Αντιμέτωπη με τον σοβαρό κίνδυνο να υποστεί σημαντικές απώλειες βρίσκεται η ελληνική φέτα, εξαιτίας της εξάπλωσης της ευλογιάς των αιγοπροβάτων. Η συζήτηση για τον εμβολιασμό των ζώων προκαλεί ανησυχία στον κλάδο, καθώς ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά την εξαγωγική δραστηριότητα του προϊόντος ΠΟΠ, δημιουργώντας αβεβαιότητα ως προς την πρόσβαση σε βασικές διεθνείς αγορές. Αυτό επισημαίνει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων (ΣΕΒΓΑΠ), Χρήστος Αποστολόπουλος.
Ο κ. Αποστολόπουλος τονίζει πως η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει όχι μόνο πωλήσεις, αλλά και τη δυναμική της εξωστρέφειας που χτίστηκε με προσπάθεια τα τελευταία χρόνια. Όπως υπογραμμίζει, εάν προχωρήσει ο εμβολιασμός, αγορές τρίτων χωρών είναι πιθανό να απαγορεύσουν την εισαγωγή ελληνικών γαλακτοκομικών προϊόντων, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε απώλειες εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ.
Την τελευταία πενταετία, η ζήτηση για ελληνική φέτα σε σημαντικές αγορές, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Αυστραλία, έχει αυξηθεί κατακόρυφα, με τις εξαγωγές να φθάνουν τα 785 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, η δραματική μείωση του ζωικού κεφαλαίου –που πλέον ανέρχεται μόλις στο 4% του αρχικού πληθυσμού– εγκυμονεί κινδύνους όχι μόνο για τις τρέχουσες πωλήσεις, αλλά και για τη διατήρηση της αναπτυξιακής πορείας του κλάδου.
Αγορές που απαγορεύουν τα εμβολιασμένα ζώα
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΕΒΓΑΠ, οι κανόνες σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι σαφείς: δεν επιτρέπουν εισαγωγές γαλακτοκομικών προϊόντων από χώρες που εφαρμόζουν εμβολιασμό κατά της ευλογιάς. Οι αγορές αυτές δεν αναγνωρίζουν «καθαρές ζώνες» ή εσωτερικούς διαχωρισμούς, απαιτώντας πλήρη απαλλαγή από τη νόσο σε εθνικό επίπεδο.
Παραδείγματα άλλων χωρών που αντιμετώπισαν αντίστοιχο πρόβλημα, όπως η Ισπανία, η Βουλγαρία και η Ρουμανία, δείχνουν ότι προτίμησαν την εφαρμογή αυστηρών μέτρων βιοασφαλείας αντί του εμβολιασμού, λαμβάνοντας μέτρα όπως περιορισμός και καταστροφή μολυσμένων ζώων, αυστηρός έλεγχος μετακινήσεων και απολυμάνσεις.
Ο εμβολιασμός ως δίκοπο μαχαίρι
Υπάρχει επιστημονική συναίνεση ότι ο εμβολιασμός δεν εξαλείφει πλήρως τη νόσο, αλλά μπορεί να δημιουργήσει ασυμπτωματικούς φορείς, δυσκολεύοντας την εκρίζωση της ευλογιάς. Η εμπειρία της Τουρκίας, όπου εφαρμόζεται εμβολιασμός πάνω από μια δεκαετία, αποδεικνύει τη δυσκολία εξάλειψης της νόσου παρά τη χρήση του εμβολίου. Έτσι, ο εμβολιασμός μπορεί να εξελιχθεί σε παγίδα, επιτείνοντας το πρόβλημα.
