Την έντονη αντίθεσή τους στην πρόσφατη τροπολογία που προβλέπει την τρίμηνη αναστολή της δυνατότητας υποβολής αιτήσεων ασύλου από όσους εισέρχονται παράτυπα στην Ελλάδα με πλωτά μέσα από τη Βόρεια Αφρική, εκφράζουν οι λειτουργοί του προσφυγικού δικαίου.
Πρόκειται για δικαστές και νομικούς που εφαρμόζουν το προσφυγικό δίκαιο στην πράξη και προειδοποιούν ότι η διάταξη αυτή αντιβαίνει σε θεμελιώδεις διεθνείς και ευρωπαϊκές νομικές υποχρεώσεις της χώρας.
Η τροπολογία, η οποία κατατέθηκε στις 9 Ιουλίου 2025 στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης για την επαγγελματική κατάρτιση υπαλλήλων δημοσίων συμβάσεων, προβλέπει, πέραν της αναστολής αιτήσεων και την επιστροφή των εν λόγω ατόμων χωρίς επίσημη καταγραφή, είτε στη χώρα προέλευσης είτε στη χώρα καταγωγής τους.
Στην αιτιολογική έκθεση γίνεται επίκληση του άρθρου 15 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), το οποίο προβλέπει τη δυνατότητα προσωρινής παρέκκλισης από ορισμένα δικαιώματα σε περίπτωση «δημοσίου κινδύνου που απειλεί τη ζωή του έθνους».
Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι εφαρμοστές του προσφυγικού δικαίου, οι συνθήκες που επικαλείται η κυβέρνηση. όπως η έλλειψη δομών, δεν πληρούν τα κριτήρια του άρθρου 15, ούτε δικαιολογούν την αναστολή θεμελιωδών εγγυήσεων.
Επιπλέον, το ίδιο άρθρο της ΕΣΔΑ δεν επιτρέπει καμία παρέκκλιση από το άρθρο 3, που απαγορεύει βασανιστήρια και απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση.
Οι δικαστικοί λειτουργοί τονίζουν ότι η απαγόρευση υποβολής αίτησης ασύλου και η επιστροφή χωρίς καταγραφή παραβιάζει κατάφωρα το δικαίωμα στο άσυλο, όπως αυτό κατοχυρώνεται στη Συνθήκη της Γενεύης, στο άρθρο 18 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, καθώς και σε άλλα διεθνή και ευρωπαϊκά κείμενα.
Ως υπεύθυνοι για την εφαρμογή του προσφυγικού δικαίου στη χώρα, οι συντάκτες της ανακοίνωσης καλούν την κυβέρνηση να αποσύρει άμεσα την τροπολογία, προειδοποιώντας για τον κίνδυνο εκτροπής από τις διεθνείς υποχρεώσεις της Ελλάδας και παραβίασης θεμελιωδών δικαιωμάτων.