Την ανάγκη η χώρα μας να προχωρήσει σε συγκεκριμένα βήματα στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, κάτι που ήδη πράττουν πολλές γειτονικές μας χώρες, υπογράμμισε ο Διονύσης Χιώνης, συνιδρυτής της Athlos Energy, μιλώντας σε ημερίδα για την πυρηνική ενέργεια στον «Δημόκριτο».
«Έχει έρθει η ώρα να μιλήσουμε για πυρηνική ενέργεια. Να σταματήσουμε να μιλάμε και να κάνουμε τα πρώτα βήματα», ανέφερε τονίζοντας την ανάγκη λήψης αποφάσεων και χάραξης στρατηγικής. «Το όραμά μας είναι να προετοιμάσουμε και να τρέξουμε το πρώτο πυρηνικό πρότζεκτ στη χώρα», σημείωσε ο κ. Χιώνης.
Ποιοι επενδύουν στην πυρηνική ενέργεια
Σύμφωνα με τον ίδιο, η χώρα μας βρίσκεται πλέον περιστοιχισμένη από κράτη που επενδύουν δυναμικά στην πυρηνική ενέργεια. Σε παγκόσμιο επίπεδο, σήμερα λειτουργούν πάνω από 400 πυρηνικοί αντιδραστήρες, με την πρωτοκαθεδρία να ανήκει στις ΗΠΑ και την Κίνα να ετοιμάζεται σύντομα να τις ξεπεράσει.
Παράλληλα, η Τουρκία σε λιγότερο από έναν χρόνο θα διαθέτει τον πρώτο πυρηνικό αντιδραστήρα της, ακριβώς πάνω από την Κύπρο.
Σε ευρωπαϊκό έδαφος, η Γαλλία παραμένει η κορυφαία δύναμη, ενώ η Γερμανία -παρά το γεγονός ότι για πολλές δεκαετίες είχε αναπτύξει ένα από τα πιο επιτυχημένα πυρηνικά προγράμματα- αποφάσισε για πολιτικούς λόγους να κλείσει όλους τους πυρηνικούς σταθμούς της.
Την ίδια στιγμή, η Ιταλία τροποποιεί το νομοθετικό της πλαίσιο για την επιστροφή στην πυρηνική ενέργεια και η Βουλγαρία διαθέτει ήδη αντιδραστήρες.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, η Ελλάδα κινδυνεύει να μείνει τεχνολογικά πίσω.
Γιατί πυρηνική ενέργεια;
Η χώρα μας διαθέτει πλούσιο αιολικό και ηλιακό δυναμικό και οι ΑΠΕ αυξάνονται σταθερά, ωστόσο όπως εξήγησε ο κ. Χιώνης, αυτό δεν αρκεί, καθώς «είναι ξεκάθαρο ότι το φορτίο βάσης μας παραμένει και μάλλον θα συνεχίσει να είναι τα ορυκτά καύσιμα».
Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία που παρουσίασε, την περίοδο 2015–2020 η χώρα κατέφυγε σε ορυκτά καύσιμα για περισσότερο από 1,2 GW ηλεκτρικής ζήτησης, για το 100% του χρόνου. Μάλιστα, παρά τη μείωση της χρήσης λιγνίτη και φυσικού αερίου, η εξάρτηση παραμένει.
Με τον στόχο για 65 GW νέων ΑΠΕ και 12 GW μπαταριών, σύμφωνα με τον κ. Χιώνη, «τίθεται το ερώτημα αν το net zero που θέλουμε να πετύχουμε είναι μία σκέψη που κάνουμε ή αν όντως μπορούμε να το καταφέρουμε».
Ο συνιδρυτής της Athlos Energy τόνισε ότι η πυρηνική ενέργεια αποτελεί ρεαλιστική λύση για την απανθρακοποίηση, υπογραμμίζοντας την ήδη ώριμη διεθνή τεχνογνωσία, με πάνω από 400 αντιδραστήρες παγκοσμίως.
2 δισ. ευρώ έσοδα και 8.000 θέσεις εργασίας
Σύμφωνα με έρευνα της Deloitte για λογαριασμό της Nuclear Europe, η πυρηνική βιομηχανία συνεισφέρει άνω των 48 δισ. ευρώ σε φόρους και απασχολεί 1 εκατομμύριο εργαζόμενους στην Ευρώπη.
Για την Ελλάδα, μια επένδυση ενός γιγαβάτ θα μπορούσε να αποφέρει άνω των 2 δισ. ευρώ ετησίως, μισό δισ. ευρώ σε φόρους και 8.000 θέσεις εργασίας.
Ποια είναι η κατάλληλη λύση για την Ελλάδα
Ο κ. Χιώνης αναφέρθηκε και στη διεθνή συζήτηση γύρω από τους μικρούς αρθρωτούς πυρηνικούς αντιδραστήρες (SMRs), προειδοποιώντας ότι η Ελλάδα δεν πρέπει να επενδύσει σε τεχνολογία που δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί σε εμπορική κλίμακα.
«Δεν πρέπει να ξεκινήσουμε με μία τεχνολογία first of a kind. Αυτή τη στιγμή όλοι οι SMRs βρίσκονται υπό σχεδιασμό. Μετά το 2030 θα έρθουν οι πρώτοι στο δίκτυο», ανέφερε.
«Αν θέλουμε αυτή τη στιγμή να ενταχθούμε στην πυρηνική τεχνολογία, θα μπορούσαμε να εξετάσουμε μία λύση μεγάλου πυρηνικού αντιδραστήρα που λειτουργεί ήδη.
Υπάρχει τεχνογνωσία, υπάρχει το know-how, τα κόστη και ο χρονικός προγραμματισμός είναι πιο προβλέψιμα», εξήγησε.
