Όλα τα βλέμματα στραμμένα στη χώρα μας ήταν τις τελευταίες δύο ημέρες με τη Διατλαντική Συνεργασία για την Ενέργεια (P-TEC) να φέρνει σε άμεση επαφή διεθνείς ενεργειακούς κολοσσούς με τις ελληνικές εταιρείες, με αποτέλεσμα την υπογραφή ιστορικών συμφωνιών που θα καθορίσουν τις ροές φυσικού αερίου για τα επόμενα χρόνια.
Με τις συμφωνίες αναβαθμίζεται δραστικά ο στρατηγικός ρόλος της χώρας μας στον τομέα της ενέργειας και της ενεργειακής ασφάλειας της ευρύτερης περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης ενώ η χώρα μας εμβαθύνει τη στρατηγική της σχέση με τις ΗΠΑ.
Οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών επιβεβαιώνουν τον ρόλο της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και όχι μόνο σε μια περίοδο κατά την οποία η Ευρώπη βαδίζει πλέον επίσημα προς την απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Αν οι γεωτρήσεις στο Ιόνιο αποδώσουν και οι ενεργειακοί διάδρομοι λειτουργήσουν πλήρως, η Ελλάδα μπορεί να μπει στη δεκαετία του 2030 έχοντας εδραιωθεί όχι μόνο ως ενεργειακή «γέφυρα» της Ευρώπης, αλλά και ως παραγωγός φυσικού αερίου, επιτυγχάνοντας ένα ιστορικό άλμα σε έναν τομέα που για χρόνια παρέμενε αδρανής και ανεκμετάλλευτος.
Επιπλέον η κοινή δέσμευση ΗΠΑ, Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ για την «στήριξή τους σε ευρύτερα έργα περιφερειακής διασυνδεσιμότητας», εκτιμάται ότι μεταδίδει ένα ισχυρό μήνυμα για την ανάγκη υλοποίησης της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ.
Η πρώτη θαλάσσια γεώτρηση μετά από 40 χρόνια
Η σημαντικότερη εξέλιξη της συνόδου ήταν δίχως αμφιβολία η υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ ExxonMobil, Energean και HelleniQ Energy για την πρώτη υπεράκτια γεώτρηση υδρογονανθράκων μετά από σαράντα χρόνια στην Ελλάδα.
Η ExxonMobil εισέρχεται με ποσοστό 60% στο «μπλοκ 2» του Βορειοδυτικού Ιουνίου που διαχειρίζονται η Energean και η HelleniQ Energy, σηματοδοτώντας μία από τις μεγαλύτερες ενεργειακές επενδύσεις των τελευταίων δεκαετιών.
Το Block 2 αποτελεί την πλέον ώριμη παραχώρηση για τη διενέργεια ερευνητικής γεώτρησης, προκειμένου να διαπιστωθεί η ύπαρξη αξιοποιήσιμου κοιτάσματος υδρογονανθράκων με πιθανότητες επιτυχίας της τάξης του 15-18%.
Τυπικά, η δέσμευση για την πραγματοποίηση ερευνητικής γεώτρησης θα πρέπει να έχει ληφθεί έως τον Μάρτιο του 2026 προκειμένου να υποβληθεί επίσημα το αίτημα μετάβασης στην επόμενη (δεύτερη) ερευνητική περίοδο προς την ΕΔΕΥΕΠ. Η διενέργειά της, εφόσον προχωρήσουν ομαλά οι απαιτούμενες αδειοδοτικές διαδικασίες, είναι εφικτή μέσα στην επόμενη διετία.
Δεδομένου ότι το συγκεκριμένο κοίτασμα εκτιμάται ότι μπορεί να φτάσει τα 200 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, η εξερεύνηση αυτή θα μπορούσε να αναβαθμίσει καθοριστικά τον ενεργειακό χάρτη της χώρας.
