Οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας είναι θετικές, με υπεραπόδοση έναντι της ευρωζώνης και διατήρηση της ανάπτυξης άνω του 2% για το διάστημα 2024 – 2026, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις, όπως τονίζει ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, σε έκθεσή του για την Ελλάδα.
Ο οργανισμός καταγράφει την πορεία σε επίπεδο μακροοικονομικών δεδομένων, δημοσιονομικής πολιτικής, πράσινης μετάβασης, απασχόλησης και μισθών αλλά και την πορεία του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και καταθέτει τις προτάσεις του προκειμένου όλα τα παραπάνω δεδομένα να βελτιωθούν.
Μακροοικονομικά και δημοσιονομική πολιτική
Το δημόσιο χρέος παρουσιάζει πτωτική τάση από το 2020 και η χώρα ανέκτησε την αξιολόγηση επενδυτικής βαθμίδας, αλλά παραμένει υψηλό. Η αύξηση του ΑΕΠ προβλέπεται να επιταχυνθεί και η κυβέρνηση σχεδιάζει πρωτογενή πλεονάσματα γύρω στο 2,4% του ΑΕΠ το 2024 και το 2025. Η χώρα θα πρέπει να προχωρήσει στη διατήρηση πρωτογενών δημοσιονομικών πλεονασμάτων 2% του ΑΕΠ το 2024-25, όπως έχει προγραμματιστεί. Παράλληλα συστήνεται διατήρηση του δημόσιου χρέους σε σταθερά πτωτική πορεία μέσω αποδοτικότερων δημόσιων δαπανών, διεύρυνση της φορολογικής βάσης και μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν την ανάπτυξη.
Οι πιέσεις στις δαπάνες για τις δημόσιες επενδύσεις, την εκπαίδευση και την υγεία θα παραμείνουν σημαντικές για τα επόμενα χρόνια, μεταξύ άλλων και μετά την ολοκλήρωση της τρέχουσας χρηματοδότησης από την ΕΕ. Απαιτείται σταδιακή μετατόπιση των δημόσιων δαπανών προς τομείς που υποστηρίζουν την ανάπτυξη και την ισότητα, με βάση τις τακτικές αναθεωρήσεις των δαπανών και των δημόσιων επενδύσεων, περιορίζοντας παράλληλα τις δαπάνες προσωπικού και διατηρώντας τις προσπάθειες για τη μείωση των συνταξιοδοτικών δαπανών.
Πολυάριθμες φορολογικές δαπάνες, ιδίως από τους ευρέως διαδεδομένους μειωμένους συντελεστές και απαλλαγές ΦΠΑ, μειώνουν τα δημόσια έσοδα. Τα αποδεικτικά στοιχεία για την αποτελεσματικότητά τους είναι αδύναμα και οι δαπάνες ΦΠΑ ευνοούν τα πλουσιότερα νοικοκυριά. Χρειάζεται σταδιακή κατάργηση των μειώσεων και απαλλαγών ΦΠΑ
Η φοροδιαφυγή έχει μειωθεί σημαντικά και έχουν ληφθεί μέτρα για την προώθηση της ψηφιοποίησης των συναλλαγών και της τιμολόγησης, αλλά το χάσμα συμμόρφωσης με τον ΦΠΑ παραμένει μεγάλο. Συστήνεται συνέχιση των προσπαθειών για την ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης με την προώθηση των ψηφιακών συναλλαγών, τον περιορισμό των συναλλαγών με μετρητά και τον εξορθολογισμό των φορολογικών δαπανών.
Απασχόληση και εισοδήματα
Οι δεξιότητες των νέων δεν φαίνεται να ανταποκρίνονται στη ζήτηση της αγοράς εργασίας. Η αποδοχή της επαγγελματικής εκπαίδευσης είναι χαμηλή και οι μαθητές δεν διαθέτουν επαρκείς πληροφορίες σχετικά με τις μελλοντικές ευκαιρίες σταδιοδρομίας. Αναγκαία η ενίσχυση της επαγγελματικής κατάρτισης στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και αύξηση του μεριδίου της κατάρτισης με βάση την εργασία.
