Το παγκόσμιο επενδυτικό τοπίο βρίσκεται σε μια φάση ραγδαίας εξέλιξης, με τις εναλλακτικές επενδύσεις να κερδίζουν συνεχώς έδαφος έναντι των παραδοσιακών μεθόδων. Βασικός λόγος που τραβάνε το ενδιαφέρον των επενδυτών είναι πως προσφέρουν αυξημένη διαφοροποίηση στο παραδοσιακό επενδυτικό χαρτοφυλάκιο, μειώνοντας τον κίνδυνο της αγοράς και επομένως αυξάνοντας την μακροχρόνια απόδοση.
Παράλληλα, η είσοδος στις εναλλακτικές επενδύσεις προσφέρει μια πληθώρα νέων επιλογών, στις οποίες ο επενδυτής δεν θα είναι πρόσβαση αν έμενε σε ένα πιο «συντηρητικό» χαρτοφυλάκιο. Μάλιστα, τα εναλλακτικά αμοιβαία κεφάλαια αποτελούν μια προσβάσιμη επιλογή για τα περισσότερα προφίλ επενδυτών, ενώ είναι και ένας από τους πρόσφορους τρόπους για επένδυση σε εναλλακτικά προϊόντα.
Ο Παναγιώτης Χρονάς, CFA, CIPM στην Iolcus Investments, μίλησε στο Business Daily και εξήγησε τα πάντα για τις εναλλακτικές επενδύσεις, τις ευκαιρίες που προσφέρουν αλλά και τους ιδιαίτερους κινδύνους.
- Τι είναι οι εναλλακτικές επενδύσεις;
Εναλλακτικές επενδύσεις είναι όλες οι επενδύσεις πέρα από τις παραδοσιακές (μετοχές, ομόλογα και μετρητά). Μπορεί ο όρος να ξενίζει ακόμη κάποιους επενδυτές, θεωρώντας πως μόνο οι μεγάλοι θεσμικοί επενδυτές λαμβάνουν θέση σε αυτές, αλλά πολλοί έχουμε έκθεση σε εναλλακτικές επενδύσεις ακόμη και αν συχνά δε το σκεφτόμαστε.
Για παράδειγμα όσοι έχουν ακίνητο είναι επενδεδυμένοι σε real estate, που αποτελεί μία κατηγορία εναλλακτικών επενδύσεων. Το ίδιο και όσοι έχουν δική τους επιχείρηση (private equity) ή έχουν αγοράσει χρυσό, όπως λίρες (ο χρυσός, όπως και όλα τα commodities, είναι ένα κομμάτι των εναλλακτικών επενδύσεων). Οπότε πολλοί έχουμε επενδυτική έκθεση σε εναλλακτικές επενδύσεις ακόμη και αν δεν θεωρούμε πως πρέπει να τη διαχειριζόμαστε όπως και τις υπόλοιπες επενδύσεις μας.
- Γιατί να επενδύσει κάποιος σε εναλλακτικές επενδύσεις;
Ο κυριότερος λόγος να προσθέσει κάποιος εναλλακτικές επενδύσεις σε ένα παραδοσιακό χαρτοφυλάκιο είναι η αυξημένη διαφοροποίηση που προσφέρουν και οδηγεί σε μικρότερο κίνδυνο αγοράς (η μεταβλητότητα των αποδόσεων του χαρτοφυλακίου μειώνεται), και μέσω της μείωσης αυτής του κινδύνου, μεγαλύτερη μακροχρόνια απόδοση.
Από μελέτες στο χώρο, όπως αυτή του CFA Institute για την επίδραση μίας προσθήκης εναλλακτικών επενδύσεων σε παραδοσιακά χαρτοφυλάκια, η προσθήκη ή αύξηση της θέσης ενός παραδοσιακού χαρτοφυλακίου 60/40 (κατανομή 60% σε μετοχές και 40% σε ομόλογα) σε εναλλακτικές επενδύσεις και αυξάνει τις αποδόσεις και μειώνει ταυτόχρονα τον κίνδυνο τους.
