Κορκίδης: Ελπίζουμε σε επίτευξη επωφελούς εμπορικής συμφωνίας ΕΕ-ΗΠΑ

Η επιβολή δασμών 30% από τις ΗΠΑ σε ευρωπαϊκά προϊόντα από την 1η Αυγούστου 2025 δημιουργεί κλίμα έντονης αβεβαιότητας και αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο κορύφωσης ενός εμπορικού πολέμου ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.

Η ΕΕ δίνει μάχη με τον χρόνο για να εξασφαλίσει μια νέα εμπορική συμφωνία έως τις 31 Ιουλίου, ημερομηνία κατά την οποία θα εξεταστούν και δικαστικές αποφάσεις σχετικά με τους δασμούς που προβλέπονται από το πλαίσιο IEEPA.

Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς (ΕΒΕΠ), Βασίλης Κορκίδης, «όλοι ελπίζουμε ότι παρά τις δυσκολίες που έχουν προκύψει, η ΕΕ θα καταφέρει να καταλήξει σε μια επωφελή εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ που θα καλύπτει το σύνολο των 27 χωρών-μελών».

Οικονομικές Επιδράσεις για την Ελλάδα – Κίνδυνος Απώλειας Πλεονάσματος

Ο κ. Κορκίδης τόνισε πως σε περίπτωση εφαρμογής του σχεδιαζόμενου δασμού 30% στις διατλαντικές συναλλαγές, οι ελληνικές εξαγώγιμες επιχειρήσεις θα αντιμετωπίσουν αυξημένο κόστος στην αγορά των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τη σχετική ανάλυση του ΕΒΕΠ, το 2024 οι ελληνικές εξαγωγές στις ΗΠΑ διαμορφώθηκαν στα 2,6 δισ. δολάρια, ενώ οι αμερικανικές εισαγωγές από Ελλάδα ανήλθαν σε 2,4 δισ. δολάρια, αφήνοντας ένα μικρό πλεόνασμα ύψους 0,2 δισ. δολαρίων.

Η επιβολή δασμού 30% αναμένεται να αυξήσει το κόστος σε βασικά εξαγωγικά προϊόντα όπως τρόφιμα, ποτά, φάρμακα και βιομηχανικά αγαθά, πιθανώς μειώνοντας τις ελληνικές εξαγωγές κατά 20-25% και οδηγώντας σε απώλειες τουλάχιστον 0,5 δισ. δολαρίων. Το αποτέλεσμα θα είναι η μετατροπή του εμπορικού πλεονάσματος της Ελλάδας σε έλλειμμα, με ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες για τις ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις εξαγωγές.

Σύντομη ιστορική αναδρομή των δασμολογικών συγκρούσεων

Οι εμπορικές σχέσεις μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ έχουν δοκιμαστεί και στο παρελθόν από δασμολογικές αντιπαραθέσεις. Ήδη από το 1962, με την ίδρυση της ΕΟΚ, οι ΗΠΑ υιοθέτησαν το Trade Expansion Act, παρέχοντας τη δυνατότητα στον αμερικανό πρόεδρο να διαπραγματεύεται αυξήσεις ή μειώσεις δασμών έως 50%. Οι σημαντικότερες συγκρούσεις ήρθαν κατά τις δεκαετίες του 1990 και του 2010, σε προϊόντα όπως πουλερικά, μπανάνες και οχήματα.

Η νεότερη περίοδος εντάσεων ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2017 με την επιβολή δασμών στους κλάδους του χάλυβα (25%) και του αλουμινίου (10%) εκ μέρους των ΗΠΑ, ενώ η ΕΕ απάντησε με αντίμετρα, επιβάλλοντας δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα ύψους 3 δισ. ευρώ. Αν και υπήρχαν απειλές για περαιτέρω δασμούς σε ευρωπαϊκά αυτοκίνητα, κατέληξαν σε μια εύθραυστη «ανακωχή».

Ενδεχόμενο σενάριο: Αυξημένο κόστος και πιθανές απώλειες στην αγορά

Αναφορικά με το σενάριο επιβολής δασμών 30% στις ευρωπαϊκές εξαγωγές, σύμφωνα με το ΕΒΕΠ, το επιπλέον κόστος θα μπορούσε να ξεπεράσει τα 150 δισ. ευρώ ετησίως, εφόσον τα μέτρα αφορούν το σύνολο των εξαγωγών (532 δισ. ευρώ).

Οι συνέπειες θα διαφοροποιηθούν ανά κλάδο – επιχειρήσεις που εξάγουν φάρμακα, μηχανήματα, οίνο, αγροτικά προϊόντα ή αυτοκίνητα πιθανότατα θα δουν το κόστος να μετακυλίεται στους καταναλωτές ή απώλεια μεριδίων αγοράς. Μια εναλλακτική εκτίμηση κάνει λόγο για πτώση της ζήτησης κατά 15-25%, στοιχείο που αντιστοιχεί σε χαμένες πωλήσεις 100-130 δισ. ευρώ και πρόσθετες απώλειες από τη μείωση του μεριδίου αγοράς.

Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι πριν την επιβολή των δασμών, η ΕΕ διατηρούσε εμπορικό πλεόνασμα 198 δισ. ευρώ έναντι των ΗΠΑ, ενώ οι ΗΠΑ εκτιμούν το ευρωπαϊκό πλεόνασμα στα 236 δισ. δολάρια, μόνο σε αγαθά. Η εφαρμογή δασμού 30% αναμένεται να περιορίσει το ευρωπαϊκό πλεόνασμα κατά 67%, δεδομένης της εκτιμώμενης πτώσης των εξαγωγών κατά 25%. Ωστόσο, το εμπορικό ισοζύγιο θα επιβαρυνθεί και για τις δύο πλευρές καθώς οι αποφασιστικές αντιδράσεις και τα αντίμετρα αναμένεται να μειώσουν τις εξαγωγές των ΗΠΑ στην ευρωπαϊκή αγορά.

Αξίζει να σημειωθεί πως, όπως τονίζουν οι αναλυτές του ΕΒΕΠ, παρά τις απειλές και τα σκληρά μέτρα, διατηρούνται ανοιχτοί δίαυλοι επικοινωνίας.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος έχει καταστήσει σαφή τα ανταλλάγματα που ζητά, αφήνοντας περιθώρια για διαπραγμάτευση, ενώ η ΕΕ, παρότι δεν έχει ακόμη επιβάλει συγκεκριμένα αντίμετρα, έχει δηλώσει έτοιμη να αντιδράσει με μέτρα ύψους 90-95 δισ. ευρώ σε εισαγωγές αμερικανικών προϊόντων και υπηρεσιών.