Η κατάταξη κρυπτονομισμάτων κατά κεφαλαιοποίηση λειτουργεί ως το βαρόμερ της αγοράς. Μετρά τη συνολική αξία κάθε δικτύου, την τιμή επί τα νομίσματα σε κυκλοφορία και την τοποθετεί σε μια λίστα που επιτρέπει άμεσες συγκρίσεις μεγέθους, ρευστότητας και επιρροής.
Όσο μεγαλύτερη η κεφαλαιοποίηση, τόσο ισχυρότερη θεωρείται συνήθως η θέση ενός κρυπτο στην αγορά. Η έννοια είναι απλή, αλλά τα συμπεράσματα που υποκινεί, για την τεχνολογία, τη χρήση και την εμπιστοσύνη, είναι πολυεπίπεδα.
Το Market Cap είναι ο πιο ευθύς δείκτης «μεγέθους» ενός κρυπτονομίσματος: Τιμή × Νομίσματα σε κυκλοφορία. Δεν μας λέει μόνο πόσο κοστίζει μία μονάδα, αλλά πόσο «βάρος» έχει συνολικά το δίκτυο.
Τα κρύπτο με υψηλή κεφαλαιοποίηση, όπως το Bitcoin και το Ethereum, τείνουν να εμφανίζουν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα σε απότομες διακυμάνσεις και να διαθέτουν βαθύτερη ρευστότητα.
Αντίστροφα, νομίσματα με μεσαίο ή μικρό Market Cap μπορεί να είναι πιο ριψοκίνδυνα, αλλά συχνά κρύβουν υψηλότερη αναμενόμενη απόδοση εφόσον ωριμάσει η τεχνολογία ή το μοντέλο χρήσης τους. Η ταξινόμηση κατά Market Cap δεν αποτελεί επενδυτική σύσταση, λειτουργεί όμως ως χάρτης, δείχνει πού κατευθύνονται τα κεφάλαια, ποια δίκτυα κερδίζουν υιοθέτηση και ποια οικοσυστήματα χτίζουν πραγματική ζήτηση.
Bitcoin
Το bitcoin δημιουργήθηκε το 2009 και εισήγαγε την ιδέα ενός ανοιχτού συστήματος αξίας χωρίς διαμεσολάβηση τραπεζών. Οι συναλλαγές καταγράφονται δημόσια στο blockchain, με την ασφάλεια να εξασφαλίζεται από τον μηχανισμό Proof-of-Work, υπολογιστές «εξορύσσουν» μπλοκ, λύνοντας κρυπτογραφικούς γρίφους.
Η προσφορά είναι σκληρά περιορισμένη στα 21 εκατ. νομίσματα, στοιχείο που τροφοδοτεί τη ρητορική της «ψηφιακής σπανιότητας». Στο επενδυτικό αφήγημα, το BTC συχνά αντιμετωπίζεται ως «ψηφιακός χρυσός», ένα περιουσιακό στοιχείο με ανεξαρτησία από το τραπεζικό σύστημα, που μπορεί να λειτουργήσει ως αντιστάθμιση έναντι του πληθωρισμού ή της νομισματικής αβεβαιότητας.
Ethereum
Το Ethereum, που δημιουργήθηκε το 2015, άλλαξε ριζικά τον κόσμο των κρυπτονομισμάτων. Δεν περιορίστηκε μόνο στις μεταφορές αξίας, αλλά έφερε κάτι εντελώς νέο, τα έξυπνα συμβόλαια και τις αποκεντρωμένες εφαρμογές (dApps), προγράμματα που «τρέχουν» αυτόματα πάνω στο blockchain χωρίς μεσολαβητές.
Το Ether (ETH), το εγγενές νόμισμα του δικτύου, κινεί ολόκληρο το οικοσύστημα του Ethereum. Χρησιμοποιείται για να πληρώνονται οι συναλλαγές και βοηθά ώστε το δίκτυο να λειτουργεί με ασφάλεια και αξιοπιστία.
Από το 2022, με την αναβάθμιση “The Merge”, το Ethereum άλλαξε τον τρόπο λειτουργίας του, περνώντας σε ένα πιο φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα που ονομάζεται Proof-of-Stake, μειώνοντας έτσι σημαντικά την κατανάλωση ενέργειας.
