Μεγάλη μείωση των ξένων επενδύσεων στην ελληνική αγορά ακινήτων και «βουτιά» της οικοδομικής δραστηριότητας, ως συνέπεια των αλλαγών στη Χρυσή Βίζα και της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας για τον ΝΟΚ, καταγράφει η Τράπεζα της Ελλάδος για το α' τρίμηνο του έτους, ενώ οι τιμές συνέχισαν να αυξάνονται με βραδύτερους ρυθμούς.
Η ελληνική αγορά ακινήτων εξακολουθεί να προσελκύει επενδυτικό ενδιαφέρον και ζήτηση για όλες τις χρήσεις ακινήτων, ιδιαίτερα για την κατοικία και τη φιλοξενία, κατά τους πρώτους μήνες του 2025, όπως αναφέρει η ΤτΕ στη νέα έκθεση για τη νομισματική πολιτική.
Ωστόσο, η αυξημένη διεθνής αβεβαιότητα, σε συνδυασμό με διαχρονικά ζητήματα γραφειοκρατίας, δημιουργούν ένα περιβάλλον αβεβαιότητας για τη συνέχιση αυτής της δυναμικής.
Παράγοντες που επιβαρύνουν την αγορά περιλαμβάνουν το αυξημένο κόστος κατασκευής, την έλλειψη εργατικού δυναμικού και την πολυπλοκότητα, καθώς και τις καθυστερήσεις στις διαδικασίες μεταβιβάσεων.
Πρόσθετα, οι πρόσφατες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας σχετικά με την αντισυνταγματικότητα του συστήματος κινήτρων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού επηρεάζουν άμεσα την εξέλιξη της οικοδομικής δραστηριότητας.
Στην αγορά κατοικίας, η οικονομική προσιτότητα της στέγασης παραμένει ένα σημαντικό πρόβλημα για τα νοικοκυριά, και η αυξανόμενη ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης αναμένεται να επιδεινώσει το ζήτημα κατά την προσεχή περίοδο, με την έλλειψη χώρων να πλήττει κυρίως τα μητροπολιτικά κέντρα και τους τουριστικούς προορισμούς.
Εξελίξεις στις τιμές, τις ξένες επενδύσεις και την οικοδομή
Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2025, ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των τιμών των διαμερισμάτων για το σύνολο της χώρας υποχώρησε ελαφρά σε σύγκριση με το τέταρτο τρίμηνο του 2024.
Συγκεκριμένα, οι ονομαστικές τιμές των διαμερισμάτων το α' τρίμηνο του 2025 αυξήθηκαν κατά 6,8% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2024, σημειώνοντας σημαντική επιβράδυνση από το 10,9% του τέταρτου τριμήνου του 2024. Για το 2024, οι τιμές των διαμερισμάτων αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 8,9%, έναντι 13,9% το 2023.
Η οικοδομική δραστηριότητα παρουσίασε αρνητικούς ετήσιους ρυθμούς μεταβολής τους δύο πρώτους μήνες του 2025 σε κατοικίες, τόσο σε όρους δομήσιμου όγκου (-49,7%) όσο και στον αριθμό αδειών (-50,8%). Στην περιοχή της Αττικής, οι μειώσεις ήταν ακόμα μεγαλύτερες (-59,2% και -57,5% αντίστοιχα).
Οι επενδύσεις σε κατοικίες μειώθηκαν οριακά κατά 0,3% σε ετήσια βάση το α' τρίμηνο του 2025 και παραμένουν σε χαμηλό επίπεδο ως ποσοστό του ΑΕΠ (2,1%). Το συνολικό κόστος κατασκευής νέων κτιρίων κατοικιών συνέχισε να αυξάνεται (3,5% σε ετήσια βάση).
Οι καθαρές ξένες άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα για την αγορά ακινήτων κατέγραψαν αρνητικό ετήσιο ρυθμό μεταβολής (-31,4%) το α' τρίμηνο του 2025, περιοριζόμενες σε 356,8 εκατ. ευρώ, από 520 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2024.
Προοπτικές και Προκλήσεις
Η αγορά ακινήτων αναμένεται να διατηρήσει τη θετική της πορεία βραχυπρόθεσμα, δεδομένης της ανθεκτικότητας της ελληνικής οικονομίας.
Ωστόσο, οι αυξανόμενες τιμές κατοικιών αναμένεται να οδηγήσουν σε κόπωση της εγχώριας ζήτησης σε περιοχές όπου οι αξίες υπερβαίνουν τα επίπεδα προσιτότητας για τα νοικοκυριά. Προγράμματα επιδότησης στεγαστικών δανείων ή ενοικίου, αν και κοινωνικά ορθά, αυξάνουν περαιτέρω την υπερβάλλουσα ζήτηση και δεν μπορούν να προσφέρουν βιώσιμη λύση χωρίς δραστικές πρωτοβουλίες για την τόνωση της προσφοράς ακινήτων, τονίζει η ΤτΕ.
Για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος, απαιτείται ένας ευρύτερος εθνικός στρατηγικός σχεδιασμός που θα ενισχύσει την οικονομική δραστηριότητα στην περιφέρεια και θα οδηγήσει σε μια ισόρροπη διασπορά της ζήτησης ακινήτων σε όλη την επικράτεια. Επιπλέον, η πολιτεία θα πρέπει να μεριμνήσει για την ταχεία οριστικοποίηση ενός απλού και σταθερού πλαισίου χρήσεων γης και όρων δόμησης, ώστε να διευκολυνθεί η ανάπτυξη ακινήτων και να ενισχυθεί η επενδυτική αξιοπιστία της χώρας