Γιατί δεν επιστρέφεται ο φόρος μετά την ανάκληση δωρεών - γονικών παροχών

Οι δωρεές μεταξύ συγγενικών ή άλλων προσώπων, μπορούν να ανακληθούν, αλλά δεν ακυρώνεται ή επιστρέφεται ο φόρος που έχει βεβαιωθεί είτε έχει καταβληθεί είτε όχι.

Αυτό επισημαίνουν αποφάσεις της Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών, που εκδόθηκαν μετά από προσφυγές φορολογουμένων οι οποίοι ζήτησαν την ανάκληση δωρεών, που πραγματοποίησαν.

Πρόκειται για περιπτώσεις στις οποίες καταλογίστηκε φόρος και πρόστιμο, επειδή δεν τηρήθηκε η προβλεπόμενη διαδικασία για τη δωρεά, που προβλέπει τη μεταφορά χρημάτων μέσω τραπεζών και τη δήλωσή της στην εφορία.

Οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι ζήτησαν την ακύρωση των δωρεών, ώστε να αποφύγουν την καταβολή των φόρων και των προστίμων, αλλά η εφορία απέρριψε το αίτημά τους.

Κατόπιν προσέφυγαν στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών, η οποία έκρινε ως αβάσιμες τις προσφυγές τους, επικαλούμενη την ισχύουσα νομοθεσία περί δωρεών και γονικών παροχών.

Τι ισχύει

Όπως τονίζεται στις αποφάσεις, οι δωρεές και γονικές παροχές φορολογούνται κατά τη σύστασή τους, ενώ σε περίπτωση ανάκλησης, εάν γίνει εντός πενταετίας, δεν φορολογείται η «επιστροφή», ενώ αν γίνει μετά την πενταετία φορολογείται και η «επιστροφή» τους.

Σε κάθε περίπτωση, ο φόρος που βεβαιώθηκε κατά τη σύνταξη της πράξης, δεν διαγράφεται εάν έχει βεβαιωθεί και δεν επιστρέφεται αν έχει καταβληθεί.

Πιο αναλυτικά η ΔΕΔ υπογραμμίζει τα ισχύοντα σύμφωνα με τα οποία, δωρεές εν ζωή και γονικές παροχές κατά πλήρη κυριότητα, οι οποίες ανακαλούνται με συμφωνία των μερών:

1. Μέσα σε μία πενταετία από τη σύσταση τους, φορολογούνται για τη σύσταση τους, όχι όμως και για την ανάκληση ως δωρεές του τέως δωρεοδόχου ή τέκνου προς τον αρχικό δωρητή ή γονέα προς τον οποίο επανέρχονται τα αντικείμενα των δωρεών ή γονικών παροχών.
2. Μετά πάροδο πενταετίας, φορολογούνται τόσο για τη σύσταση τους όσο και για την ανάκληση, ως δωρεές του τέως δωρεοδόχου ή τέκνου προς τον αρχικό δωρητή ή γονέα προς τον οποίο επανέρχονται τα αντικείμενα των δωρεών ή γονικών παροχών». 
3. Σε περίπτωση ανάκλησης δωρεάς με συμφωνία των συμβαλλομένων μερών, υπόκειται σε φόρο η σύσταση της δωρεάς, η οποία εξακολουθεί να επάγει όλα τα έννομα αποτελέσματα που απορρέουν από αυτή και συγκεκριμένα η υποχρέωση καταβολής του οικείου φόρου.

Δεν συγχωρείται η πλάνη

Ακόμη, σε περίπτωση υποβολής τροποποιητικής δήλωσης, με την οποία «ανακαλείται» η αρχική δήλωση άτυπης γονικής παροχής/δωρεάς από τους δηλούντες, οι οποίοι επικαλούνται πλάνη τους, όπως π.χ. η υποβολή της δήλωσης έγινε πριν τη σύσταση της δωρεάς, η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε, ή ότι η χρηματική δωρεά πραγματοποιήθηκε για την αγορά ακινήτου από τον δωρεοδόχο, η οποία αγορά όμως δεν πραγματοποιήθηκε), δεν μπορεί να γίνει δεκτή. 

Και τούτο, εξηγεί η ΔΕΔ, διότι, αφού στην άτυπη γονική παροχή/δωρεά η υποβολή της δήλωσης προϋποθέτει την πραγματοποίηση του γεγονότος της γονικής παροχής/δωρεάς, δεν μπορεί να γίνει δεκτός ο ισχυρισμός ότι η υποβολή της δήλωσης αναφερόταν σε ανύπαρκτα περιστατικά.

Σημειώνεται, πως σε περίπτωση που δεν τηρηθεί η διαδικασία κατά τη δωρεά χρηματικών ποσών, και κατόπιν ελέγχου η ΑΑΔΕ βεβαιώσει φόρο, επιβάλει επιπλέον και πρόστιμο 50% επί του φόρου, με αποτέλεσμα το τελικό κόστος να εκτοξεύεται.

Σε κάθε περίπτωση όμως, ο φόρος που βεβαιώθηκε δεν επιστρέφεται, ακόμη και μετά την ανάκληση της πράξης, που σημαίνει ότι οι φορολογούμενοι θα πρέπει να επιδεικνύουν ιδιαίτερη προσοχή.