Σε μια κρίσιμη συγκυρία για την ευρωπαϊκή και εθνική αμυντική πολιτική, ο τομεάρχης Εθνικής Άμυνας του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Μιχάλης Κατρίνης, μιλώντας στο BusinessDaily τοποθετείται με σαφήνεια και αιχμές για τις στρατηγικές επιλογές της κυβέρνησης στον τομέα της άμυνας και όχι μόνο.
Η απόφαση της Ελλάδας να μην συμμετάσχει στο ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο SAFE, την ώρα που η ΕΕ επιταχύνει την αμυντική της ενοποίηση και η Τουρκία κατοχυρώνει ρόλο προμηθευτή πολεμικού υλικού, τίθεται στο επίκεντρο της κριτικής του. Ο κ. Κατρίνης χαρακτηρίζει αυτή την επιλογή ως χαμένη ευκαιρία για την ελληνική αμυντική βιομηχανία, υπογραμμίζοντας την απουσία θεσμικού διαλόγου και συνολικής στρατηγικής.
Παράλληλα, προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για την ενίσχυση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας στα εξοπλιστικά προγράμματα: ρήτρες συμμετοχής της ελληνικής βιομηχανίας, ένταξη στον αναπτυξιακό νόμο, αναδιάρθρωση της ΕΑΒ και των ΕΑΣ, και αναβάθμιση των ναυπηγείων. Επίσης, ασκεί έντονη κριτική για τη διαφάνεια και τη λογοδοσία στον τομέα της άμυνας, ζητώντας ενισχυμένο κοινοβουλευτικό έλεγχο.
Ο Μιχάλης Κατρίνης τονίζει πως το ΠΑΣΟΚ παραμένει η μόνη ρεαλιστική προοδευτική εναλλακτική απέναντι στη Νέα Δημοκρατία. Με σαφή στόχο την πρώτη θέση στις εκλογές, καλεί σε κινητοποίηση τους προοδευτικούς πολίτες, τονίζοντας πως χωρίς πρωτιά του ΠΑΣΟΚ δεν υπάρχει βιώσιμος δρόμος για αλλαγή διακυβέρνησης.
Η συνέντευξη με τον Μιχάλη Κατρίνη:
- Τονίσατε την ανάγκη θεσμικού διαλόγου για τη συμμετοχή της Ελλάδας στα ευρωπαϊκά αμυντικά εργαλεία, όπως το SAFE και το ReArm. Η κυβέρνηση πήρε την απόφαση μη συμμετοχής στο SAFE. Πιστεύετε ότι είναι μια εσφαλμένη απόφαση και γιατί;
Η απόφαση της κυβέρνησης να μην συμμετάσχει η Ελλάδα στο SAFE αποτελεί μια ευκαιρία που κακώς δεν αξιοποιείται.. Η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί όλο και περισσότερο την κοινή αμυντική πολιτική και τη συνεργασία μέσω σχημάτων όπως το SAFE και το ReArm, προσφέροντας όχι μόνο χρηματοδοτικά εργαλεία, αλλά και τη δυνατότητα για συνέργειες, μεταφορά τεχνογνωσίας και ανάπτυξη κοινών αμυντικών δυνατοτήτων. Πώς μπορούμε να μιλάμε για στρατηγική αυτονομία και ευρωπαϊκή σύγκλιση στον αμυντικό τομέα, όταν η Ελλάδα απέχει από το μόνο εργαλείο που συνδέει άμυνα, βιομηχανία και τεχνολογία; Η απουσία θεσμικού διαλόγου - κάτι που το ΠΑΣΟΚ προτείνει σταθερά - έχει ως αποτέλεσμα η χώρα μας να είναι ανέτοιμη να αξιοποιήσει τη συγκυρία. Η κυβέρνηση είτε από επιλογή είτε από αδράνεια, στερεί από τη χώρα μας τη δυνατότητα να διεκδικήσει οφέλη και να ενισχύσει τη θέση της εντός της ευρωπαϊκής αμυντικής αρχιτεκτονικής. Και αυτή η επιλογή γίνεται, όταν η Τουρκία πετυχαίνει τη συμμετοχή της στο SAFE και καθίσταται ένας εκ των κύριων προμηθευτών πολεμικού υλικού στην Ε.Ε., έχοντας συνάψει συμφωνίες συμπαραγωγής με αρκετές ευρωπαϊκές αμυντικές βιομηχανίες.
