Το κύριο δικαστικό όργανο του ΟΗΕ αναμένεται να αποφανθεί σήμερα σχετικά με τις υποχρεώσεις του Ισραήλ απέναντι στους οργανισμούς που παρέχουν βοήθεια στους Παλαιστίνιους στη Λωρίδα της Γάζας. Η διαδικασία αυτή εξελίσσεται τη στιγμή που ανθρωπιστικές οργανώσεις επιδιώκουν την ενίσχυση της εισροής βοήθειας στην περιοχή, μετά την πρόσφατη εκεχειρία.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, ο ΟΗΕ έχει ζητήσει από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης να αποσαφηνίσει τις υποχρεώσεις του Ισραήλ ως δύναμης κατοχής, ειδικά σε ό,τι αφορά τη διασφάλιση και διευκόλυνση της απρόσκοπτης παροχής βασικών αγαθών για την επιβίωση των Παλαιστινίων.
Οι γνωμοδοτήσεις του Διεθνούς Δικαστηρίου δεν είναι νομικά δεσμευτικές, ωστόσο διαθέτουν σημαντικό νομικό και ηθικό βάρος, όπως επισημαίνει το ίδιο το Δικαστήριο.
Τον Απρίλιο, οι δικαστές του ΔΔ άκουσαν μαρτυρίες από δεκάδες χώρες και οργανώσεις, με έμφαση στο καθεστώς της UNRWA, της υπηρεσίας του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες.
Το Ισραήλ δεν συμμετείχε στη διαδικασία, με τον υπουργό Εξωτερικών Γκίντεον Σάαρ να χαρακτηρίζει την ακροαματική διαδικασία ως «αναπόσπαστο μέρος της συστηματικής δίωξης και απονομιμοποίησης του Ισραήλ».
Η Ισραηλινή κυβέρνηση έχει απαγορεύσει στην UNRWA να δραστηριοποιείται στη χώρα, κατηγορώντας εργαζόμενους της για συμμετοχή στην επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, γεγονός που αποτέλεσε την αφορμή για τη σύγκρουση στη Γάζα.
Έρευνες έχουν αναδείξει «προβλήματα ουδετερότητας» εντός της UNRWA. Ωστόσο, σύμφωνα με έκθεση του 2024, το Ισραήλ «δεν έχει ακόμη παρουσιάσει αποδείξεις» που να τεκμηριώνουν τις καταγγελίες περί συμμετοχής εργαζομένων της UNRWA σε τρομοκρατικές οργανώσεις.
Κατά τη διάρκεια των ακροάσεων, ο Αμερικανός αξιωματούχος Τζος Σίμονς εξέφρασε «σοβαρές ανησυχίες» για την αμεροληψία της UNRWA και ισχυρίστηκε ότι η Χαμάς χρησιμοποιεί τις εγκαταστάσεις της. Ο ίδιος υποστήριξε πως το Ισραήλ «δεν έχει καμία υποχρέωση να επιτρέψει συγκεκριμένα στην UNRWA να παρέχει ανθρωπιστική βοήθεια».
Αντίθετα, ο Παλαιστίνιος αξιωματούχος Άμαρ Χιτζάζι υποστήριξε ότι το Ισραήλ εμποδίζει την είσοδο βοήθειας στη Γάζα, χρησιμοποιώντας την ως «όπλο πολέμου» και προκαλώντας λιμό στον πληθυσμό.
Ο γενικός διευθυντής της UNRWA, Φιλίπ Λαζαρινί, χαρακτήρισε τον οργανισμό «σανίδα σωτηρίας» για σχεδόν έξι εκατομμύρια Παλαιστίνιους πρόσφυγες. Η υπηρεσία απασχολεί περίπου 12.000 υπαλλήλους στη Γάζα και σχεδιάζει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ανασυγκρότηση της περιοχής μετά την εύθραυστη εκεχειρία.
Περισσότεροι από 370 υπάλληλοι της UNRWA έχουν χάσει τη ζωή τους από την έναρξη του πολέμου, σύμφωνα με τα στοιχεία της υπηρεσίας.
Η εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος (WFP), Αμπίρ Ετέφα, δήλωσε ότι 530 φορτηγά του οργανισμού έχουν εισέλθει στη Γάζα από την έναρξη της εκεχειρίας, μεταφέροντας πάνω από 6.700 τόνους τροφίμων, ποσότητα επαρκή για σχεδόν μισό εκατομμύριο ανθρώπους για δύο εβδομάδες.
Σε βάρος του Ισραήλ έχουν κινηθεί διάφορες νομικές διαδικασίες σχετικά με τις επιχειρήσεις του στη Γάζα. Τον Ιούλιο του 2024, το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης εξέδωσε γνωμοδότηση που εκτιμά ότι η κατοχή παλαιστινιακών εδαφών από το Ισραήλ είναι «παράνομη» και πρέπει να τερματιστεί άμεσα.
Το δικαστήριο εξετάζει επίσης την προσφυγή της Νότιας Αφρικής, η οποία κατηγορεί το Ισραήλ για παραβίαση της Σύμβασης του ΟΗΕ για τη Γενοκτονία.
Παράλληλα, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο έχει εκδώσει εντάλματα σύλληψης κατά του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου για φερόμενα εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, καθώς και κατά του διοικητή της Χαμάς, Μοχάμεντ Ντέιφ, ο οποίος σκοτώθηκε σε ισραηλινή αεροπορική επιδρομή.