Η Μάρτζορι Γκριν (Marjorie Greene) είναι η βουλευτής των ρεπουμπλικάνων, που υιοθετεί και αναμεταδίδει ακραίες θεωρίες συνωμοσίας. Κανείς βέβαια δεν μπορεί να γνωρίζει αν αυτά που λέει η Green τα πιστεύει ή απλώς τα χρησιμοποιεί για ψηφοθηρικούς λόγους. Το γεγονός όμως ότι έχει εκλεγεί (όπως και άλλοι που ασπάζονται τις ίδιες θεωρίες), δείχνει ότι ένα πλήθος πολιτών θέλουν να εκπροσωπούνται από ανθρώπους αυτού του είδους.
Η Μάρτζορι Γκριν καθαιρέθηκε πριν από λίγες ημέρες από τις επιτροπές στις οποίες μετείχε, γιατί θεωρήθηκε (και δίκαια) ότι η στάση της «ρίχνει νερό στο μύλο» του μίσους και του διχασμού. Μέχρι εδώ καλά. Εκείνο όμως που μας κάνει να ανησυχούμε, είναι το γεγονός ότι μόνο 11 βουλευτές από το κόμμα της συναίνεσαν στην καθαίρεση της, ενώ 199 την υποστήριξαν, θεωρώντας προφανώς ότι η κομματική συνοχή είναι σημαντικότερη από την κοινωνική συνοχή.
Μεταξύ άλλων, η Μάρτζορι Γκριν σερβίρει στην αμερικανική κοινωνία τη θεωρία QAnon, η οποία λέει ότι μια ομάδα από ανθρώπους του πλούτου, της πολιτικής και των μέσων μαζικής ενημέρωσης (στους οποίους περιλαμβάνουν τον Μπιλ Γκέιτς, τον Ομπάμα, τη Χ. Κλίντον και αρκετούς ακόμη επώνυμους), είναι αδίστακτοι σατανιστές και παιδόφιλοι και έχουν στήσει μια μεγάλη συνωμοσία για να ελέγξουν την κοινωνία.
Όσοι ασπάζονται την QAnon πιστεύουν ότι ο Τραμπ είναι ο «φωτισμένος ελευθερωτής», αυτός που πολεμά την πιο πάνω «συμμορία». Ένα πλήθος αυτόκλητων καθοδηγητών, αναλαμβάνει να αποκωδικοποιεί τα γεγονότα και να ενημερώνει τους πιστούς της θεωρίας για τις εξελίξεις. Βλέπετε, το ακροατήριο είναι μεγάλο και γι’ αυτό οι καθοδηγητές αποκομίζουν σημαντικά οφέλη, που εκτείνονται από την αύξηση της επισκεψιμότητας των δικών τους sites (άρα έσοδα από διαφήμιση), μέχρι την πώληση προϊόντων, στο πλαίσιο των «παράπλευρων» δραστηριοτήτων τους.
Έτσι, το διαδίκτυο κατακλύζεται από πάσης φύσεως σκοτεινά σενάρια και τερατολογίες, που οι «πιστοί» της QAnon τα αποδέχονται χωρίς δεύτερη σκέψη. Είναι τόσο μεγάλος ο φανατισμός τους, που εκτελούν χωρίς αντίρρηση ακόμη και ακραίες εντολές, όπως φάνηκε την 6-1-2021 με την επίθεση στο Καπιτώλιο. Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι κατά την πρώτη παραπομπή του Τράμπ, ένα πλήθος αναρτήσεων προέτρεπαν στο «λιντσάρισμα» της προέδρου της Βουλής Νάνσι Πελόζι..
Ας δούμε όμως ποιοι είναι εκείνοι που ασπάζονται τις θεωρίες συνωμοσίας και γι' αυτό αποτελούν τα πιόνια του Τραμπ, της Γκριν και του κάθε αυτόκλητου καθοδηγητή. Αναμφίβολα περιλαμβάνονται σε αυτούς άτομα με χαμηλή νοημοσύνη και έλλειψη κριτικής σκέψης, που δεν μπορούν να αξιολογήσουν τις πληροφορίες που τους σερβίρονται. Περιλαμβάνονται επίσης φασίστες, ρατσιστές κ.α., που ψάχνουν σε αυτές τις θεωρίες άλλοθι για να αποενοχοποιήσουν την αντικοινωνική συμπεριφορά τους, καθώς και άλλοι που έχουν την ανάγκη να δικαιολογήσουν τις αποτυχίες τους, να προσωποποιήσουν το μίσος που συσσωρεύουν για το σύστημα κλπ. Θεωρώ όμως, ότι η πλειοψηφία των οπαδών της QAnon αποτελείται από ανθρώπους που βρέθηκαν στο περιθώριο της ζωής (όχι πάντα με δική τους ευθύνη) και φοβούνται ότι θα παραμείνουν εκεί για πάντα.
Ένας από τους οπαδούς της QAnon που κατάφερε να «απεξαρτηθεί», αναφέρει χαρακτηριστικά: «Όταν έχεις αποκλεισθεί από αυτά που απολαμβάνει ο μέσος άνθρωπος, η κρίση σου είναι θολωμένη. Θέλεις να αποδώσεις ευθύνες σε κάποιον και από κάπου να πιαστείς. Γαντζώνεσαι λοιπόν από αυτές τις θεωρίες και ονειρεύεσαι ότι θα βγεις από το περιθώριο».
Μια δημοσκόπηση στις ΗΠΑ, τον Δεκέμβριο 2020, έδειξε ότι το 17% των ενήλικων Αμερικανών πιστεύουν στην QAnon, ενώ το 37% δεν μπορεί να αποφανθεί αν αυτή η θεωρία είναι αληθινή ή ψεύτικη. Με άλλα λόγια, το 54% των ενηλίκων Αμερικανών είτε πιστεύουν στην QAnon είτε δεν την απορρίπτουν. Το ποσοστό αυτό σοκάρει, αλλά ας μην ξεχνάμε τα 50 εκατομμύρια των φτωχών που ζουν σε αυτή τη χώρα.
Γι' αυτό, ο απεγκλωβισμός του κόσμου από την QAnon, καθώς και από άλλες νοσηρές θεωρίες, δεν μπορεί να γίνει σε επίπεδο επιχειρημάτων. Μόνο αν αλλάξει προς το καλύτερο η ζωή των ανθρώπων θα εγκαταλειφθούν αυτές οι θεωρίες και δεν θα μπορούν οι λαϊκιστές να εκμεταλλεύονται τους πολίτες.
Η μόνη άμυνα που μπορεί να φέρει αποτελέσματα, θα πρέπει να στηρίζεται στην αύξηση της απασχόλησης μέσα από την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας και στην ουσιαστική διεύρυνση των δράσεων κοινωνικής πρόνοιας.
Μόνο τότε θα μπορούν οι περιθωριοποιημένοι πολίτες να οραματίζονται ένα καλύτερο μέλλον μέσα στα θεσμικά περιθώρια της χώρας και επομένως δεν θα παρασύρονται με θεωρίες συνωμοσίας για να κινηθούν έξω από αυτά.
Ο κ. Μιχάλης Γκλεζάκος είναι καθηγητής Χρηματοοικονομικής.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