Το δίχτυ κοινωνικής ασφάλειας είναι κατακερματισμένο και ορισμένα προγράμματα έχουν χαμηλή απορρόφηση. Οι προϋποθέσεις επιλεξιμότητας είναι ανομοιογενείς και το επίπεδο των παροχών ελάχιστου εισοδήματος είναι χαμηλό. Πρέπει να υπάρξει ενοποίηση των διαφόρων προγραμμάτων στήριξης για νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα και απλοποίηση των όρων επιλεξιμότητας, με παράλληλη αύξηση του επιπέδου των παροχών ελάχιστου εισοδήματος.
Παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια, οι δυσκολίες στην πρόσβαση στη φροντίδα των παιδιών εξακολουθούν να εμποδίζουν τις γυναίκες να εισέλθουν στην αγορά εργασίας. Οι χαμηλές δαπάνες για τη φροντίδα των παιδιών έρχονται σε αντίθεση με τα υψηλά επιδόματα γεννήσεων. Αναγκαία η βελτίωση της πρόσβασης στην παιδική φροντίδα με τη μετατόπιση των δημόσιων δαπανών από τις επιχορηγήσεις γεννήσεων προς τις εγκαταστάσεις παιδικής φροντίδας.
Οι δημόσιες υπηρεσίες δαπανούν δυσανάλογα μεγάλο μέρος των προσπαθειών τους για την άμεση δημιουργία θέσεων εργασίας. Να επαναπροσδιοριστεί το υψηλό ποσοστό της στήριξης για την άμεση δημιουργία θέσεων εργασίας προς την κατεύθυνση της κατάρτισης και της παροχής συμβουλών σε ανέργους.
Οι αναντιστοιχίες δεξιοτήτων είναι διάχυτες και οι εργοδότες συχνά δεν μπορούν να βρουν εργαζόμενους με τις δεξιότητες που χρειάζονται. Παρά τις αυξανόμενες ανάγκες κατάρτισης και τη συνεχιζόμενη ανάπτυξη αξιολογήσεων βάσει επιδόσεων για τους παρόχους, η συμμετοχή στη δια βίου μάθηση είναι χαμηλή και η ποιότητα της κατάρτισης είναι αποσπασματική. Να υπάρξει διασφάλιση της ποιότητας των παρόχων κατάρτισης μέσω τακτικών αξιολογήσεων ποιότητας και βελτιωμένων πιστοποιήσεων των μαθημάτων εκπαίδευσης ενηλίκων.
Οι αλλοδαποί εργαζόμενοι συμβάλλουν σημαντικά στο εργατικό δυναμικό της Ελλάδας, αλλά οι δεξιότητές τους δεν αξιοποιούνται επαρκώς. Συστήνεται δημιουργία ενός εθνικού συστήματος για την αναγνώριση της προηγούμενης μάθησης και διευκόλυνση της αναγνώρισης της εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων που αποκτήθηκαν στο εξωτερικό.
Πράσινη μετάβαση
Το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα της Ελλάδας δεν απαριθμεί ούτε προβλέπει τη σταδιακή κατάργηση των συγκριτικά υψηλών επιδοτήσεων για τα ορυκτά καύσιμα. Συστήνεται να γίνει σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων, συμπεριλαμβανομένων των νησιών, όποτε υπάρχουν διαθέσιμες εναλλακτικές πηγές ενέργειας.
Οι καθυστερήσεις στην έκδοση αδειών για έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας επιβραδύνουν τις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Πρόσφατες μεταρρυθμίσεις απλοποίησαν τις διαδικασίες για τις άδειες παραγωγής και τη σύνδεση με το δίκτυο, αλλά όχι για τις περιβαλλοντικές άδειες. Θα πρέπει να υπάρξει ταχεία εφαρμογή της σχεδιαζόμενης ενιαίας υπηρεσίας εξυπηρέτησης για έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και αναθεώρηση των διαδικασιών για περιβαλλοντικές άδειες.
