Χωρίς συμφωνία και χωρίς δεσμευτικό πλαίσιο ολοκληρώθηκαν οι εντατικές διαπραγματεύσεις στη Γενεύη μεταξύ αντιπροσωπειών από 185 χώρες, με στόχο την αντιμετώπιση της αυξανόμενης παγκόσμιας ρύπανσης από πλαστικά. Παρά τις πολυήμερες συζητήσεις, οι εκπρόσωποι δεν κατόρθωσαν να καταλήξουν σε κοινό κείμενο, το οποίο θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση μιας διεθνούς συνθήκης.
Σύμφωνα με τη νορβηγική αποστολή, «Δεν θα έχουμε συνθήκη για τη ρύπανση από πλαστικά εδώ στη Γενεύη», επιβεβαιώνοντας τις διαφαινόμενες δυσκολίες λόγω αντικρουόμενων συμφερόντων και θέσεων ανάμεσα στις συμμετέχουσες πλευρές.
Οι διαφορές ήταν εμφανείς από νωρίς, όταν η Ινδία και η Ουρουγουάη επισήμαναν ανοιχτά τον κίνδυνο αποτυχίας να επιτευχθεί έστω και στοιχειώδης «συναίνεση» μεταξύ των διαπραγματευτών.
Διχασμένες θέσεις και αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις
Ένα νέο κείμενο, γεμάτο συμβιβαστικές προτάσεις, υποβλήθηκε τις τελευταίες ώρες της συνόδου, φέροντας ωστόσο περισσότερα από 100 «ανοιχτά» σημεία που απαιτούσαν περαιτέρω διευκρίνιση.
Παρά τις δέκα ημέρες έντονων συζητήσεων, η διαδικασία κατέληξε σε αδιέξοδο, γεγονός που απογοήτευσε αρκετούς συνέδρους. Ενδεικτικά, η υπουργός Περιβάλλοντος της Γαλλίας, Ανιές Πανιέ-Ρινασέρ, δήλωσε κατά το κλείσιμο των εργασιών πως ήταν «εξοργισμένη επειδή παρά τις ειλικρινείς προσπάθειες πολλών και πραγματική πρόοδο (που συντελέστηκε) στις συνομιλίες, δεν εξασφαλίστηκαν απτά αποτελέσματα».
Σε μία σαφή αναφορά προς τις χώρες που βασίζουν την οικονομία τους στην παραγωγή πετρελαίου, ο Κολομβιανός εκπρόσωπος Χέντελ Ροντρίγκες υποστήριξε πως η επίτευξη συμφωνίας «μπλοκαρίστηκε από μικρό αριθμό κρατών που απλά δεν ήθελαν συμφωνία», καθιστώντας σαφές το βαθύ ρήγμα που υφίσταται ανάμεσα στα εμπλεκόμενα μέρη.
Αντικρουόμενα συμφέροντα – Το μέλλον της πρωτοβουλίας
Το μέλλον των διαπραγματεύσεων παραμένει αβέβαιο, καθώς διαπιστώνονται έντονες και επίμονες διαιρέσεις μεταξύ δύο βασικών μπλοκ. Από τη μία πλευρά, βρίσκονται οι «φιλόδοξοι», όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Καναδάς, η Αυστραλία, καθώς και αρκετές χώρες της Λατινικής Αμερικής και Αφρικής. Οι χώρες αυτές πιέζουν για δραστική μείωση της παγκόσμιας παραγωγής πλαστικών και επιβολή ισχυρού πλαισίου προστασίας της δημόσιας υγείας.
Απέναντί τους, κυρίως χώρες-παραγωγοί πετρελαίου, απορρίπτουν οποιαδήποτε δέσμευση για περιορισμό των υδρογονανθράκων — οι οποίοι αποτελούν τη βάση της βιομηχανίας πλαστικού — ή για απαγόρευση επικίνδυνων προσθέτων και μορίων, γεγονός που περιπλέκει ακόμη περισσότερο τις διεθνείς προσπάθειες για την εξασφάλιση ενός ασφαλέστερου περιβάλλοντος.