Σήμερα, πάνω στο Ethereum έχει στηθεί ένα τεράστιο οικοσύστημα εφαρμογών, από DeFi (αποκεντρωμένα χρηματοοικονομικά) και NFTs, μέχρι εργαλεία του Web3.
Stablecoins
Τα stablecoins είναι τα νομίσματα που κρατούν σταθερή την αξία τους και λειτουργούν σαν «σταθερό σημείο» μέσα στον κόσμο των crypto. Το πιο γνωστό είναι το Tether (USDT), το οποίο έχει πάντα αξία ίση με 1 δολάριο και χρησιμοποιείται σε πολλά δίκτυα για γρήγορες συναλλαγές.
Παρόμοια λειτουργεί και το USD Coin (USDC), που έχει δημιουργηθεί από την εταιρεία Circle. Και τα δύο στοχεύουν στη σταθερότητα και επιτρέπουν στους επενδυτές να μετακινούνται εύκολα μέσα στην αγορά, χωρίς να χρειάζεται να επιστρέψουν σε κανονικό νόμισμα (όπως δολάρια ή ευρώ).
Με απλά λόγια, τα stablecoins διευκολύνουν τις συναλλαγές, προσφέρουν ασφάλεια στις μετακινήσεις κεφαλαίων και διατηρούν ρευστότητα ανάμεσα στα διάφορα κρυπτονομίσματα.
BNB
Το Binance Coin (BNB) δημιουργήθηκε αρχικά για να προσφέρει εκπτώσεις στις προμήθειες της πλατφόρμας Binance, ενός από τα μεγαλύτερα ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων στον κόσμο.
Με τον καιρό όμως, το BNB εξελίχθηκε και πλέον στηρίζει ολόκληρο το δίκτυο BNB Chain, όπου λειτουργούν έξυπνα συμβόλαια και πολλές αποκεντρωμένες εφαρμογές (DeFi).
Η Binance καταστρέφει περιοδικά ένα μέρος των νομισμάτων, ώστε να μειώνεται η συνολική προσφορά και να ενισχύεται η αξία όσων απομένουν.
Σήμερα, το BNB χρησιμοποιείται όχι μόνο για πληρωμές και τέλη συναλλαγών, αλλά και για επενδύσεις, staking (δέσμευση κρυπτονομισμάτων για τη στήριξη του δικτύου και απόκτηση ανταμοιβών) και συμμετοχή σε διάφορα έργα του οικοσυστήματος. Είναι ένα παράδειγμα του πώς ένα νόμισμα που ξεκίνησε απλώς για χρήση μέσα σε ένα ανταλλακτήριο μπορεί να μετατραπεί σε κεντρικό κομμάτι μιας ολόκληρης blockchain πλατφόρμας.
XRP
Το XRP της Ripple στοχεύει να λύσει ένα συγκεκριμένο πρόβλημα: τις γρήγορες και φθηνές διασυνοριακές πληρωμές. Δεν βασίζεται σε εξόρυξη αλλά σε δικό του μηχανισμό συναίνεσης, επιτρέποντας επιβεβαιώσεις σε δευτερόλεπτα και χαμηλά τέλη.
Η πρόταση αξίας του XRP είναι βαθιά λειτουργική, να γίνει το «ενδιάμεσο» νόμισμα που μειώνει την τριβή όταν κεφάλαια περνούν από ένα παραδοσιακό νόμισμα σε άλλο.
Solana
Το Solana (SOL) έφερε στο προσκήνιο την ταχύτητα. Με συνδυασμό Proof-of-History και Proof-of-Stake, στοχεύει χιλιάδες συναλλαγές ανά δευτερόλεπτο με ελάχιστα τέλη. Η υπόσχεση είναι διπλή, εμπειρία χρήσης αντίστοιχη με εφαρμογές Web2 και δυνατότητα φιλοξενίας dApps που απαιτούν υψηλό throughput (ρυθμός επεξεργασίας συναλλαγών ανά δευτερόλεπτο), από DeFi μέχρι gaming και NFTs.