- Έχετε αναφερθεί στην ανάγκη για εγχώρια προστιθέμενη αξία στα εξοπλιστικά, με στόχο τη μετατροπή της άμυνας από καταναλωτικό σε παραγωγικό πυλώνα. Ποιες συγκεκριμένες θεσμικές ή χρηματοδοτικές παρεμβάσεις προτείνετε για να καταστεί αυτό εφικτό στην πράξη, ιδίως με την εμπλοκή της ΕΑΒ, των ΕΑΣ και της ελληνικής ναυπηγικής βιομηχανίας;
Για να μετατραπεί η άμυνα από απλό καταναλωτικό σε παραγωγικό πυλώνα, απαιτούνται τολμηρές και στοχευμένες παρεμβάσεις. Γι’ αυτό απαιτείται η ένταξη της αμυντικής και ναυπηγικής βιομηχανίας σε χρηματοδοτικά εργαλεία από τα οποία σήμερα αποκλείεται, όπως πχ ο αναπτυξιακός νόμος. Σε κάθε εξοπλιστικό πρόγραμμα, θα πρέπει να υπάρχουν νομικά δεσμευτικές ρήτρες για την υποχρεωτική συμμετοχή της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας σε ποσοστό 30%, εφόσον υπάρχει η τεχνική δυνατότητα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω ποσοστών συμμετοχής στο υποκατασκευαστικό έργο, μεταφοράς τεχνογνωσίας και δημιουργίας εγχώριων κέντρων υποστήριξης και συντήρησης. Προτείνουμε επίσης την αναδιάρθρωση και αναγέννηση των κρατικών αμυντικών βιομηχανιών. Αυτό δεν γίνεται τα τελευταία 6 χρόνια και η Ελλάδα το μόνο που κάνει είναι να αγοράζει οπλικά συστήματα.
Η ΕΑΒ και τα ΕΑΣ πρέπει να αποκτήσουν σύγχρονη διοικητική δομή, ανταγωνιστικό μισθολόγιο και να ενισχυθούν με εξειδικευμένο προσωπικό. Είναι πολύ σημαντική η συνέργεια ιδιωτικού - δημόσιου τομέα στην εγχώρια αμυντική βιομηχανία για να επιτευχθεί ο στόχος της εγχώριας συμμετοχής 30%, με στρατηγική που οδηγεί σε βιώσιμες και ανταγωνιστικές μονάδες, ικανές να παράγουν και να εξάγουν αμυντικό υλικό. Θεωρώ απαράδεκτο να παραμένει η ναυπηγική βιομηχανία εκτός σχεδιασμού, ενώ διαθέτει και την τεχνογνωσία και το προσωπικό και να μη διασφαλίζεται στην όποια συμφωνία ότι το υποκατασκευαστικό έργο ενισχύει και τεχνολογικά τα ελληνικά ναυπηγεία. Η ενίσχυση των ελληνικών ναυπηγείων είναι απαραίτητη αν η Ελλάδα θέλει να αποκτήσει πραγματική στρατηγική αυτονομία και σύγχρονη αμυντική βιομηχανία.
- Μιλήσατε για απουσία δεσμευτικών ρητρών υποκατασκευαστικού έργου και μεταφοράς τεχνογνωσίας στα εξοπλιστικά προγράμματα. Εκτιμάτε ότι μπορεί να θεσμοθετηθεί μια πιο διαφανής και εθνικά επωφελής διαδικασία;
Απολύτως. Πρώτον, με νομικά δεσμευτικές ρήτρες σε κάθε σύμβαση. Δεύτερον, με μια συγκεκριμένη επιτελική δομή που θα αξιολογεί τις προσφορές, διασφαλίζοντας την τήρηση των ρητρών και την εθνική προστιθέμενη αξία. Και τρίτον, με κοινοβουλευτικό έλεγχο καθώς οι πολίτες πρέπει να γνωρίζουν πού πάνε τα λεφτά τους. Δεν μπορεί η Επιτροπή Εξοπλισμών στη Βουλή να έχει διακοσμητικό ρόλο ή να ενημερώνεται από διαρροές των ΜΜΕ. Η Επιτροπή πρέπει να διαδραματίζει πιο ενεργό ρόλο στον έλεγχο και την εποπτεία των εξοπλιστικών προγραμμάτων, διασφαλίζοντας τη διαφάνεια και τη λογοδοσία. Οι εξαγγελίες για 25% συμμετοχή της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας πρέπει να έχουν θεσμική θωράκιση και όχι να επαφίενται στην καλή θέληση ξένων εταιρειών ή να ερμηνεύονται κατά πως τους συμφέρει. Αυτή η πολύ κακή πρακτική πρέπει να τελειώσει.