«Είμαι εδώ για να σας πω ότι η Αμερική επέστρεψε. Και τώρα, με τις εξορύξεις στο Ιόνιο, δείχνουμε τι μπορούμε να κάνουμε όταν η Αμερική και η Ελλάδα συνεργάζονται από κοινού. Αυτό δεν αφορά μόνο την ενεργειακή κυριαρχία της Αμερικής, αλλά και την ενεργειακή κυριαρχία σε συνεργασία με τη σπουδαία Ελληνική Δημοκρατία», ανέφερε η πρέσβειρα των ΗΠΑ, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ.
Σύμφωνα με όσα είπε σε συζήτηση με δημοσιογράφους ο John Ardill, Αντιπρόεδρος Έρευνας και Ανάπτυξης Υδρογονανθράκων της ExxonMobil, το οικονομικό μέγεθος του εγχειρήματος είναι εντυπωσιακό, αφού μία ερευνητική γεώτρηση κοστίζει 50 έως 100 εκατ. δολάρια, ενώ η ανάπτυξη ενός κοιτάσματος μπορεί να αγγίξει τα 5 έως 10 δισ. δολάρια.
«Αν η ερευνητική γεώτρηση αποδειχθεί θετική, μιλάμε για πιθανή παραγωγή αερίου στο Ιόνιο από το 2030 και μετά, εξέλιξη ιστορικής σημασίας που θα ενισχύσει τα δημόσια έσοδα και θα φέρει πολύ σημαντικές επενδύσεις της τάξης των 5 με 10 δισ.», σχολίασε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, αναφερόμενος στη συμφωνία σε τηλεοπτική του συνέντευξη.
Ιστορική συμφωνία Άκτωρ-ΔΕΠΑ με αμερικανικό κολοσσό για LNG
Την ίδια στιγμή, υπεγράφη το πρώτο μακροπρόθεσμο συμβόλαιο προμήθειας υγροποιημένου φυσικού αερίου στη χώρα μας από την Atlantic-See LNG Trade Α.Ε., τη νεοσύστατη κοινοπραξία των AKTOR και ΔΕΠΑ Εμπορίας, και τον αμερικανικό κολοσσό Venture Global.
Το LNG που θα φτάνει στην Ελλάδα θα διοχετεύεται μέσω του Κάθετου Διαδρόμου προς χώρες των Βαλκανίων, της Κεντρικής Ευρώπης και την Ουκρανία, ενισχύοντας αποφασιστικά τον ρόλο της χώρας ως ενεργειακής πύλης της περιοχής.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ποσότητα φυσικού αερίου που θα προμηθεύεται το ελληνικό σχήμα από τη Venture Global ανέρχεται σε περίπου 0,5 δισ. κυβικά μέτρα (bcm) ετησίως και θα καλύπτει χρονικό ορίζοντα 20 ετών, ενώ η εταιρεία έχει τη δυνατότητα να επεκτείνει τη δέσμευσή της για αγορά έως και περίπου 1,5 εκατομμύριο τόνους ετησίως (MTPA).
Παράλληλα με τη συμφωνία το νεοσύστατο σχήμα AKTOR – ΔΕΠΑ Εμπορίας υπέγραψε και τρία Μνημόνια Κατανόησης (MoUs) με τις ρουμανικές Transgaz και Nova Power & Gas, καθώς και με την ουκρανική Naftogaz, οι οποίες αναμένεται να αγοράσουν τις ποσότητες που θα φέρει η Venture Global στην Ελλάδα, σε μια στιγμή όπου η ενεργειακή ασφάλεια αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για ολόκληρη την ήπειρο.
Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου AKTOR, Αλέξανδρος Εξάρχου, υπογράμμισε τον ιστορικό χαρακτήρα της συμφωνίας και εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του προς τις αμερικανικές αρχές και την ελληνική κυβέρνηση.
«Από τους κινδύνους για πολλούς, φτάσαμε σήμερα σε μια μεγάλη, ιστορική ημέρα για την Ελλάδα. Θέλω από καρδιάς να ευχαριστήσω την πρέσβειρα των ΗΠΑ - χωρίς τη δική της συμβολή, αυτό δεν θα ήταν δυνατό», ανέφερε, μεταξύ άλλων.