«Πρέπει να είμαστε ανοιχτοί σε μια τέτοια συζήτηση και δεν πρέπει από την αρχή να πούμε ότι πάμε προς μία τεχνολογία ή μια άλλη», κατέληξε.
Εφαρμογές σε ναυτιλία, αφαλάτωση, βιομηχανία και data centers
Σύμφωνα με την Athlos Energy, η πυρηνική τεχνολογία μπορεί να στηρίξει καίριους κλάδους της οικονομίας, από τη ναυτιλία και την αφαλάτωση μέχρι τη βαριά βιομηχανία και τα data centers.
«Αν θέλαμε όλες αυτές τις δραστηριότητες να τις καλύψουμε με πυρηνική ενέργεια, δεν θα χρειαζόμασταν περισσότερα από λίγα πυρηνικά GW, της τάξεως των 5 GW», εξήγησε ο κ. Χιώνης.
Ένας από τους τομείς με το μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι η ναυτιλία. Η μία επιλογή είναι η αντικατάσταση των μηχανών εσωτερικής καύσης με πυρηνικό αντιδραστήρα ώστε να κινούνται τα πλοία από το ένα λιμάνι στο άλλο χωρίς να χρειάζονται ανεφοδιασμό. Η δεύτερη λύση είναι η τοποθέτηση πλωτών πυρηνικών αντιδραστήρων ανάμεσα σε νησιά, ώστε να τα τροφοδοτoύν με ρεύμα ανελλιπώς και με ασφάλεια.
Παράλληλα, τα ελληνικά ναυπηγεία μπορούν να αναλάβουν την παραγωγή εξαρτημάτων ή ακόμη και ολόκληρων μονάδων για διεθνή έργα, συμμετέχοντας ενεργά σε μια αγορά που αναμένεται να αναπτυχθεί ραγδαία την επόμενη δεκαετία.
«Η Ελλάδα μπορεί να μπει σταδιακά στην εφοδιαστική αλυσίδα της πυρηνικής βιομηχανίας, χωρίς να χρειάζεται να διαθέτει από την αρχή πυρηνική ενέργεια. Έτσι μπορούμε να αποκτήσουμε σημαντική εμπειρία και να συμμετάσχουμε σε όλη την αλυσίδα», εξήγησε.
Η τεχνολογία των μικρών αντιδραστήρων (SMR) μπορεί να προσφέρει λύσεις σε χρόνια προβλήματα της χώρας, όπως η έλλειψη νερού σε νησιωτικές και παραθαλάσσιες περιοχές. Αξίζει να σημειωθεί ότι ένας μόνο SMR ισχύος 300 MW μπορεί να παράγει έως και 600.000 κυβικά μέτρα πόσιμου νερού ημερησίως μέσω αφαλάτωσης, ποσότητα ικανή να καλύψει τις ανάγκες μεγάλων νησιωτικών συμπλεγμάτων.
Η χώρα μας διαθέτει σημαντική βαριά βιομηχανία, με λιγνιτικούς σταθμούς που αργά ή γρήγορα πρέπει να αντικατασταθούν. Παράλληλα, τα διυλιστήρια και άλλες βιομηχανικές μονάδες (τσιμέντο, αλουμίνιο κλ.π.), που λειτουργούν σε εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες, μπορούν να αξιοποιήσουν νέες τεχνολογίες, όπως πυρηνικούς αντιδραστήρες υψηλής θερμοκρασίας, οι οποίοι παράγουν ατμό υψηλής ποιότητας και προσφέρουν λύσεις για πιο αποδοτική και καθαρή παραγωγή.
Ο κ. Χιώνης αναφέρθηκε και στην επένδυση της ΔΕΗ σε data center στη Μακεδονία 300 MW μέχρι 2027 με την προοπτική να τριπλασιάσει σε 1 GW. «Για να λειτουργεί ένα data center πρέπει να υπάρχει και ένα εργοστάσιο να παράγει ενέργεια αδιαλείπτως.
Όλες οι big tech εταιρείες πήραν την απόφαση να επενδύσουν στην πυρηνική ενέργεια και μάλιστα κάποιες αγόρασαν πυρηνικούς αντιδραστήρες.
Οπότε αν θέλουμε να κατασκευάσουμε τόσο μεγάλα data centers στην Ελλάδα και δεν έχουμε το δικτυο και σταθερή παραγόμενη ενέργεια για ποιο λόγο κάποια εταιρεία να θέλει να επενδύσει σε μας; Αν θέλουμε να γίνουμε κόμβος data centers, πρέπει να έχουμε σταθερή παραγόμενη ενέργεια», ανέφερε.
Θεαματική στροφή της κοινής γνώμης
Η Athlos Energy, σε συνεργασία με τη MARC Α.Ε., παρουσίασε την πρώτη πλήρη χαρτογράφηση της στάσης των Ελλήνων απέναντι στην πυρηνική ενέργεια. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, το 30,3% δήλωσε υπέρ της χρήσης πυρηνικής ενέργειας στην Ελλάδα, το 42,8% κατά, ενώ το 21,2% εμφανίστηκε αναποφάσιστο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, σε αντίστοιχη έρευνα της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας το 2018, μόλις το 18% ήταν υπέρ.
Όπως ανέφερε ο κ. Χιώνης, είναι εντυπωσιακό πώς «μια χώρα χωρίς πυρηνική βιομηχανία είχε μια τόσο μεγάλη μεταστροφή της κοινής γνώμης».
Για την Athlos Energy, ωστόσο, ο στόχος δεν είναι να πείσει, αλλά να παρουσιάσει τα δεδομένα, τα πλεονεκτήματα και τις προκλήσεις, ώστε ο κόσμος να ενημερωθεί.