Αυστηρά μέτρα βιοασφαλείας: Η πρόταση του ΣΕΒΓΑΠ
Ο ΣΕΒΓΑΠ ζητά άμεση και αυστηρή εφαρμογή μέτρων βιοασφαλείας. Συγκεκριμένα, προτείνει οι κτηνοτροφικές μονάδες να δηλώνουν αμέσως κάθε υποψία συμπτωμάτων, να τηρούνται απαρέγκλιτα οι περιορισμοί στη μετακίνηση ζώων, ζωοτροφών, σφαγίων και γάλακτος, ενώ κάθε παράβαση να τιμωρείται αυστηρά. Επιπλέον, μονάδες που δεν συμμορφώνονται να αποκλείονται από αποζημιώσεις, οι οποίες πρέπει να καταβάλλονται έγκαιρα και δίκαια στους κτηνοτρόφους, ώστε να αποτρέπονται «παράτυπες» ενέργειες.
Η εμπειρία δείχνει ότι όσο πιο γρήγορα επιβληθούν τα μέτρα, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες επιτυχούς διαχείρισης της κρίσης. Η Ελλάδα οφείλει να κινηθεί αποφασιστικά για να προστατεύσει την οικονομία της και τη διεθνή φήμη της φέτας, που αποτελεί έναν από τους ισχυρότερους πρεσβευτές του ελληνικού αγροδιατροφικού τομέα.
Ανάλυση εξαγωγών ελληνικής φέτας 2020–2024
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΒΓΑΠ, οι εξαγωγές ελληνικής φέτας παγκοσμίως σημείωσαν σταθερή άνοδο την περίοδο 2020–2024. Το 2020 διαμορφώθηκαν σε 422 εκατ. ευρώ, το 2021 σε 466 εκατ. ευρώ, το 2022 σε 607 εκατ. ευρώ, το 2023 σε 736 εκατ. ευρώ και το 2024 σε 786 εκατ. ευρώ.
Οι εξαγωγές του 2024, που ανήλθαν σε 785,8 εκατ. ευρώ, καταγράφουν αύξηση 6,7% σε σχέση με το 2023, ενώ έχουν υπερδιπλασιαστεί από το 2020. Η Γερμανία παραμένει ο μεγαλύτερος προορισμός για την ελληνική φέτα, με εξαγωγές 227,3 εκατ. ευρώ το 2024, παρά τη μικρή πτώση (-1,6%) σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Η Ιταλία παρουσιάζει εντυπωσιακή ανάπτυξη, με αύξηση 18,9% και εξαγωγές 103,3 εκατ. ευρώ, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο συμπληρώνει την τριάδα με 90 εκατ. ευρώ (+4,1%). Στις ΗΠΑ, οι εξαγωγές φέτας ανήλθαν σε 61,9 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας άνοδο σχεδόν 16%, γεγονός που αποδίδεται στην παρουσία της ελληνικής ομογένειας και την αύξηση της δημοφιλίας της μεσογειακής διατροφής.
Νέες αγορές και προκλήσεις
Εντυπωσιακές αυξήσεις καταγράφηκαν σε μικρότερες αγορές, όπως το Μπαχρέιν (+950%), οι Μαλδίβες (+733%), η Χιλή (+254%), η Λιθουανία (+243%), ο Παναμάς (+184%), το Καζακστάν (+100%), η Αλβανία (+119%) και η Αίγυπτος (+80%). Αυτές οι αγορές, αν και μικρότερες σε απόλυτα μεγέθη, παρουσιάζουν σημαντική δυναμική και μπορούν να αποτελέσουν στρατηγικούς στόχους για τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις.
Αντιθέτως, πτώση σημειώθηκε σε αγορές όπως η Κίνα (-32,8%), η Σερβία (-56,4%), το Ισραήλ (-59,6%) και η Αργεντινή (-62,5%). Η υποχώρηση αυτή ενδέχεται να σχετίζεται με γεωπολιτικά ζητήματα, προβλήματα logistics ή αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες, απαιτώντας στοχευμένη στρατηγική επανεξέτασης της παρουσίας της φέτας σε αυτές τις αγορές.
Η φέτα παραμένει ένας ισχυρός πρεσβευτής της ελληνικής γαστρονομίας διεθνώς, με περιθώρια περαιτέρω ενίσχυσης μέσω στοχευμένων ενεργειών marketing και εμπορικής πολιτικής.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