stETH και WBETH
Με τη μετάβαση του Ethereum στο σύστημα Proof-of-Stake (PoS, μηχανισμός όπου οι χρήστες “ποντάρουν” τα νομίσματά τους για να επιβεβαιώνουν συναλλαγές και να κερδίζουν ανταμοιβές), προέκυψε η ανάγκη οι επενδυτές να μπορούν να κερδίζουν αποδόσεις από το staking (δέσμευση κρυπτονομισμάτων για τη στήριξη του δικτύου και απόκτηση ανταμοιβών) χωρίς να χρειάζεται να «κλειδώνουν» τα κεφάλαιά τους για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Το Lido Staked Ether (stETH) είναι ένα token που αντιπροσωπεύει το Ether που έχει μπει σε staking μέσω της πλατφόρμας Lido, αλλά παραμένει ρευστό, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε εφαρμογές DeFi (Decentralized Finance — αποκεντρωμένα χρηματοοικονομικά συστήματα χωρίς μεσάζοντες).
Αντίστοιχα, το Wrapped Beacon ETH (WBETH) της Binance επιτρέπει στους χρήστες να έχουν έκθεση στις αποδόσεις του staking ενώ μπορούν ταυτόχρονα να αξιοποιούν το token αυτό σε διάφορα blockchain οικοσυστήματα.
Και τα δύο αυτά tokens δείχνουν πώς το DeFi «μετατρέπει» τις αποδόσεις από staking σε ρευστά και ανταλλάξιμα περιουσιακά στοιχεία (tradeable tokens), κάνοντας τη συμμετοχή στο δίκτυο πιο ευέλικτη και προσβάσιμη.
TRON
Το TRON (TRX) δίνει έμφαση στην ταχύτητα και στο χαμηλό κόστος συναλλαγών, χρησιμοποιώντας το σύστημα Delegated Proof-of-Stake (DPoS — μηχανισμός όπου οι χρήστες “εκλέγουν” αντιπροσώπους που επαληθεύουν τις συναλλαγές στο δίκτυο).
Χάρη σε αυτή τη μέθοδο, το TRON μπορεί να επεξεργάζεται χιλιάδες συναλλαγές το δευτερόλεπτο, κάτι που το έχει καταστήσει ένα από τα πιο δημοφιλή δίκτυα για τη μεταφορά stablecoins (ψηφιακά νομίσματα συνδεδεμένα με το δολάριο).
Στην πράξη, το TRON εστιάζει στην απλότητα και την προσιτότητα, προσφέρει γρήγορες και φθηνές πληρωμές καθώς και εργαλεία για δημιουργούς περιεχομένου, μέσα σε ένα δίκτυο με υψηλή απόδοση.
Dogecoin
Το Dogecoin (DOGE) ξεκίνησε το 2013 ως “meme coin”, ένα κρυπτονόμισμα που δημιουργήθηκε για πλάκα, βασισμένο στην τεχνολογία του Litecoin και εμπνευσμένο από το γνωστό meme με το σκυλάκι Shiba Inu.
Παρόλο που ξεκίνησε για πλάκα, το Dogecoin απέκτησε μια από τις πιο δυναμικές και ενθουσιώδεις κοινότητες στον χώρο των κρυπτο. Αυτή η κοινότητα είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημά του: χάρη στη συλλογική της ενέργεια, το νόμισμα απέκτησε πραγματική αξία και παρουσία.
Σήμερα, το Dogecoin χρησιμοποιείται κυρίως για μικροπληρωμές, δωρεές και online “tips” (μικρά ποσά που στέλνονται ως ένδειξη υποστήριξης σε δημιουργούς περιεχομένου). Έχει γίνει σύμβολο της δύναμης των χρηστών να διαμορφώνουν τάσεις και να δίνουν αξία σε ένα ψηφιακό νόμισμα, ακόμη κι αν αυτό ξεκίνησε ως αστείο.
Cardano
Το Cardano (ADA) παρουσιάζεται ως ένα blockchain που βασίζεται σε επιστημονική και ακαδημαϊκή προσέγγιση. Η ανάπτυξή του στηρίζεται σε έρευνα και αξιολόγηση από ειδικούς, πριν εφαρμοστεί κάθε νέα λειτουργία.
