Καθώς η συζήτηση για την πυρηνική ενέργεια έρχεται ξανά στο προσκήνιο και με τις γειτονικές μας χώρες να έχουν κάνει ήδη σημαντικά βήματα στον τομέα αυτό, η χώρα μας καλείται να αποφασίσει αν θα γίνει μέρος των εξελίξεων.
Για το πόσο έτοιμη είναι η Ελλάδα να αξιοποιήσει την πυρηνική ενέργεια μίλησε προ ημερών ο Δρ. Χρήστος Χουσιάδης, πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, σε Ημερίδα στον «Δημόκριτο».
Ο κ. Χουσιάδης υπογράμμισε ότι «για ένα τόσο σοβαρό και περίπλοκο ζήτημα απαιτείται μεγάλη, μεθοδική και σε βάθος δουλειά για την οικοδόμηση της υποδομής», δεδομένου, όπως εξήγησε, «ότι πλέον και σε διεθνές επίπεδο το ζήτημα είναι αρκετά καινοφανές, δεν υπάρχει εμπειρία και το ρυθμιστικό πλαίσιο είναι ρευστό, καθώς τώρα γίνονται τα πρώτα βήματα».
Όπως είπε, «χρειάζονται τέσσερα ζητήματα: η κατάρτιση μιας διεθνούς συμφωνίας, το πολιτικό θάρρος να περιγραφεί στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, ένα στιβαρό χέρι να οργανώσει τα εσωτερικά του κράτους και μια λύση για το θέμα των αποβλήτων».
Απαραίτητη μία διακρατική συμφωνία
Αναφερόμενος στους πλωτούς πυρηνικούς σταθμούς, εξήγησε ότι «ένας πλωτός πυρηνικός σταθμός στην ουσία θα είναι σαν ένα καράβι το οποίο μάλλον θα κινείται με τον κλασσικό τρόπο και το οποίο θα φιλοξενεί έναν πυρηνικό αντιδραστήρα, που με μία καλωδιακή σύνδεση θα προμηθεύει με ηλεκτρική ενέργεια την ακτή».
Για να υλοποιηθεί ένα τέτοιο εγχείρημα, «θα χρειαστεί ως Ελλάδα να συνάψουμε μία διακρατική συμφωνία που θα επιτρέπει την πρόσβαση σε εθνικό λιμάνι και τη λειτουργία εντός των χωρικών μας υδάτων ενός εμπορικού ξένου πυρηνικού πλοίου».
Όπως εξήγησε, η συμφωνία αυτή θα πρέπει να ρυθμίζει ζητήματα όπως «το απόρρητο της τεχνολογίας, η προστασία και διασφάλιση των πυρηνικών υλικών, ο επιμερισμός της αστικής ευθύνης, ίσως και η τελική διαχείριση των πυρηνικών αποβλήτων».
Ο κ. Χουσιάδης εκτίμησε πως «η κατάρτιση αυτής της διεθνούς συμφωνίας μάλλον δε θα είναι το πιο δύσκολο κομμάτι», αλλά η «μεγαλύτερη δυσκολία θα είναι στην εκπόνηση της δευτερογενούς νομοθεσίας».
Παρομοίασε το εγχείρημα με το FSRU της Αλεξανδρούπολης, λέγοντας ότι πρόκειται «για μια πλωτή ενεργειακή μονάδα, ένα καράβι αγκυροβολημένο 30 χλμ από την ακτή» και σημείωσε ότι «η άδεια που έχει λάβει βασίζεται, πέρα από την έγκριση της ασφαλούς λειτουργίας, σε δεκάδες επιμέρους άδειες».
«Υπάρχει η νομοθετική μαγιά»
Αναφερόμενος στη νομοθεσία, δήλωσε πως «δεν ξεκινάμε ακριβώς από το μηδέν», αφού «υπάρχει μια νομοθετική μαγιά» χάρη στον Ερευνητικό Αντιδραστήρα του «Δημόκριτου».
