Η πρόσφατη εμπορική συμφωνία-πλαίσιο μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ έχει εγείρει σημαντικές συζητήσεις στους επιχειρηματικούς και οικονομικούς κύκλους, κυρίως λόγω της θέσπισης ενός νέου δασμολογικού συντελεστή 15% για την πλειονότητα των εξαγωγών από τις 27 χώρες-μέλη της ΕΕ. Υπολογίζεται ότι η ρύθμιση αυτή αφορά περίπου το 70% της συνολικής αξίας των ευρωπαϊκών εξαγωγών στις ΗΠΑ.
Ο εν λόγω συντελεστής παρουσιάζεται να είναι αισθητά υψηλότερος σε σύγκριση με τον μέσο δασμό 2,5% που ίσχυε έως πρόσφατα, πριν τις παρεμβάσεις της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ στο διεθνές εμπορικό σύστημα.
Με αφορμή τα εμπορικά ελλείμματα και την αποβιομηχάνιση των ΗΠΑ, η Ουάσιγκτον αναμόρφωσε την εμπορική της πολιτική, μεταβάλλοντας το κόστος εισαγωγής ευρωπαϊκών προϊόντων. Αξίζει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι ο νέος συντελεστής 15% είναι ελαφρώς χαμηλότερος από τα επίπεδα των 20% ή 30% στα οποία είχαν φτάσει οι προηγούμενες αμερικανικές απειλές, επισημαίνοντας παράλληλα ότι αυτό το πλαίσιο ανήκει στην ευρύτερη στρατηγική διαπραγμάτευση.
Επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα και την αγορά
Η θέσπιση του 15% αναμένεται να μειώσει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων εντός της αμερικανικής αγοράς. Οι συνέπειες μπορεί να είναι η υποχώρηση των εξαγωγικών επιδόσεων ή/και η συμπίεση των περιθωρίων κέρδους, ανάλογα με τη δυνατότητα των επιχειρήσεων να απορροφήσουν μέρος του αυξημένου κόστους. Επιπλέον, η έντονη ανατίμηση του ευρώ το τελευταίο εξάμηνο —αν και μερικώς ανασχέθηκε μετά τη συμφωνία— αποτελεί έναν πρόσθετο παράγοντα που διαβρώνει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών προϊόντων.
Άγνωστες πτυχές της συμφωνίας
Παρά τη δημόσια συζήτηση για τους δασμούς, παραμένουν αρκετές ασαφείς πτυχές στη συμφωνία. Ανεκπλήρωτες λεπτομέρειες και διαφοροποιήσεις στις επίσημες ενημερώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Λευκού Οίκου μαρτυρούν ότι οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν ώσπου να διαμορφωθεί μια ολοκληρωμένη εικόνα για το νέο εμπορικό καθεστώς.
Ένα βασικό σημείο αφορά το άνοιγμα της ευρωπαϊκής αγοράς σε αμερικανικά προϊόντα. Κατά τα φαινόμενα, η ΕΕ έχει συμφωνήσει να καταργήσει τους υφιστάμενους χαμηλούς δασμούς —περίπου 1%— που βάρυναν τα αμερικανικά βιομηχανικά προϊόντα.
Η κατάσταση επιδεικνύει μεγαλύτερη πολυπλοκότητα σε ό,τι αφορά τις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από τις ΗΠΑ. Η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι θα παραχωρηθεί καλύτερη πρόσβαση για ορισμένες ποσότητες αμερικανικών αλιευτικών προϊόντων —όπως ο μπακαλιάρος από την Αλάσκα, ο σολωμός από τον Ειρηνικό και οι γαρίδες— υπό το καθεστώς των λεγόμενων tariff rate quotas, ενώ υπογραμμίζεται το τρέχον όφελος για τη μεταποιητική βιομηχανία της ΕΕ.