Χρησιμοποιεί τον αλγόριθμο Ouroboros, έναν τύπο Proof-of-Stake (μηχανισμός όπου οι χρήστες “ποντάρουν” τα νομίσματά τους για να στηρίξουν το δίκτυο και να κερδίζουν ανταμοιβές), ο οποίος δίνει έμφαση στην ασφάλεια και την ενεργειακή αποδοτικότητα.
Το Cardano εξελίσσεται μέσα από διαδοχικές “φάσεις” ανάπτυξης, όπου κάθε φάση προσθέτει νέες δυνατότητες, από αποκέντρωση και έξυπνα συμβόλαια (smart contracts, προγράμματα που εκτελούνται αυτόματα στο blockchain), μέχρι συστήματα διακυβέρνησης από την ίδια την κοινότητα.
Με αυτόν τον ρυθμό, το Cardano θυμίζει περισσότερο ερευνητικό έργο παρά ένα απλό τεχνολογικό project, στοχεύοντας στη σταθερή και ασφαλή εξέλιξη του οικοσυστήματός του.
WBTC
Το Wrapped Bitcoin (WBTC) είναι γέφυρα μεταξύ Bitcoin και Ethereum. Κάθε WBTC αντιστοιχεί σε 1 BTC που κρατείται από θεματοφύλακες. Το πλεονέκτημα είναι προφανές. Οι κάτοχοι BTC αποκτούν πρόσβαση σε DeFi εφαρμογές του Ethereum χωρίς να πουλούν το περιουσιακό τους στοιχείο, ενώ η διαφάνεια των αποθεματικών διατηρεί την εμπιστοσύνη.
USDe
Το USDe (Ethena USD) προσεγγίζει τη σταθερότητα διαφορετικά. Αντί για καταθέσεις fiat (παραδοσιακά χρήματα όπως δολάρια ή ευρώ), χρησιμοποιεί κρυπτο εξασφαλίσεις (ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία που “δεσμεύονται” για να στηρίξουν την αξία του νομίσματος) και στρατηγικές delta-hedging (επενδυτικές τεχνικές αντιστάθμισης κινδύνου που ισορροπούν τις διακυμάνσεις της αγοράς) μέσω παραγώγων (συμβόλαια που βασίζονται στην τιμή άλλων περιουσιακών στοιχείων), ώστε να κρατά την ισοτιμία του κοντά στο δολάριο.
Chainlink
Χωρίς αξιόπιστα εξωτερικά δεδομένα, τα έξυπνα συμβόλαια (smart contracts — προγράμματα που εκτελούνται αυτόματα στο blockchain), δεν θα μπορούσαν να γνωρίζουν τι συμβαίνει εκτός του δικτύου.
Το Chainlink (LINK) λύνει αυτό το πρόβλημα, παρέχοντας αποκεντρωμένα oracles (κόμβους που φέρνουν αξιόπιστα δεδομένα από τον πραγματικό κόσμο στο blockchain). Αυτά τα oracles μεταφέρουν πληροφορίες όπως τιμές αγορών, αποτελέσματα γεγονότων ή οικονομικά δεδομένα, επιτρέποντας στα έξυπνα συμβόλαια να λειτουργούν με ακρίβεια.
Οι κόμβοι (nodes) που συμμετέχουν στο δίκτυο αμείβονται και ασφαλίζονται με το token LINK, ενώ το Chainlink έχει εξελιχθεί σε βασική υποδομή για εκατοντάδες DeFi πρωτόκολλα (Decentralized Finance — αποκεντρωμένες χρηματοοικονομικές εφαρμογές χωρίς μεσάζοντες).
Stellar
Το Stellar (XLM) επικεντρώνεται στις γρήγορε διεθνείς μεταφορές με δικό του πρωτόκολλο συναίνεσης (SCP). Ο στόχος είναι σαφής, οικονομικές υπηρεσίες για όλους, ιδιαίτερα σε περιοχές με περιορισμένη πρόσβαση στο παραδοσιακό τραπεζικό σύστημα. Συνεργασίες με fintech και παρόχους μεταφοράς χρημάτων ενισχύουν τη χρηστικότητα του δικτύου.