Η κλιματική αλλαγή θα θέσει προκλήσεις για τις δημόσιες υποδομές και είναι πιθανό να προκαλέσει ζημίες που μπορούν να μετριαστούν με τον κατάλληλο σχεδιασμό. Αναγκαία η ενσωμάτωση του σχεδιασμού για τους κλιματικούς κινδύνους στην προετοιμασία των έργων υποδομής, μεταξύ άλλων λαμβάνοντας υπόψη τις σκιώδεις τιμές άνθρακα.
Βελτίωση επιχειρηματικού περιβάλλοντος
Η συχνή χρήση νομοθετικών αλλαγών με σύντομο χρονικό διάστημα και τροποποιήσεων περιορίζει τον ποιοτικό έλεγχο και τις διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη για τα σχέδια νομοθεσίας, παρά τις υφιστάμενες απαιτήσεις δημόσιας διαβούλευσης. Αναγκαία η διασφάλιση της αποτελεσματικής και έγκαιρης διαβούλευσης με τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με νέα σχέδια νομοθεσίας και κανονισμών, μεταξύ άλλων με την αποφυγή νομοθεσιών έκτακτης ανάγκης
Δεν υπάρχει συστηματική, επίσημη διαδικασία για την επανεξέταση των επιβαρύνσεων από την ισχύουσα νομοθεσία. Η κυβέρνηση ασχολείται με την αναθεώρηση των κανονισμών, αλλά η διαδικασία σημειώνει αργή πρόοδο. Θα πρέπει να επισημοποιηθεί και να επιταχυνθεί η αναθεώρηση των υφιστάμενων κανονισμών για τις επιχειρήσεις σε συνεργασία με τις επιχειρήσεις και τους εκπροσώπους των συνδικάτων.
Οι κανονισμοί εξακολουθούν να θέτουν εμπόδια στην είσοδο και τον ανταγωνισμό στις επαγγελματικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των δικηγόρων και των συμβολαιογράφων, πλήττοντας τις μεταγενέστερες δραστηριότητες που βασίζονται σε αυτές τις υπηρεσίες. Θα πρέπει να υπάρξει χαλάρωση των κανονιστικών περιορισμών στις επαγγελματικές υπηρεσίες, όπως οι δικηγόροι και οι συμβολαιογράφοι, μεταξύ άλλων όσον αφορά την είσοδο στην αγορά, την τιμολόγηση των νομικών υπηρεσιών και την επαγγελματική συνεργασία μεταξύ δικηγόρων και συμβολαιογράφων.
Τα προγράμματα εγγύησης δανείων για τις ΜμΕ έχουν αυξηθεί ραγδαία και κινδυνεύουν να δεσμεύσουν πόρους σε επιχειρήσεις χαμηλής παραγωγικότητας και να εκτοπίσουν εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης. Αναγκαία μία συστηματική αξιολόγηση των προγραμμάτων εγγυήσεων δανείων και επιδοτούμενων δανείων για τις ΜμΕ.
Οι πρόσφατοι νόμοι έχουν ενισχύσει την προστασία των πληροφοριοδοτών σε ορισμένες περιπτώσεις. Ωστόσο, η προστασία των πληροφοριοδοτών εξακολουθεί να περιορίζεται σε έναν στενό ορισμό του παραπτώματος που δεν περιλαμβάνει τις παραβιάσεις της εθνικής νομοθεσίας. Να υπάρξει περαιτέρω ενίσχυση της προστασίας των πληροφοριοδοτών με τη διεύρυνση της έννοιας του παραπτώματος για το οποίο προστατεύεται η αναφορά, ώστε να περιλαμβάνει παραβάσεις της εθνικής νομοθεσίας και σοβαρές παραβιάσεις των κωδίκων δεοντολογίας.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