Χαρτοφυλάκια θεσμικών και μη επενδυτών με μακροπρόθεσμο επενδυτικό ορίζοντα μπορούν να επωφεληθούν και από τις μεγαλύτερες αναμενόμενες αποδόσεις κάποιων από τις εναλλακτικές επενδύσεις σε σχέση με τις παραδοσιακές (όπως private equity και venture capital) ή να προστατευθούν από τον μελλοντικό πληθωρισμό (επενδύοντας σε υποδομές, infrastructure, και ακίνητα, real estate).
Επίσης, με το να μην επενδύει κάποιος σε εναλλακτικές επενδύσεις αποκλείει από το χαρτοφυλάκιό του ένα πολύ σημαντικό κομμάτι των αγορών, και των ευκαιριών τους. Για παράδειγμα, το 87% των εταιριών στις ΗΠΑ που έχουν τζίρο πάνω από $100εκ. δεν διαπραγματεύονται σε κάποιο χρηματιστήριο, οπότε ένας επενδυτής που μένει εκτός του αμερικανικού Private Equity χάνει την πρόσβαση σε αυτό το ιδιαίτερα δυναμικό κομμάτι της μετοχικής αγοράς.
Επιπλέον, η επένδυση σε ένα εναλλακτικό αμοιβαίο κεφάλαιο δίνει την ικανότητα σε κάθε επενδυτή να έχει ως διαχειριστή των κεφαλαίων του κάποιον από τους πιο επιτυχημένους παγκοσμίως επαγγελματίες επενδυτές, ουσιαστικά συνεπενδύοντας δίπλα στους μεγαλύτερους θεσμικούς επενδυτές και πλουσιότερους ανθρώπους.
- Τι είναι τα εναλλακτικά αμοιβαία κεφάλαια;
Τα εναλλακτικά αμοιβαία κεφάλαια (alternative investment funds) είναι ο πιο πρόσφορος τρόπος για επένδυση σε εναλλακτικές επενδύσεις, είτε για θεσμικούς είτε για ιδιώτες επενδυτές. Χωρίζονται σε 2 μεγάλες κατηγορίες, τα Αμοιβαία Κεφάλαια Αντιστάθμισης Κινδύνου (Hedge Funds), και τα Αμοιβαία Κεφάλαια Ιδιωτικών Αγορών (Private Market Funds).
Μέχρι πριν λίγα χρόνια ήταν πολύ δύσκολο (έως απλά αδύνατο) για μη θεσμικούς επενδυτές, ή ιδιώτες επενδυτές με πολύ μεγάλα χαρτοφυλάκια (Ultra High Net Worth Individuals), να επενδύσουν σε εναλλακτικά αμοιβαία κεφάλαια. Οι συνεχείς όμως βελτιώσεις του θεσμικού περιβάλλοντος από την Ε.Ε. αλλά και η πάγια θέληση των διαχειριστών των εναλλακτικών αμοιβαίων κεφαλαίων να προσεγγίσουν τους ιδιώτες επενδυτές έχουν κάνει πλέον την πρόσβαση δυνατή ακόμη και για μικρότερα χαρτοφυλάκια (ο νέος κανονισμός ELTIF 2.0 της Ε.Ε. ήρε ακόμη και το προϋπάρχον minimum των € 10.000 για συμμετοχή σε κάποιο ELTIF private market fund).
- Τα Hedge Funds;
Τα Hedge Funds είναι εναλλακτικά αμοιβαία κεφάλαια που επενδύουν κυρίως σε παραδοσιακές επενδύσεις, ακολουθώντας όμως «εναλλακτικές στρατηγικές», όπως τα Equity Long/Short, όπου ο διαχειριστής του Hedge Fund αγοράζει τις μετοχές που θεωρεί πως θα ανατιμηθούν και πουλά ανοικτά (shorting) τις μετοχές που πιστεύει πως η τιμή τους θα πέσει.
Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται ένα ιδιαίτερα δυναμικό χαρτοφυλάκιο, το οποίο μπορεί να επωφελείται και από την άνοδο των αγορών, όπως τα παραδοσιακά χαρτοφυλάκια, αλλά και από της πτώσης τους, κάτι που τα παραδοσιακά χαρτοφυλάκια δεν μπορούν να κάνουν. Επίσης, λαμβάνοντας «αμφίδρομη έκθεση» στις μετοχές, το fund μπορεί, αν το επιλέξει ο διαχειριστής, να ελαχιστοποιήσει το συστηματικό μετοχικό κίνδυνο (equity beta) και τη συσχέτιση (correlation) με την ευρύτερη μετοχική αγορά, οπότε να προσφέρει αποδόσεις που δεν εξαρτώνται από αυτή παρότι επενδύει σε μετοχές (market neutral).
Αυτό είναι και ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά των Hedge Funds, ακολουθούν τόσες διακριτές στρατηγικές (τις κύριες μόνο τις διαχωρίζουμε σε 25 στην Iolcus Investments, υπό 6 κύριες υπερ-στρατηγικές) που προσφέρουν λύσεις για κάθε επενδυτικό περιβάλλον και μπορούν να ωφελήσουν κάθε επενδυτική κατανομή.
- Τι είναι τα Private Market Funds;
Τα Αμοιβαία Κεφάλαια Ιδιωτικών Αγορών (Private Market Funds) χωρίζονται σε 3 κύριες κατηγορίες, τα Επενδυτικά κεφάλαια Ιδιωτικών Επενδύσεων (Private Equity και Venture Capital, που επενδύουν κυρίως σε μη εισηγμένες εταιρίες), τα Επενδυτικά Κεφάλαια Ιδιωτικών Δανειοδοτήσεων (Private Credit, που δανειοδοτούν εταιρίες χωρίς αυτές να χρειαστεί να απευθυνθούν σε τράπεζες ή να εκδώσουν ομόλογα), και τα Επενδυτικά Κεφάλαια Εμπράγματων Περιουσιακών Στοιχείων (Real Assets/ Infrastructure, Real Estate και Commodities).
Μέχρι πριν πολύ λίγα χρονιά, η μόνη σχεδόν επιλογή για επένδυση σε Private Equity, Venture Capital ή Private Credit ήταν η συμμετοχή ενός επενδυτή σε κάποιο «κλειστού τύπου» private market fund. Η πολυπλοκότητά τους, ο εξαιρετικά μακροπρόθεσμος επενδυτικός τους ορίζοντας (για 10-12 χρόνια ο επενδυτής παρέμενε «κλεισμένος» στο fund) αλλά και τα πολύ υψηλά όρια επένδυσης που απαιτούσαν (minimum investments συνήθως αρκετών εκατομμυρίων) περιόριζαν τους δυνητικούς τους επενδυτές στους μεγάλους θεσμικούς και πλουσιότερους ιδιώτες.
Τα τελευταία 2-3 περίπου χρόνια όμως βλέπουμε σχεδόν όλους τους μεγάλους fund managers (όπως η Blackstone, με περισσότερα από $1 τρις επενδεδυμένα σε εναλλακτικές επενδύσεις και 38 χρόνια ιστορίας στο χώρο) να προσφέρουν «αειθαλή» (evergreen) private market funds, όπου ο επενδυτής μπορεί να εισέλθει συνήθως μηνιαία (με ποσά που κυμαίνονται από τα € 1.000 έως τα € 25.000) και να αποεπενδύσει συνήθως τριμηνιαία (ή και νωρίτερα σε πολλές περιπτώσεις).
