Πέντε σημαντικά ελληνικά επιχειρηματικά σχέδια διαμορφώνουν τον νέο ενεργειακό χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου και της Νοτιανατολικής Ευρώπης, ενισχύοντας τον ρόλο της Ελλάδας ως βασικής πύλης ενεργειακού εφοδιασμού στην περιοχή.
Η δυναμική αυτή ενισχύθηκε περαιτέρω μετά τις πρόσφατες συμφωνίες που υπεγράφησαν στην Αθήνα, παρουσία κυβερνητικών αξιωματούχων και αμερικανικών ενεργειακών παραγόντων, στο πλαίσιο της Υπουργικής Συνάντησης της Συνεργασίας για τη Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία (P-TEC), που πραγματοποιήθηκε στις 6 και 7 Νοεμβρίου.
Τα πέντε βασικά έργα περιλαμβάνουν τον "κάθετο" διάδρομο εφοδιασμού φυσικού αερίου, μακροχρόνιες συμφωνίες εισαγωγής και επανεξαγωγής LNG από τις ΗΠΑ, την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου, την πρόταση για προμήθεια φυσικού αερίου στην Κύπρο από το Ισραήλ, καθώς και γεώτρηση στο Ιόνιο για την αναζήτηση κοιτασμάτων φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρο Παπασταύρου, η 6η Σύνοδος της Σύμπραξης για τη Διατλαντική Συνεργασία στην Ενέργεια (P-TEC) είχε ισχυρό γεωπολιτικό αποτύπωμα για την Ελλάδα και την ευρύτερη περιοχή.
Όπως επισήμανε ο κ. Παπασταύρου, στη συνάντηση ελήφθησαν συγκεκριμένες αποφάσεις και συμφωνίες με άμεση και μελλοντική αξία στον ενεργειακό τομέα.
Η γεωγραφική θέση της χώρας, οι υπάρχουσες υποδομές, αλλά και η δέσμευση της ΕΕ και των ΗΠΑ για απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, ενίσχυσαν περαιτέρω τη θέση της Ελλάδας ως πύλης εισόδου αμερικανικού LNG προς την Ευρώπη.
Αυτό συνέβαλε παράλληλα στον περιορισμό του ρόλου της Τουρκίας στον νέο ενεργειακό χάρτη.
Οι ελληνικές ενεργειακές εταιρείες προχώρησαν σε υπογραφή σημαντικών συμβάσεων, επιβεβαιώνοντας την αξιοπιστία και την τεχνογνωσία τους.
Η υλοποίηση αυτών των συμφωνιών θεωρείται κρίσιμη για τη σταθερότητα και την ανάπτυξη της περιοχής και της Ευρώπης συνολικά.
Τα πέντε βασικά ενεργειακά projects
1. Κάθετος διάδρομος φυσικού αερίου: Οι Διαχειριστές των Συστημάτων Μεταφοράς Φυσικού Αερίου από Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία και Ουκρανία υπέβαλαν κοινό αίτημα στις εθνικές ρυθμιστικές αρχές για την έναρξη δύο νέων διασυνοριακών διαδρομών, Route 2 και Route 3.
Οι νέες αυτές διαδρομές, σε συνδυασμό με τη μείωση των ταριφών και τις ενισχύσεις στο δίκτυο, θα επιτρέψουν τη μεταφορά μεγαλύτερων ποσοτήτων φυσικού αερίου μέσω της Ελλάδας, υποκαθιστώντας το ρωσικό αέριο έως το τέλος του 2027 και ενισχύοντας τον εφοδιασμό της Ουκρανίας.
2. LNG από τις ΗΠΑ: Η ATLANTIC - SEE LNG TRADE (σύμπραξη AKTOR και ΔΕΠΑ Εμπορίας) υπέγραψε συμφωνία με την αμερικανική Venture Global για την προμήθεια 0,5 έως 1,5 εκατ. τόνων LNG ετησίως από το 2030 και για διάστημα 20 ετών.
Παράλληλα, υπογράφηκαν μνημόνια κατανόησης για πώληση LNG σε ουκρανικές και ρουμανικές εταιρείες για ποσότητες έως 2,1 εκατ. τόνους ετησίως.
3. Ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου: Το έργο αφορά διασύνδεση ισχύος 3.000 MW και περιλαμβάνει μονάδες ΑΠΕ 9,5 GW στην Αίγυπτο. Την ανάπτυξη αναλαμβάνει η Elica Interconnector του ομίλου Κοπελούζου και βρίσκεται στη φάση μελετών.
Ήδη 60 ελληνικές βιομηχανίες έχουν υπογράψει συμφωνίες για αγορά ενέργειας, ενώ το ένα τρίτο της παραγωγής θα προορίζεται για επανεξαγωγή.
4. Εφοδιασμός φυσικού αερίου στην Κύπρο: Η Energean, με ελληνικά συμφέροντα, προτείνει την κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού που θα συνδέει την πλωτή μονάδα παραγωγής και αποθήκευσης "Energean Power" στο Ισραήλ με την Κύπρο.
Το φυσικό αέριο θα προέρχεται από το κοίτασμα Katlan του Ισραήλ, με στόχο την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και της διεθνούς θέσης της περιοχής.
5. Γεώτρηση στο Ιόνιο: Η συμφωνία για είσοδο της ExxonMobil στην κοινοπραξία για το "μπλοκ 2" δυτικά της Κέρκυρας καθιστά ρεαλιστική την υλοποίηση γεώτρησης ύψους 100 εκατ. δολαρίων.
Εφόσον τα αποτελέσματα της επανεκτίμησης των σεισμικών δεδομένων είναι θετικά, προβλέπεται επένδυση έως και 5 δισ. δολαρίων για παραγωγικές γεωτρήσεις και εξοπλισμό, γεγονός που μπορεί να αποτελέσει σημείο καμπής για την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Παράλληλα, εξετάζεται η διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ (Great Sea Interconnector), με επικαιροποίηση μελετών και αναζήτηση νέων επενδυτών για το έργο.