Επιπλέον, γίνεται λόγος για αυξημένη πρόσβαση συγκεκριμένων μη ευαίσθητων αγροτικών εξαγωγών των ΗΠΑ αξίας 7,5 δισ. ευρώ, που περιλαμβάνουν προϊόντα όπως σόγια, φυτικούς σπόρους, δημητριακά, ξηρούς καρπούς και επεξεργασμένα τρόφιμα (κέτσαπ, κακάο και μπισκότα), τα οποία θα εισάγονται βάσει ποσοστώσεων. Η Κομισιόν επιμένει ότι με αυτό τον τρόπο μειώνεται το κόστος για τους Ευρωπαίους αγρότες και μεταποιητές, διασφαλίζοντας παράλληλα τις ευαισθησίες της ευρωπαϊκής γεωργίας—όπως για το βόειο κρέας και τα πουλερικά.
Μη δασμολογικά εμπόδια και ρυθμιστική συνεργασία
Ένα ακόμη κρίσιμο τμήμα της συμφωνίας αφορά τα μη δασμολογικά εμπόδια. Πρόκειται για κανονιστικά πρότυπα που πρέπει να πληρούνται για να επιτραπεί η διάθεση προϊόντων τρίτων χωρών στην ευρωπαϊκή αγορά και αποτελούν ίσως το δυσκολότερο σημείο διαπραγμάτευσης. Από την πλευρά του Λευκού Οίκου, επισημαίνεται η πρόθεση για συνεργασία στην αντιμετώπιση μη δασμολογικών εμποδίων —ιδίως σε τρόφιμα και αγροτικά προϊόντα— και στην απλοποίηση των υγειονομικών πιστοποιήσεων για αμερικανικό χοιρινό και γαλακτοκομικά.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τη σειρά της υπογραμμίζει ότι προβλέπεται μείωση των μη δασμολογικών φραγμών μέσω συνεργασίας για τα αυτοκινητοβιομηχανικά πρότυπα και την αμοιβαία αναγνώριση αξιολογήσεων συμμόρφωσης σε σειρά βιομηχανικών τομέων.
Τονίζει ωστόσο ότι η συμφωνία σέβεται πλήρως την κυριαρχία της ΕΕ στον καθορισμό του ρυθμιστικού της πλαισίου. Σύμφωνα και με τον Αμερικανό υπουργό Εμπορίου Χάουαρντ Λούτνικ, η Κομισιόν έχει δώσει ιδιαίτερη βαρύτητα στην προστασία των ευρωπαϊκών αγροτικών συμφερόντων, αλλά και στους τομείς της φαρμακοβιομηχανίας και των ημιαγωγών.
Εξαιρέσεις και κατηγορίες προϊόντων
Ιδιαίτερη σημασία αποκτά το κομμάτι της συμφωνίας που προβλέπει εξαιρέσεις για ορισμένα ευρωπαϊκά προϊόντα από τον νέο δασμό 15%.
Η Κομισιόν αναφέρει ότι από την 1η Αυγούστου, οι αμερικανικοί δασμοί σε αεροσκάφη και ανταλλακτικά, ορισμένα χημικά προϊόντα, γενόσημα φάρμακα και βασικούς εθνικούς πόρους θα επιστρέψουν στα προ του Ιανουαρίου επίπεδα. Εκτιμάται ότι η εξέλιξη αυτή προσφέρει άμεση ανακούφιση σε στρατηγικούς βιομηχανικούς τομείς της ΕΕ, ενώ η λίστα των εξαιρέσεων βρίσκεται υπό εξέταση και μπορεί να διευρυνθεί σε επόμενη φάση.
Σημειώνεται πως, κατά τις πρόσφατες πληροφοριακές ενημερώσεις, είχαν γίνει αναφορές στη δυνατότητα συμπερίληψης «ορισμένων αγροτικών προϊόντων» και ενδεχομένως του ευρωπαϊκού οίνου και άλλων αλκοολούχων ποτών στα προϊόντα που θα εξαιρεθούν από τη δασμολογική επιβάρυνση. Παρόλα αυτά, όπως ξεκαθάρισε εκπρόσωπος της Κομισιόν, δεν έχει ακόμη επιτευχθεί σχετική συμφωνία με τις ΗΠΑ και τα προϊόντα αυτά δε θα περιληφθούν επί του παρόντος στην πρώτη ομάδα εξαιρέσεων.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
