Τα νέα διεθνή λογιστικά πρότυπα IFRS 18 “Presentation and Disclosure in Financial Statements” έρχονται να φέρουν μία από τις σημαντικότερες αλλαγές των τελευταίων ετών στον τρόπο παρουσίασης των οικονομικών καταστάσεων.
Το πρότυπο, που θα αντικαταστήσει το IAS 1 “Presentation of Financial Statements”, στοχεύει στη βελτίωση της σαφήνειας και της συγκρισιμότητας των χρηματοοικονομικών πληροφοριών, εισάγοντας νέες δομές και υποχρεωτικές γνωστοποιήσεις, με έμφαση στην κατάσταση αποτελεσμάτων.
Νέα υποχρεωτικά υποσύνολα και κατηγοριοποίηση
Το IFRS 18 θα είναι υποχρεωτικό για χρήσεις που ξεκινούν από την 1η Ιανουαρίου 2027, με δυνατότητα πρόωρης εφαρμογής. Δεν μεταβάλλει τον τρόπο αναγνώρισης ή επιμέτρησης των στοιχείων του ισολογισμού, αλλά επικεντρώνεται αποκλειστικά στον τρόπο παρουσίασης και στη γνωστοποίηση των οικονομικών δεδομένων.
Το πρότυπο εισάγει σαφή διαχωρισμό των εσόδων και των εξόδων σε τρεις κατηγορίες: Λειτουργική δραστηριότητα, Επενδυτική δραστηριότητα, Χρηματοδοτική δραστηριότητα.
Αυτός ο διαχωρισμός έχει στόχο την ενίσχυση της συγκρισιμότητας και της διαφάνειας μεταξύ εταιρειών και κλάδων.
Επίσης, το IFRS 18 καθιερώνει δύο νέα υποσύνολα που πρέπει να εμφανίζονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων: Λειτουργικό κέρδος ή ζημία και Κέρδος ή ζημία πριν από χρηματοδότηση και φόρους.
Η τυποποίηση αυτών των υποσυνόλων βοηθά στην αποσαφήνιση της απόδοσης μιας εταιρείας και διευκολύνει τις συγκρίσεις.
Οι εταιρείες θα πρέπει να παρουσιάζουν τους δείκτες απόδοσης που ορίζει η διοίκηση (Management Performance Measures – MPMs), συνοδευόμενους από πλήρη επεξήγηση της μεθόδου υπολογισμού τους. Αυτό διασφαλίζει διαφάνεια και αποτρέπει παραπλανητικές παρουσιάσεις της επίδοσης.
Αυστηρότερη ανάλυση εξόδων και ενίσχυση σημειώσεων
Το πρότυπο εισάγει αυστηρότερες οδηγίες για την ομαδοποίηση και την αποσύνθεση των εξόδων (aggregation & disaggregation).
Σε περίπτωση παρουσίασης των λειτουργικών εξόδων κατά λειτουργία, θα απαιτείται υποχρεωτική ανάλυση συγκεκριμένων εξόδων στις σημειώσεις, προσφέροντας περισσότερες πληροφορίες στους χρήστες των οικονομικών καταστάσεων.
Το νέο πρότυπο IFRS 18 αφορά όλους τους οργανισμούς που συντάσσουν οικονομικές καταστάσεις σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (IFRS).
Αυτό περιλαμβάνει τόσο εισηγμένες εταιρείες, όσο και μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) και μη κερδοσκοπικούς φορείς. Η εφαρμογή του δεν επηρεάζει τον τρόπο μέτρησης των στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού, αλλά επικεντρώνεται στην παρουσίαση και τη γνωστοποίηση των οικονομικών δεδομένων.
Με την υιοθέτηση του IFRS 18, θα αλλάξει ουσιαστικά ο τρόπος με τον οποίο εμφανίζονται τα έσοδα και τα έξοδα στην κατάσταση αποτελεσμάτων.