Ωστόσο, «το υφιστάμενο πλαίσιο είναι ανεπαρκές» και «η οικοδόμησή του είναι θέμα πολιτικό». Επεσήμανε ότι απαιτείται «προσεκτικός σχεδιασμός και κατάλληλες συνεργασίες σε εθνικό και διεθνές επίπεδο και η λειτουργία εξειδικευμένου δυναμικού ώστε να αποκτηθούν νέες δεξιότητες».
Διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων
Σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων, επισήμανε ότι «στην Ελλάδα δεν υπάρχει δημόσιος ή ιδιωτικός φορέας για τη διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων», δηλαδή «η Ελλάδα δε διαθέτει Waste Management Organization (WMO)».
Τόνισε πως «με τη μελλοντική λειτουργία μίας πλωτής πυρηνικής μονάδας θα υπάρχει αναπόφευκτα ένα ρεύμα αποβλήτων χαμηλής κατηγοριοποίησης» και ότι η χώρα «θα μπορούσε να τα διαχειρίζεται αν υπάρξει ένας WMO».
Παράλληλα, υπογράμμισε ότι «είναι απαραίτητη προϋπόθεση να έχει εξασφαλιστεί εκ των προτέρων ότι τα χρησιμοποιημένα πυρηνικά καύσιμα επιστρέφονται στη χώρα προέλευσης».
Σύμφωνα με τον ίδιο, «η διαχείριση υψηλών πυρηνικών αποβλήτων δεν έχει ξεκινήσει πουθενά στον κόσμο» και ότι «η Ελλάδα είναι μακριά από το να εντάξει στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα ή να συνάψει μια διακρατική συμφωνία για έναν πλωτό πυρηνικό αντιδραστήρα - ένα έτος φωτός μακριά».
«Λείπει ένα κέντρο αποφάσεων»
Επιπλέον, ανέφερε ότι «λείπει ένας οργανισμός ή έστω ένα κέντρο αποφάσεων για να συντονίσει όλες τις προσπάθειες» σχετικά με την ανάπτυξη ενός πυρηνικού προγράμματος.
Ο κύριος ρόλος του είναι να φέρει σε επαφή τα διάφορα κυβερνητικά μέρη και υπηρεσίες, ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματική και ασφαλής υλοποίηση ενός τέτοιου προγράμματος».
Αξιόπιστη ρυθμιστική αρχή θα ενισχύσει την κοινωνική αποδοχή
«Σχετικά με το ζήτημα της αποδοχής της κοινής γνώμης, θα διακινδυνεύσω μια πρόβλεψη. Η χρήση των πλωτών πυρηνικών αντιδραστήρων μπορεί να τύχει ευκολότερης αποδοχής από την κοινή γνώμη.
Δε θεωρείται μια μόνιμη εγκατάσταση, έχει τα στοιχεία της προσωρινότητας, και της εξυπηρέτησης αυξημένων αναγκών. Επιπλέον, η κοινή γνώμη είναι σχετικά εξοικειωμένη εδώ και πολλά χρόνια με την επίσκεψη στη χώρα μας πυρηνοκίνητων πλοίων ή υποβρυχίων.
Πολύ περισσότερο βέβαια αν αυτό το πλοίο βρίσκεται αγκυροβολημένο μακριά σε κάποια απόσταση ασφαλείας από την ακτή», ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Σε κάθε περίπτωση θέλω να τονίσω τη σημασία της αξιόπιστης ανεξάρτητης ρυθμιστικής για την οικοδόμηση της δημόσιας αποδοχής και θέλω να τονίσω ότι η λειτουργία του συνολικού ρυθμιστικού συστήματος είναι μία περίπλοκη διαδικασία για την οποία απαιτείται μακροπρόθεσμη δέσμευση και στιβαρούς και επίμονους κυβερνητικούς συντονισμούς», εξήγησε
Σύμφωνα με τον κ. Χουσιάδη, αν «έρθει και μας χτυπήσει την πόρτα ένα ναυπηγείο ή ένας μεγάλος όμιλος και μας ρωτήσει τι χρειάζεται για να αγκυροβολήσει ένα καράβι», η απάντηση «περίμενε να δούμε και θα σου πούμε είναι μία απάντηση που δε θέλουμε να δώσουμε».