Είκοσι τρία νέα τρένα για τις ελληνικές ράγες, αναπροσαρμογή της ετήσιας επιδότησης ύψους 50 εκατ. ευρώ για τις άγονες γραμμές βάσει πληθωρισμού και αυστηρότερες ρήτρες φέρνει η αναθεωρημένη σύμβαση του Ελληνικού Δημοσίου με τη Hellenic Train.
Η θυγατρική της ιταλικής FSI δεσμεύεται για συνολικές επενδύσεις 420 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 308 εκατ. ευρώ αφορούν την αγορά των νέων τρένων από την Alstom, σύμβαση που υπεγράφη χθες παράλληλα με την τροποποίηση της συμφωνίας.
Η συμφωνία του ελληνικού Δημοσίου με τη Hellenic Train περνά σε νέα φάση, χωρίς να αλλάζει η διάρκειά της, η οποία παραμένει στα 15 έτη (από το 2022).
Σύμφωνα με πληροφορίες, από το 2026 η ετήσια αποζημίωση για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας θα προσαρμόζεται βάσει του πληθωρισμού. Με τις παρούσες συνθήκες, αυτό αυξάνει τον λογαριασμό για το Δημόσιο, ενώ ακόμη στον άξονα Αθήνας – Θεσσαλονίκης εκτελούνται μόλις δύο ζεύγη δρομολογίων, σε μονή γραμμή.
Παράλληλα, οι καταβολές της επιδότησης θα γίνονται πλέον σε μηνιαία βάση αντί για εξάμηνη, όπως ισχύει σήμερα, εξορθολογίζοντας τις ροές προς την ιδιωτική εταιρεία, σε μια προσπάθεια βελτίωσης και της αξιοπιστίας του Δημοσίου, το οποίο μέχρι σήμερα εμφανίζεται καθυστερημένο στις πληρωμές κατά περίπου έναν χρόνο.
Χθες, μάλιστα, υπεγράφη από τον αναπληρωτή υπουργό Μεταφορών, Κωνσταντίνο Κυρανάκη, η απόφαση για την καταβολή της αποζημίωσης προς τη Hellenic Train για το δεύτερο εξάμηνο του 2024, ύψους 30,05 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 5,81 εκατ. ευρώ αφορούν ΦΠΑ.
Αυστηρότερες «ποινές»
Την ίδια στιγμή, αυστηροποιείται ο «μηχανισμός ποινών» της συμφωνίας υπέρ του Δημοσίου και των επιβατών. Από την 1η Ιανουαρίου 2026 ενεργοποιείται νέο πλαίσιο ποινών για ακινητοποιήσεις συρμών λόγω βλαβών.
Το Δημόσιο θα έχει δικαίωμα καταγγελίας της σύμβασης, εφόσον διαταράσσεται άνω του 10% των ετήσιων δρομολογίων. Η ρήτρα ενεργοποιείται σε περίπτωση διατάραξης των δρομολογίων για τουλάχιστον δύο συνεχόμενες ημέρες ή τουλάχιστον πέντε ημέρες εντός ενός μήνα.
Οι ποινές φτάνουν έως και το 1 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα, αυξάνονται και οι αποζημιώσεις προς τους επιβάτες. Προβλέπεται για πρώτη φορά διπλασιασμός των αποζημιώσεων σε περιπτώσεις σοβαρών συμβάντων κατά την εκτέλεση των δρομολογίων.
Νέα ρήτρα της σύμβασης αφορά τη δέσμευση της εταιρείας για την απόκτηση και δρομολόγηση των καινούργιων συρμών. Σε περίπτωση μη τήρησης του χρονοδιαγράμματος, προβλέπεται εξάμηνο περιθώριο συμμόρφωσης, μετά το οποίο το Δημόσιο μπορεί να καταγγείλει οριστικά τη σύμβαση και να την αναθέσει σε άλλον πάροχο.
Αντίστοιχα, ρήτρα αποζημίωσης υπέρ της Hellenic Train θα ενεργοποιείται σε περίπτωση μη έγκαιρης αποκατάστασης της υποδομής. Ουσιαστικά, το Δημόσιο θα αποζημιώνει την εταιρεία για τα ανεκτέλεστα δρομολόγια.
Όπως επισημαίνεται από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, χάρη στο νέο σύστημα γεωεντοπισμού θα ενισχυθεί η διαφάνεια στην παρακολούθηση της ομαλής εκτέλεσης των δρομολογίων, καθώς αυτή θα γίνεται πλέον ψηφιακά και σε πραγματικό χρόνο. Σήμερα, η καταβολή της αποζημίωσης βασίζεται στις έγγραφες αναφορές της Hellenic Train.