Αυτή η μαζική στροφή των μεγάλων (και πιο επιτυχημένων) fund managers προς τα evergreen private market funds δίνει μια εξαιρετική επενδυτική λύση όχι μόνο στους μικρότερους ιδιώτες επενδυτές, αλλά και σε θεσμικούς επενδυτές που κάνουν τις πρώτες τους τοποθετήσεις στις εναλλακτικές επενδύσεις και προτιμούν να διατηρήσουν μεγαλύτερη διαφοροποίηση και ρευστότητα.
- Γιατί να επενδύσει κάποιος σε εναλλακτικά αμοιβαία κεφάλαια;
Όπως είδαμε, ένας από τους σημαντικότερους λόγους για να επενδύσει κάποιος σε εναλλακτικά αμοιβαία κεφάλαια είναι η διαχείριση κινδύνου. Έχοντας μικρότερη συσχέτιση (correlation) με τις παραδοσιακές επενδύσεις που συνήθως απαρτίζουν τα χαρτοφυλάκιά μας (μετοχές και ομόλογα) μπορούν να μετριάσουν σημαντικά τις πτώσεις τους σε περιόδους κρίσης, αυξάνοντας έτσι τις μεσο-μακροπρόθεσμες αποδόσεις μας. Η διαχείριση κινδύνου, και ειδικά της μέγιστης απώλειας ενός χαρτοφυλακίου, είναι κλειδί για την μακροπρόθεσμη επενδυτική του επιτυχία, καθώς για να επανακάμψει κάποιος από μία πτώση 50% χρειάζεται μετά άνοδο 100%, και όχι 50%. Τα Hedge Funds προσφέρουν πολλές επιλογές στρατηγικών με αυξημένη αντοχή στον κίνδυνο.
Επίσης κάποια είδη εναλλακτικών επενδύσεων έχουν επιδείξει και υψηλότερες αποδόσεις από τις μετοχές μακροπρόθεσμα με αισθητά μικρότερη μεταβλητότητα (το Private Equity παγκόσμια είχε ετησιοποιημένη απόδοση 13.4% κατά την περίοδο 2001-2022 με μεταβλητότητα 5.7% σύμφωνα με την Pitchbook, σε σύγκριση με την απόδοση του 9.5%-10% του S&P500 και 15% μεταβλητότητάς του).
Τέλος, το μεγάλο εύρος στρατηγικών που ακολουθούν οι διαχειριστές εναλλακτικών αμοιβαίων κεφαλαίων μπορεί να προσφέρει πολλές λύσεις στους επενδυτές είτε αυτοί αναζητούν υψηλότερο εισόδημα, μεγαλύτερες αποδόσεις, ή καλύτερη διαχείριση κινδύνου.
- Ποιοι επενδύουν σε εναλλακτικά αμοιβαία κεφάλαια;
Μέχρι πρόσφατα, η επένδυση σε εναλλακτικά αμοιβαία κεφάλαια ήταν προνόμιο των θεσμικών επενδυτών και των πλουσιότερων ιδιωτών.
Οι μεγαλύτεροι επενδυτές σε εναλλακτικές επενδύσεις παγκοσμίως είναι τα Επενδυτικά Ιδρύματα (Endowments και Foundations), που κατανέμουν σε αυτές, κατά μέσο όρο, πάνω από το 50% των χαρτοφυλακίων τους. Ακολουθούν οι πλουσιότεροι ιδιώτες επενδυτές (44% των χαρτοφυλακίων τους). Τα Συνταξιοδοτικά Ταμεία (Pension Funds) και τα Κρατικά Επενδυτικά Ταμεία (Sovereign Wealth Funds) έχουν επίσης πολύ μεγάλες κατανομές σε εναλλακτικές επενδύσεις παγκόσμια (περίπου 20%-25%).
Οι αλλαγές όμως στο θεσμικό περιβάλλον της Ε.Ε. (ELTIF 2.0 και UCITS) που επιτρέπουν πλέον τη δημιουργία εναλλακτικών αμοιβαίων κεφαλαίων που απευθύνονται και σε μικρότερους ιδιώτες επενδυτές τους δίνει πλέον εξαιρετικές επιλογές για την είσοδό τους στις εναλλακτικές επενδύσεις.
