Μέχρι χθες η Ελλάδα «δεν ενδιαφερόταν». Σήμερα διεκδικεί 1,2 δισ. ευρώ. Μέσα σε λίγες μόλις εβδομάδες, η κυβέρνηση πέρασε από την απαθή αναμονή στην ετοιμότητα, προκειμένου να προλάβει το τρένο της ευρωπαϊκής αμυντικής ενίσχυσης μέσω του κανονισμού SAFE.
Την ανακοίνωση έκανε ο ίδιος ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, χθες το πρωί. Η Ελλάδα καταθέτει αίτημα για χρηματοδότηση από το πρόγραμμα SAFE, το νέο εργαλείο της ΕΕ που παρέχει έως και 150 δισ. ευρώ σε ευνοϊκά δάνεια για την κοινή ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας.
Μόλις πριν μερικές εβδομάδες, ο υπουργός Άμυνας Νίκος Δένδιας διαβεβαίωνε τη Βουλή ότι η χώρα δεν προτίθεται να συμμετάσχει στο SAFE. Προτιμότερη, έλεγε τότε, ήταν η χρηματοδότηση μέσω του ReArm Europe, χωρίς επιπλέον δανεισμό και με ευελιξία στους κρατικούς προϋπολογισμούς.
Μετά την επίσκεψη του υφυπουργού Θ. Πετραλιά στο υπουργείο Άμυνας και την επιβεβαίωση ύπαρξης δημοσιονομικού χώρου, κι ενώ η Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων είχε ζητήσει από τις αμυντικές εταιρείες που είναι στο μητρώο αμυντικών κατασκευαστών να καταθέσουν τις αρχικές τους προτάσεις, η Αθήνα αποφάσισε να αξιοποιηθεί το SAFE.
Η απόφαση Μητσοτάκη
Όπως τόνισε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης: «Η άμυνα και η ασφάλεια της πατρίδας είναι εθνική υπόθεση. Για τον λόγο αυτό, η κυβέρνησή μας συνεχίζει να ενισχύει την αποτρεπτική ισχύ και την επιχειρησιακή ικανότητα των Ενόπλων Δυνάμεων με σχέδιο, σοβαρότητα και στρατηγική ευθύνη».
Και συμπλήρωσε: «Αξιοποιούμε στο έπακρο τα διαθέσιμα ευρωπαϊκά εργαλεία στήριξης -εργαλεία για τη διαμόρφωση των οποίων πρωταγωνιστήσαμε. Όπως για την ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής για την ενίσχυση της άμυνας, η οποία μας διασφαλίζει δημοσιονομικό χώρο που θα αξιοποιηθεί πλήρως για την υλοποίηση του Μακροπρόθεσμου Προγράμματος Αμυντικών Εξοπλισμών».
Τέλος, πρόσθεσε ότι η Ελλάδα, στο πλαίσιο του προγράμματος ReARM Europe, θα συμμετάσχει στον νέο χρηματοδοτικό μηχανισμό SAFE της ΕΕ, διεκδικώντας χαμηλότοκα δάνεια ύψους τουλάχιστον 1,2 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της εθνικής άμυνας και της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας.
Μάλιστα, όπως τόνισε, η ένταξη της χώρας στον SAFE ενισχύει περαιτέρω τον υφιστάμενο σχεδιασμό του Προγράμματος Αμυντικών Εξοπλισμών (ΜΠΑΕ). Το πρόγραμμα, που ήταν διαμορφωμένο στα 28,8 δισ. ευρώ, πλέον αυξήθηκε στα 30 δισ. ευρώ για την περίοδο 2025-2036. Η διεύρυνση αυτή όχι μόνο αυξάνει την παραγωγική δυναμικότητα της αμυντικής και τεχνολογικής βιομηχανίας, αλλά δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας και προστιθέμενη εγχώρια αξία, ενισχύοντας την εθνική αυτονομία.
Ποια προγράμματα στοχεύει να εντάξει η Ελλάδα
Οι κατηγορίες του SAFE είναι συγκεκριμένες και μέχρι στιγμής από την ΕΕ έχουν δοθεί μόνο οι γενικές κατευθύνσεις. Αφορά τις κατηγορίες: Πυρομαχικά και πυραύλους, drones και αντι-drone συστήματα, Κυβερνοασφάλεια μέχρι και Συστήματα αεράμυνας και αντιπυραυλικής άμυνας, Τεχνητή Νοημοσύνη και Ηλεκτρονικό Πόλεμο.
Επίσης το SAFE έχει συγκεκριμένο όρο για κοινές ευρωπαϊκές προμήθειες και συμπαραγωγές, δηλαδή απαιτείται η συμμετοχή εταιρειών από τουλάχιστον δύο κράτη μέλη. Ο στόχος είναι διπλός: ταχεία υλοποίηση προγραμμάτων για την κάλυψη εξοπλιστικών αναγκών με ενεργοποίηση της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας.
Οι ελληνικές εταιρείες στην πρώτη γραμμή
Η ΓΔΑΕΕ έχει καλέσει τις εγχώριες αμυντικές εταιρείες να συμμετάσχουν ενεργά στην προσπάθεια. Το αποτέλεσμα είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, ότι ανταποκρίθηκαν περίπου 30 ελληνικές εταιρείες και υπέβαλαν πάνω από 60 προτάσεις για συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα και παραγωγή κρίσιμων υποσυστημάτων.
Οι προτάσεις αξιολογούνται ήδη από τις αρμόδιες υπηρεσίες, ενώ ρόλο σε όλα αυτά αναμένεται να παίξει και το ΕΛΚΑΚ, το οποίο φαίνεται να αναβαθμίζεται σε θέματα Έρευνας και Ανάπτυξης -ειδικά σε συνδυασμό με τα ευρωπαϊκά κονδύλια του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας (EDF).
Το παράθυρο ευκαιρίας είναι στενό: οι ελληνικοί φάκελοι πρέπει να κατατεθούν μέχρι τον Αύγουστο, ενώ οι τελικές ευρωπαϊκές εγκρίσεις αναμένονται στο τέλος Νοεμβρίου. Μέχρι τότε, η χώρα πρέπει να έχει αποδείξει ότι διαθέτει ώριμα, βιώσιμα και κοινής ευρωπαϊκής λογικής προγράμματα. Το ερώτημα πλέον δεν είναι αν η Ελλάδα θα συμμετέχει στο SAFE, αλλά αν μπορεί να το αξιοποιήσει σωστά.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
