόλη Aix-en-Provence της Γαλλίας.
Ο διοικητής της ΤτΕ, στο περιθώριο της ομιλίας του στο συνέδριο την περασμένη Παρασκευή και απαντώντας σε ερωτήσεις για το πώς τελικά η Ελλάδα κατάφερε να υπερβεί τη μεγάλη κρίση και να καταστεί παράδειγμα προς μίμηση, τόνισε ότι η επιτυχία ήταν ένας συνδυασμός της ελληνικής υπομονής που, τελικά, οδήγησε στην επιτυχή δημοσιονομική προσαρμογή και της απόφασης των Ευρωπαίων εταίρων μας να πραγματοποιηθεί, τελικά, μια γενναία ρύθμιση του χρέους.
Ο κ. Στουρνάρας ξεχώρισε 4 μεγάλα διδάγματα για την Ελλάδα και 4 για την Ευρωζώνη από τη μεγάλη περιπέτεια του 2010 – 2015. Μια κρίση που έφερε τη χώρα μας κοντά στον εξοστρακισμό της από την Ευρωζώνη και την Ευρωζώνη αντιμέτωπη με θεσμικά, οικονομικά και πολιτικά προβλήματα της ίδιας της αρχιτεκτονικής της.
Σε ότι αφορά την Ελλάδα ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας ξεχώρισε 4 μαθήματα που μας έμειναν από την κρίση καθιστώντας σήμερα τη χώρα ανθεκτικότερη:
- Δημοσιονομική υπευθυνότητα. Με πρωτογενή πλεονάσματα, κυκλικά διορθωμένα, της τάξης του 2% του ΑΕΠ. Η ανάγκη συνετούς δημοσιονομικής πολιτικής αναγνωρίζεται και αποτελεί θεμέλιο της σταθερότητας στη χώρα.
- Χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Σήμερα οι ελληνικές τράπεζες είναι πολύ καλά κεφαλαιοποιημένες, με σωστή εταιρική διακυβέρνηση, αποτελεσματικό πλαίσιο λειτουργίας και έχουν αποφύγει ηθικούς κινδύνους απόρροια της υποβάθμισης της κουλτούρας πληρωμών.
- Μεταρρυθμίσεις. Η υλοποίηση μεταρρυθμίσεων αποτελεί κλειδί για την ισχυροποίηση της οικονομίας και την αύξηση του δυνητικού ρυθμού ανάπτυξης του ΑΕΠ.
- Τέλος, πολιτική συναίνεση. Η δημιουργία ευρύτερων πολιτικών συναινέσεων για την πρόοδο και ισχυροποίηση των τριών παραπάνω πεδίων – στόχων αποτελεί κρίσιμη παράμετρο.
Σε ότι αφορά τις συναινέσεις που ανέφερε ο διοικητής δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε ότι η κατάσταση στην Ελλάδα σταθεροποιήθηκε και η οικονομία εισήλθε σταδιακά σε τροχιά ανάκαμψης μετά το τρίτο μνημόνιο που υπογράφηκε τον Αύγουστο του 2015 και το οποίο έγινε αποδεκτό από το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού προσωπικού.
Σε ό,τι αφορά την Ευρωζώνη και τα διδάγματα που άφησε η ελληνική κρίση ο κ. Στουρνάρας υπογράμμισε:
- Κοινές πολιτικές για κοινά δημόσια αγαθά. Κινήσεις όπως το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας συνδέονται με την ελληνική κρίση και την κατανόηση των διαμορφωτών πολιτικής στην ΕΕ ότι απαιτούνται κοινές πολιτικές μεγάλης εμβέλειας για την αντιμετώπιση μεγάλων προκλήσεων.
- Ενίσχυση της αρχιτεκτονικής της ευρωζώνης. Με τη δημιουργία μόνιμων μηχανισμών στήριξης, όπως ο ESM, τις αλλαγές στη δημοσιονομική εποπτεία και την ενδυνάμωση του ρόλου της ΕΚΤ διορθώθηκαν αρχιτεκτονικές αδυναμίες καθιστώντας πιο ανθεκτική την Ευρωζώνη.
- Ευελιξία και ταχύτητα. Η ελληνική κρίση βοήθησε να αντιληφθούν οι πάντες την ανάγκη ευελιξίας και ταχύτητας στη χρήση εργαλείων για την αντιμετώπιση κρίσεων.
- Προώθηση τραπεζικής ένωσης. Η κρίση χρέους της ευρωζώνης επιτάχυνε την τραπεζική ένωση, με την ΕΚΤ να εποπτεύει πλέον κεντρικά τις συστημικές τράπεζες και τη δημιουργία ενιαίου μηχανισμού εξυγίανσης. Παράλληλα υπογράμμισε την ανάγκη για την ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης και της Ένωσης Κεφαλαιαγορών, κάτι που πρέπει να γίνει με πυξίδες τις Εκθέσεις Λέττα και Ντράγκι.
«Σὺν Ἀθηνᾷ καὶ χεῖρα κίνει»
Παρά τις περιπέτειες και τα πισωγυρίσματα, σημείωσε ο διοικητής, και εμείς οι Έλληνες κάναμε τελικά αυτό που έπρεπε, κατά το «σὺν Ἀθηνᾷ καὶ χεῖρα κίνει», με μεγάλη δημοσιονομική προσαρμογή, ανακεφαλαιοποίηση και αναδιάρθρωση τραπεζών χωρίς να χαθεί ούτε ένα ευρώ.
Αλλά και για την Ευρωζώνη η κρίση χρέους οδήγησε σε κινήσεις ενίσχυσης της αρχιτεκτονικής της κατά «οὐδέν κακόν ἀμιγὲς καλού» του Ηράκλειτου, ανέφερε.
Κάπως έτσι, η Ελλάδα, σημείωσε, αποδείχθηκε, για μία ακόμα φορά, «μαμή της Ιστορίας», αφού χάρη στην ελληνική κρίση η Ευρωζώνη βελτίωσε δραστικά την αρχιτεκτονική και την ανθεκτικότητά της.
Το Rencontres Économiques d’Aix-en-Provence
Το συνέδριο Rencontres Économiques d’Aix-en-Provence είναι ιδιαίτερα γνωστό και θεωρείται ένα από τα επιδραστικότερα στον χώρο της οικονομικής σκέψης και πολιτικής στην Ευρώπη.
Πρόκειται για ένα ετήσιο διεθνές οικονομικό συνέδριο που διοργανώνεται στην γαλλική πόλη Aix-en-Provence, που βρίσκεται λίγο έξω από την Μασσαλία, από το Cercle des Économistes, ένα think tank που αποτελείται από εξέχοντες Γάλλους οικονομολόγους.
Ξεκίνησε το 2001 και έχει εξελιχθεί σε ένα από τα πιο σημαντικά βήματα διαλόγου για την οικονομία και τις δημόσιες πολιτικές στην Ευρώπη.
Στην ενότητα όπου μιλούσε ο κ. Στουρνάρας συμμετείχαν ακόμη ο Mario Centeno, διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Πορτογαλίας, ο Gabriel Makhlouf διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Ιρλανδίας, ο Πιερ Μοσκοβισί πρώην επίτροπος της ΕΕ και η Enke Enkhjargal Danzanbaljir μέλος του ΔΣ της Κεντρικής Τράπεζας της Μογγολίας.