- Σύγκριση με πιο παραδοσιακούς τρόπους επένδυσης: Ευκαιρίες, περιορισμοί, κίνδυνοι
Μία κοινή παρανόηση είναι πως τα εναλλακτικά αμοιβαία κεφάλαια ενέχουν υψηλότερο επενδυτικό κίνδυνο από τα παραδοσιακά αμοιβαία κεφάλαια, ενώ όπως είδαμε, ένας από τους σημαντικότερους λόγους επένδυσης σε εναλλακτικές επενδύσεις είναι η μείωση του κινδύνου αγοράς (μεταβλητότητας) ενός χαρτοφυλακίου.
Επίσης, το τεράστιο εύρος των εναλλακτικών επενδύσεων προσφέρει επιλογές σε επενδυτές που θέλουν να αυξήσουν το εισόδημά τους, να αναζητήσουν υψηλότερες συνολικές αποδόσεις ή να προστατευθούν από τον πληθωρισμό.
Παρότι οι περισσότεροι περιορισμοί για το ποιος μπορεί να συμμετέχει σε εναλλακτικά αμοιβαία κεφάλαια πλέον αίρονται από την Ε.Ε., αυτό δεν σημαίνει πως ο επενδυτής δεν χρειάζεται και να κατανοεί τις ιδιαιτερότητές τους.
Η επιτυχία μίας επένδυσης σε εναλλακτικά αμοιβαία κεφάλαια δεν εξαρτάται μόνο από τη σωστή επιλογή στρατηγικής προς επένδυση τη σωστή περίοδο, μία απόφαση περίπλοκη από τη φύση της, αλλά και από την επιλογή του σωστού εναλλακτικού αμοιβαίου κεφαλαίου. Funds που ακολουθούν την ίδια στρατηγική μπορούν να έχουν πολύ διαφορετική απόδοση ακόμη και κατά την ίδια περίοδο, μιας και η επιτυχία κάθε συγκεκριμένου fund εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις ικανότητες του διαχειριστή και της επενδυτικής του ομάδας. Οπότε η σωστή επιλογή fund manager, αλλά και η ικανότητα επενδυτικής πρόσβασης σε αυτούς, είναι σημαντικότατη για την επενδυτική επιτυχία.
Κατά την επιλογή επενδύσεων πρέπει επίσης να εξετασθούν λεπτομερώς και κίνδυνοι που δεν είναι εξίσου μεγάλοι σε άλλες επενδύσεις, όπως μεταξύ άλλων ο κίνδυνος ρευστότητας, η πιθανή χρήση μόχλευσης από τα εναλλακτικά αμοιβαία κεφάλαια, ο τρόπος αποτίμησης των χαρτοφυλακίων τους, η συγκριτική αδιαφάνειά τους σε σχέση με παραδοσιακές επενδύσεις και η λειτουργική πολυπλοκότητά τους.
Για αυτούς τους λόγους στην Iolcus Investments θεωρούμε πως είναι πολύ σημαντικό ο διαχειριστής του χαρτοφυλακίου εναλλακτικών επενδύσεων που θα επιλέξει ο επενδυτής να μπορεί να επιδείξει πραγματικό και πολυετές επιτυχημένο track record στις εναλλακτικές, και όχι απλά παραδοσιακές, επενδύσεις, μιας και η πρακτική είναι πολύ περιπλοκότερη των ασκήσεων επί χάρτου. Τα δυνητικά οφέλη όμως, και από πλευράς κινδύνου και από πλευράς αποδόσεων, είναι αυτά που ωθούν τους θεσμικούς, και πλέον και ιδιώτες επενδυτές, να τις εντάσσουν όλο και περισσότερο στα χαρτοφυλάκιά τους.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
