Σοβαρά ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα του Εθνικού Μηχανισμού Εναέριας Διάσωσης και Αεροδιακομιδών εγείρει η πρόσφατη τραγωδία στην Κρήτη, όπου ένας 37χρονος έχασε τη ζωή του στο φαράγγι του Αμπά, παρά την πολύωρη επιχείρηση διάσωσης.
Η επιχείρηση, που διήρκεσε πάνω από 24 ώρες, δεν κατέστη δυνατό να ολοκληρωθεί επιτυχώς, καθώς το ελικόπτερο Super Puma δεν μπόρεσε να προσεγγίσει το δύσβατο σημείο. Στην επιχείρηση συμμετείχαν δεκάδες διασώστες, συμπεριλαμβανομένων της Πυροσβεστικής, της ΕΜΑΚ και της Ορειβατικής Ομάδας.
Η εξέλιξη αυτή, σύμφωνα με κοινή ανακοίνωση των βουλευτών Ανδρέα Πουλά (Υπεύθυνος Κοινοβουλευτικού Τομέα Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας) και Μιχάλη Χάλαρη (Τομεάρχης Κλιματικής Κρίσης και Ανθεκτικότητας), αναδεικνύει με δραματικό τρόπο την ανεπάρκεια του θεσμοθετημένου από το 2023 μηχανισμού εναέριας διάσωσης.
Όπως επισημαίνεται, η καθυστέρηση στην υλοποίηση του σχετικού νόμου έχει κοστίσει ανθρώπινες ζωές, με την κυβέρνηση να φέρει ακέραιη ευθύνη για την αδράνεια.
Ο Νόμος 5075/2023, που αφορούσε την αναδιάρθρωση της Πολιτικής Προστασίας και τη δημιουργία του Εθνικού Μηχανισμού Εναέριας Διάσωσης και Αεροδιακομιδών «Θεοφάνης Ερμής Θεοχαρόπουλος», ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο του 2023 με στόχο την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των επιχειρήσεων διάσωσης.
Ωστόσο, δύο χρόνια μετά, η εφαρμογή του παραμένει ελλιπής, ενώ η Κοινή Υπουργική Απόφαση για το Εθνικό Σχέδιο Εναέριας Διάσωσης εκδόθηκε μόλις τον Μάιο του 2025, με ορίζοντα πλήρους υλοποίησης το 2027.
Παρά τις προβλέψεις για συγκεκριμένες βάσεις ετοιμότητας, όπως στο Ηράκλειο, οι τοπικές κοινωνίες διαπιστώνουν πως η εναέρια συνδρομή παραμένει ανεπαρκής.
Επιπλέον, αλλαγές στον σχεδιασμό των βάσεων έγιναν χωρίς ενημέρωση των αρμόδιων φορέων, γεγονός που υπογραμμίζει την απουσία συντονισμού και διαφάνειας στη διαδικασία.
Το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής, όπως αναφέρει στην ανακοίνωσή του, είχε προειδοποιήσει έγκαιρα για τους κινδύνους που συνεπάγεται η κυβερνητική ανεπάρκεια στον τομέα της Πολιτικής Προστασίας. Το κόμμα ζητά από την κυβέρνηση:
· Πλήρη ενημέρωση για το επιχειρησιακό επίπεδο του Εθνικού Μηχανισμού Εναέριας Διάσωσης σήμερα (διαθεσιμότητα μέσων, στελέχωση, χρόνοι απόκρισης, διασύνδεση με ΕΚΑΒ/ΕΚΣΕΔ/ΠΣ).
· Συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα πραγματικής επιχειρησιακής ετοιμότητας ανά βάση, με διαφανείς δείκτες.
· Λογοδοσία για τις καθυστερήσεις και τα κενά εφαρμογής, ώστε να μην θεωρούνται οι απώλειες αποτέλεσμα «δύσκολης γεωγραφίας».
Όπως τονίζεται, η προστασία της ανθρώπινης ζωής απαιτεί εφαρμογή, ετοιμότητα, επαρκή μέσα και υπευθυνότητα, όχι απλώς εξαγγελίες και νομοθετικές πρωτοβουλίες χωρίς αντίκρισμα.
Το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής καλεί την κυβέρνηση να εγκαταλείψει την επικοινωνιακή διαχείριση και να προχωρήσει άμεσα σε ουσιαστικές ενέργειες για τη λειτουργία ενός σύγχρονου μηχανισμού εναέριας διάσωσης, αντίστοιχου με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Η ασφάλεια και η ζωή των πολιτών, καταλήγει η ανακοίνωση, πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα πέρα από κάθε προσχηματική δέσμευση.