Πρόσφατα δρομολογήθηκε το έργο εγκατάστασης του συστήματος σε 148 μηχανές τρένων, ύψους 2,489 εκατ. ευρώ, με δωρεά των Ελλήνων εφοπλιστών και διάρκεια 10 μηνών. Σημειώνεται ότι η εγκατάσταση του HePos έχει θεσμοθετηθεί ως υποχρεωτική με ορίζοντα το τέλος του 2025, αν και αυτό δεν κατέστη εφικτό.
Νέα τρένα από την άνοιξη του 2027
Η μεγάλη διαφοροποίηση της αναθεωρημένης σύμβασης είναι ότι η αγορά των νέων τρένων γίνεται με κεφάλαια της ιδιωτικής εταιρείας, σε αντίθεση με την αρχική συμφωνία, όπου η απόκτηση νέων συρμών βάρυνε το ελληνικό Δημόσιο.
Οι δεσμευτικές επενδύσεις της σύμβασης του 2022 ανέρχονταν συνολικά σε 163,5 εκατ. ευρώ, ωστόσο τα 86 εκατ. ευρώ αφορούσαν μισθώσεις τροχαίου υλικού, το οποίο επρόκειτο να αγοράσει η ΓΑΙΑΟΣΕ. Μάλιστα, το 60% θα χρηματοδοτούνταν από το Ταμείο Ανάκαμψης, πρόβλεψη που δεν ενεργοποιήθηκε ποτέ.
Χθες, η Hellenic Train υπέγραψε με τον σταθερό συνεργάτη της ιταλικής μητρικής εταιρείας, τον γαλλικό όμιλο Alstom, σύμβαση για την προμήθεια 23 νέων ηλεκτροκίνητων συρμών Coradia Stream, συνολικού ύψους 308 εκατ. ευρώ.
Ως προς το χρονοδιάγραμμα, οι παραλαβές θα ξεκινήσουν το δεύτερο τρίμηνο του 2027, ενώ από τον ερχόμενο Ιανουάριο θα αρχίσουν οι εκπαιδεύσεις του προσωπικού. Η συμφωνία περιλαμβάνει και συνολικό πρόγραμμα τεχνικής υποστήριξης διάρκειας 10 ετών από την κατασκευάστρια εταιρεία.
Από τα 23 νέα τρένα, τα 12, χωρητικότητας 335 επιβατών, θα εξυπηρετούν τον άξονα Αθήνας – Θεσσαλονίκης, ενώ τα υπόλοιπα 11 θα δρομολογηθούν στις προαστιακές γραμμές των δύο μεγαλύτερων πόλεων της χώρας, με χωρητικότητα 362 επιβατών. Οι συρμοί θα έχουν μέγιστη ταχύτητα 160 χλμ. την ώρα, με δυνατότητα αναβάθμισης όπου το δίκτυο επιτρέπει υψηλότερες ταχύτητες.
Ωστόσο, όπως επισημαίνουν έμπειροι σιδηροδρομικοί, με βάση τον τρόπο που διαμορφώθηκαν τεχνικά οι συμβάσεις αποκατάστασης του δικτύου στη Θεσσαλία μετά τις καταστροφές από τον Daniel, τα τρένα δεν θα μπορούν να αναπτύξουν ταχύτητες άνω των 160 χλμ./ώρα, παρότι η υποδομή έχει κατασκευαστεί για έως 200 χλμ./ώρα.
Θα παραμείνουν επίσης ενεργές αρκετές βραδυπορίες, προκειμένου να μην καταπονηθεί περαιτέρω η υποδομή, καθώς θα κυκλοφορούν και πολύ βαρύτερα εμπορευματικά τρένα.
Το μοντέλο Coradia Stream, που διαθέτει ήδη περισσότερους από 4.500 συρμούς σε λειτουργία σε Ευρώπη, Αφρική και Βόρεια Αμερική, χαρακτηρίζεται από χαμηλό δάπεδο για επιβίβαση χωρίς σκαλιά, μεγάλες γυάλινες επιφάνειες, προσαρμοζόμενο LED φωτισμό, ενισχυμένη ηχομόνωση και ειδικούς χώρους για ποδήλατα, καρότσια και μεγάλες αποσκευές.
Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση της Hellenic Train, οι 23 συρμοί θα διαθέτουν πλήρως προεγκατεστημένα τα ευρωπαϊκά συστήματα ασφαλείας, δηλαδή τα ERTMS και ETCS, καθώς και το TCMS, τον κεντρικό «εγκέφαλο» του τρένου για τον έλεγχο όλων των κρίσιμων λειτουργιών. Τα νέα τρένα θα προσφέρουν έως και 10% μειωμένη κατανάλωση ενέργειας.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