Hyperliquid
Το Hyperliquid (HYPE) εισάγει ένα μοντέλο πλήρως on-chain (εξ ολοκλήρου μέσα στο blockchain) συναλλαγών παραγώγων (χρηματοοικονομικά συμβόλαια που βασίζονται στην τιμή άλλων περιουσιακών στοιχείων), όπου τα order books (πίνακες εντολών αγοράς και πώλησης) βρίσκονται επάνω στην αλυσίδα, χωρίς μεσάζοντες ή κεντρικούς διακομιστές.
Χρησιμοποιεί τον μηχανισμό HyperBFT (Byzantine Fault Tolerance — πρωτόκολλο συναίνεσης που εξασφαλίζει ταχύτητα και ασφάλεια με χαμηλή καθυστέρηση), επιτρέποντας στο δίκτυο να επεξεργάζεται συναλλαγές σχεδόν σε πραγματικό χρόνο.
Η φιλοσοφία του Hyperliquid είναι να συνδυάσει την ταχύτητα των κεντρικών πλατφορμών με τη διαφάνεια και την ασφάλεια του blockchain, δημιουργώντας ένα νέο μοντέλο DeFi trading (αποκεντρωμένων χρηματοοικονομικών συναλλαγών) που προσελκύει όλο και περισσότερους επενδυτές και traders.
Bitcoin Cash
Το Bitcoin Cash (BCH) προέκυψε από διαφωνία για την κλιμάκωση του Bitcoin. Με μεγαλύτερα μπλοκ, στοχεύει σε περισσότερες συναλλαγές ανά δευτερόλεπτο και χαμηλότερα τέλη. Η φιλοσοφία του BCH παραμένει προσανατολισμένη στην καθημερινή χρήση, πληρωμές γρήγορες και φθηνές στους εμπόρους και τους καταναλωτές.
Sui
Το Sui (SUI) είναι ένα blockchain που δημιουργήθηκε από πρώην μηχανικούς του Diem (το ακυρωμένο project κρυπτονομίσματος της Meta/Facebook). Βασίζεται στη γλώσσα προγραμματισμού Move (γλώσσα σχεδιασμένη για μεγαλύτερη ασφάλεια και ακρίβεια στη διαχείριση ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων) και χρησιμοποιεί ένα μοντέλο παράλληλης εκτέλεσης συναλλαγών (δηλαδή πολλές συναλλαγές επεξεργάζονται ταυτόχρονα, χωρίς καθυστερήσεις).
Ο στόχος του είναι να προσφέρει εμπειρία χρήσης (UX) παρόμοια με εκείνη των εφαρμογών Web2 (παραδοσιακών διαδικτυακών υπηρεσιών όπως social media ή ηλεκτρονικό εμπόριο), αλλά μέσα στο περιβάλλον του Web3 (αποκεντρωμένου διαδικτύου βασισμένου σε blockchain).
Το Sui εστιάζει ιδιαίτερα σε παιχνίδια (gaming) και ψηφιακά αντικείμενα (NFTs), δίνοντας έμφαση στην ασφάλεια του μοντέλου δεδομένων και την προβλεψιμότητα των συναλλαγών, ώστε οι χρήστες να έχουν μια γρήγορη και σταθερή εμπειρία, όπως σε μια συνηθισμένη εφαρμογή.
Avalanche
Το Avalanche (AVAX) είναι ένα blockchain που εισήγαγε έναν καινοτόμο μηχανισμό συναίνεσης (consensus, τρόπο με τον οποίο οι κόμβοι συμφωνούν για το ποια συναλλαγή είναι έγκυρη) και μια αρχιτεκτονική subnets (υποδίκτυα, ξεχωριστές αλυσίδες μέσα στο ίδιο οικοσύστημα που μπορούν να εξυπηρετούν διαφορετικές εφαρμογές ή ανάγκες).
Κάθε subnet μπορεί να έχει δικό του σκοπό ή κανόνες, ενώ όλα συνεργάζονται αρμονικά, επιτρέποντας στο Avalanche να είναι εξαιρετικά ευέλικτο και προσαρμόσιμο.