Οριστικό τέλος στην εποχή του ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση δρομολογεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρουσιάζοντας σήμερα πρόταση κανονισμού που προβλέπει τη σταδιακή, πλήρη διακοπή των σχετικών εισαγωγών έως τα τέλη του 2027.
Η πρωτοβουλία εντάσσεται στο πλαίσιο του σχεδίου REPowerEU και στοχεύει στην ενίσχυση της ενεργειακής ανεξαρτησίας και της γεωπολιτικής ανθεκτικότητας της Ένωσης απέναντι σε εξωτερικές απειλές και εκβιασμούς.
Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε πως η Ρωσία χρησιμοποίησε επανειλημμένα την ενέργεια ως όπλο εκβιασμού και υπογράμμισε ότι «λαμβάνουμε καθοριστικά μέτρα για να κλείσουμε αυτή τη βρύση».
Η πρόταση προβλέπει την απαγόρευση νέων συμβάσεων για εισαγωγή ρωσικού φυσικού αερίου από 1η Ιανουαρίου 2026.
Τα βραχυπρόθεσμα συμβόλαια πρέπει να λήξουν έως τις 17 Ιουνίου 2026, ενώ τα μακροχρόνια θα επιτρέπονται μόνο έως το τέλος του 2027, και μόνο σε περιπτώσεις αγωγών που εξυπηρετούν περίκλειστα κράτη.
Αντίστοιχα, η σταδιακή παύση εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου θα γίνει σε εθνικό επίπεδο, με τα κράτη-μέλη να υποχρεούνται να καταθέσουν συγκεκριμένα σχέδια απεξάρτησης με χρονικά ορόσημα και εναλλακτικές πηγές.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται και στο υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), με την πρόταση να απαγορεύει μακροπρόθεσμες συμφωνίες σε τερματικούς σταθμούς για πελάτες ρωσικών συμφερόντων, ώστε να απελευθερωθούν χωρητικότητες για άλλους προμηθευτές.
Η Επιτροπή θεσπίζει επίσης αυστηρό μηχανισμό παρακολούθησης, διαφάνειας και ιχνηλασιμότητας για τις ενεργειακές ροές ρωσικής προέλευσης.
Οι εταιρείες που έχουν ενεργά συμβόλαια προμήθειας ρωσικού αερίου θα πρέπει να τα δηλώνουν επισήμως στην Κομισιόν, ενώ οι εισαγωγείς θα υποχρεούνται να καταθέτουν στοιχεία προέλευσης και διαδρομής του καυσίμου στις τελωνειακές αρχές.
Επιπλέον, η Κομισιόν, σε συνεργασία με τον Οργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER), θα παρακολουθεί στενά τις επιπτώσεις της απαγόρευσης στις τιμές και στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού. Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, θα μπορεί να παρέμβει με ειδικά μέτρα στήριξης.
Η πρόταση αποτελεί συνέχεια της Διακήρυξης των Βερσαλλιών του 2022, όπου οι ηγέτες της ΕΕ δεσμεύτηκαν για σταδιακή απεξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, ως απάντηση στον πόλεμο στην Ουκρανία.
Παρά τη μεγάλη μείωση των ρωσικών εισαγωγών μετά την επιβολή κυρώσεων, η Κομισιόν διαπίστωσε άνοδο των ποσοτήτων το 2024 και έκρινε απαραίτητο να θεσπιστεί δεσμευτικό νομοθετικό πλαίσιο.
Το σχέδιο, εκτός από την ασφάλεια, έχει και οικονομική και περιβαλλοντική διάσταση, καθώς εντάσσεται στους πυλώνες της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, του σχεδίου «Καθαρή Βιομηχανία» και της πρωτοβουλίας για οικονομικά προσιτή ενέργεια.
Η πρόταση κανονισμού περνά τώρα στη φάση της συννομοθέτησης, όπου Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Συμβούλιο θα κληθούν να την εγκρίνουν με ειδική πλειοψηφία.
Η Κομισιόν δηλώνει έτοιμη να συνεργαστεί στενά με όλα τα κράτη-μέλη, ιδιαίτερα όσα πλήττονται περισσότερο από την ενεργειακή απεξάρτηση, και να στηρίξει τεχνικά και οικονομικά τις απαραίτητες επενδύσεις για τις εναλλακτικές προμήθειες και τις σχετικές υποδομές.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