- Κατηγορείτε την κυβέρνηση για έλλειψη εθνικής στρατηγικής στην άμυνα και για επιλογές στα εξοπλιστικά χωρίς διαφάνεια. Τι διαφορετικό έχει να προτείνει το ΠΑΣΟΚ;
Ζητήσαμε ανοικτή και διεξοδική συζήτηση στη Βουλή για τα προγράμματα SAFE και ReArm, για την αμυντική βιομηχανία με τη συμμετοχή των θεσμικών εκπροσώπων των εταιρειών, καθώς και για το νέο μοντέλο λειτουργίας της ΕΑΒ και των ΕΑΣ. Να συζητήσουμε διακομματικά και με πνεύμα συνεννόησης για την εθνική άμυνα και ασφάλεια και όχι να συνεχίζουμε να αιφνιδιαζόμαστε από αποσπασματικές εξαγγελίες του υπουργού Εθνικής Άμυνας. Προτείνουμε μια ολοκληρωμένη και συνεκτική εθνική αμυντική στρατηγική που θα λαμβάνει υπόψη τις γεωπολιτικές αλλαγές, τις ασύμμετρες απειλές και τις τεχνολογικές εξελίξεις. Επιπλέον, την εφαρμογή πλήρους διαφάνειας σε όλα τα στάδια των εξοπλιστικών προγραμμάτων, από τον προσδιορισμό των αναγκών έως την υπογραφή των συμβάσεων. Αυτό περιλαμβάνει την αυστηρή τήρηση των προβλεπόμενων διαδικασιών, την ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών και τη δημόσια λογοδοσία. Η Επιτροπή Εξοπλιστικών ελέγχει την πορεία υλοποίησης της κάθε σύμβασης, ενώ το ζήτημα της αμυντικής βιομηχανίας απαιτεί μια διοικητική δομή σε υψηλό πολιτικό επίπεδο, γενικής γραμματείας ή και υφυπουργείου και όχι μιας γενικής γραμματείας υπαγόμενης στο περιβόητο επιτελικό κράτος. Και ασφαλώς, για εμάς προτεραιότητα αποτελεί η αναβάθμιση του προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων ώστε να μπει τέλος στην απαξίωση που αντιμετωπίζει σήμερα. Το ανθρώπινο δυναμικό ήταν, είναι και θα είναι πάντα, ο πιο κρίσιμος συντελεστής ισχύος, όσο και αν κάποιοι το υποτιμούν.
- Σε ό,τι αφορά ευρύτερα τις πολιτικές εξελίξεις, διαπιστώνεται το τελευταίο διάστημα ότι η ΝΔ κερδίζει έδαφος στις δημοσκοπήσεις, ενώ το ΠΑΣΟΚ υποχωρεί. Πώς το εξηγείτε και τι θεωρείτε ότι πρέπει να διορθώσει το ΠΑΣΟΚ στην στρατηγική και την τακτική του;
Είναι αλήθεια ότι οι δημοσκοπήσεις αυτήν την στιγμή δεν αποτυπώνουν την εικόνα που επιθυμούμε. Όμως, η πολιτική δεν είναι στατική. Οι τάσεις αλλάζουν και το ΠΑΣΟΚ έχει τη δυνατότητα, αλλά και την υποχρέωση, να αντιστρέψει αυτή την εικόνα. Το κάνουμε ήδη και θα το κάνουμε ακόμα πιο δυναμικά τόσο με τον προγραμματικό λόγο μας όσο και με την καθημερινή πολιτική δράση μας. Η διαμαρτυρία για τη διαμαρτυρία, η απουσία σοβαρότητας και συγκροτημένης πολιτικής πρότασης είναι εύκολος αντίπαλος για τον κ. Μητσοτάκη. Μόνο το ΠΑΣΟΚ έχει τα εχέγγυα στείλει την Νέα Δημοκρατία στην αντιπολίτευση και ταυτόχρονα την επόμενη μέρα να υπάρχει μια αξιόπιστη και αποτελεσματική προοδευτική διακυβέρνηση. Για να συμβεί αυτό, το ΠΑΣΟΚ πρέπει να επιτύχει τον εκλογικό στόχο του, να είναι πρώτο κόμμα. Αν δεν είναι πρώτο κόμμα το ΠΑΣΟΚ θα συνεχίσει να κυβερνάει ο κ. Μητσοτάκης. Δεν υπάρχει άλλη ρεαλιστική εναλλακτική. Είναι, λοιπόν, ευθύνη όλων μας, αυτό το μήνυμα να συνειδητοποιηθεί από κάθε προοδευτικό πολίτη.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