Από την πλευρά του ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΠΑ Εμπορίας, Κωνσταντίνος Ξιφαράς, τόνισε τη στρατηγική σημασία της συμφωνίας, προαναγγέλοντας ότι «τις επόμενες εβδομάδες, μαζί με τους εταίρους μας από Ουκρανία και Ρουμανία, θα στείλουμε ένα πολύ ισχυρό μήνυμα για την ενεργειακή ασφάλεια και τη διασυνδεσιμότητα».
Υπέγραψαν οι Διαχειριστές για το «Route 2»
Άλλη μία καίριας σημασίας εξέλιξη ήταν ότι οι διαχειριστές συστημάτων φυσικού αερίου Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Μολδαβίας και Ουκρανίας υπέγραψαν κοινή επιστολή προς τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές ενέργειας, ζητώντας έγκριση για την έναρξη δύο νέων διασυνοριακών προϊόντων δυναμικότητας - το Route 2 και το Route 3.
Η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί ένα ακόμη σημαντικό βήμα για την ενίσχυση της ενεργειακής ανεξαρτησίας της Ευρώπης και της διασυνδεσιμότητας κατά μήκος του Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου.
Οι Διαχειριστές ζητούν από τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές την έγκριση για τη διαθεσιμότητα των προϊόντων Route 2 και Route 3 έως τον Απρίλιο του 2026, καθώς και τη δυνατότητα ταυτόχρονης προσφοράς των ειδικών προϊόντων δυναμικότητας Route 1, Route 2 και Route 3 σε ανταγωνιστικές δημοπρασίες.
Όλοι οι συμμετέχοντες Διαχειριστές έχουν συμφωνήσει να εφαρμόσουν σημαντικές εκπτώσεις – από 25% έως 50% – στα σημεία διασύνδεσής τους, ώστε να ενθαρρύνουν τη χρήση της νέας δυναμικότητας από την αγορά και να διευκολύνουν διαφοροποιημένες ροές φυσικού αερίου.
Οι συντονισμένες μειώσεις τιμολογίων και η διαθεσιμότητα πολλαπλών επιλογών διαδρομών θα συμβάλουν στον μετριασμό πιθανών διαταραχών, θα υποστηρίξουν την απρόσκοπτη παράδοση προς την Ουκρανία και θα διασφαλίσουν τη βέλτιστη αξιοποίηση της υφιστάμενης υποδομής σε ολόκληρη την περιοχή.
Κοινή δέσμευση ΗΠΑ, Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ
Οι Υπουργοί Ενέργειας της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Ελλάδας, του Κράτους του Ισραήλ και των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς και οι συμπρόεδροι του Εθνικού Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας των Ηνωμένων Πολιτειών (Σχήμα 3+1), συναντήθηκαν για να επαναβεβαιώσουν τη κοινή τους δέσμευση στην προώθηση της ενεργειακής ασφάλειας και συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένης της λειτουργίας του Κέντρου Ενέργειας Ανατολικής Μεσογείου, ως βασικού παράγοντα για τη στρατηγική σταθερότητα και ανθεκτικότητα της περιοχής.
Οι Υπουργοί επαναβεβαίωσαν τη στήριξή τους σε ευρύτερα έργα περιφερειακής διασυνδεσιμότητας, τόσο σε αυτά που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη όσο και σε μελλοντικά, στο πλαίσιο του Διαδρόμου Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης στην ανάπτυξη της ενέργειας και στη συνεργασία για την προστασία των ενεργειακών υποδομών.
Επιπλέον, δεσμεύτηκαν να αξιοποιήσουν το σχήμα 3+1 για την υποστήριξη του στόχου διαφοροποίησης των ενεργειακών πηγών της περιοχής, μειώνοντας την εξάρτηση από κακόβουλους παράγοντες και ενισχύοντας τη συνδεσιμότητα μεταξύ ομοφρόνων περιφερειακών εταίρων.
Τέλος, καταδίκασαν τις ρωσικές προσπάθειες να παρακάμψουν τις κυρώσεις στο πετρέλαιο και να χρηματοδοτήσουν τη συνεχιζόμενη πολεμική επίθεση κατά της Ουκρανίας.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