Η τυποποιημένη ταξινόμηση και η εισαγωγή συγκεκριμένων υποσυνόλων θα επιτρέψουν στους χρήστες των καταστάσεων να κατανοούν καλύτερα την οικονομική απόδοση μιας εταιρείας και να τη συγκρίνουν με άλλες.
Αναβάθμιση συστημάτων και προσαρμογές στις διαδικασίες
Το νέο πρότυπο θα επηρεάσει και τη δομή της κατάστασης ταμειακών ροών, παρέχοντας πιο ξεκάθαρο διαχωρισμό μεταξύ λειτουργικών, επενδυτικών και χρηματοδοτικών δραστηριοτήτων. Αυτή η σαφής διάκριση διευκολύνει την ανάλυση των πηγών και χρήσεων κεφαλαίων.
Οι επεξηγηματικές σημειώσεις στις οικονομικές καταστάσεις θα αποκτήσουν πιο λεπτομερή και τυποποιημένη μορφή, ώστε να παρέχουν πρόσθετες πληροφορίες για τα επιμέρους κονδύλια. Αυτό θα ενισχύσει τη διαφάνεια και θα μειώσει τα περιθώρια παρερμηνείας.
Η συνολική αναδιάρθρωση που φέρνει το IFRS 18 στοχεύει στην ενίσχυση της συγκρισιμότητας μεταξύ διαφορετικών εταιρειών και κλάδων.
Με πιο σαφή παρουσίαση και ενιαίες γνωστοποιήσεις, οι επενδυτές και τα υπόλοιπα ενδιαφερόμενα μέρη θα μπορούν να αναλύουν ευκολότερα τις επιδόσεις και να λαμβάνουν καλύτερα τεκμηριωμένες επενδυτικές ή επιχειρηματικές αποφάσεις.
Η υιοθέτηση του IFRS 18 συνεπάγεται προσαρμογές σε πολλαπλά επίπεδα: Η εφαρμογή του IFRS 18 θα απαιτήσει από τις επιχειρήσεις να αναβαθμίσουν και να προσαρμόσουν τα πληροφοριακά τους συστήματα.
Οι νέες απαιτήσεις για την ταξινόμηση εσόδων και εξόδων σε λειτουργικές, επενδυτικές και χρηματοδοτικές κατηγορίες θα σημαίνουν ότι τα συστήματα λογιστικής και αναφορών πρέπει να μπορούν να υποστηρίζουν αυτήν τη νέα δομή.
Επιπλέον, οι εταιρείες θα χρειαστεί να εξασφαλίσουν ότι μπορούν να συλλέγουν και να αποθηκεύουν τα απαραίτητα δεδομένα για τις γνωστοποιήσεις στις σημειώσεις των οικονομικών καταστάσεων, κάτι που συχνά απαιτεί προσαρμογές στη ροή εργασιών και στις διαδικασίες ελέγχου.
Για επιχειρήσεις με πολλαπλές δραστηριότητες και περίπλοκη δομή, η ορθή κατηγοριοποίηση συναλλαγών σύμφωνα με τις νέες οδηγίες μπορεί να αποδειχθεί απαιτητική.
Η διαδικασία αυτή απαιτεί σημαντική επαγγελματική κρίση, ώστε κάθε συναλλαγή να τοποθετείται στη σωστή κατηγορία. Η πρόκληση γίνεται μεγαλύτερη όταν οι συναλλαγές έχουν χαρακτηριστικά που θα μπορούσαν να τις εντάξουν σε περισσότερες από μία κατηγορίες.
Αυτό σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις πρέπει να δημιουργήσουν σαφή εσωτερική τεκμηρίωση και να εκπαιδεύσουν τις ομάδες τους για την ομοιόμορφη εφαρμογή των κανόνων.
Διαφάνεια και συγκρισιμότητα μέσω των MPMs
Η εισαγωγή των Management Performance Measures (MPMs) ενισχύει την ανάγκη για αποτελεσματική και διαφανή επικοινωνία με την αγορά.
Οι εταιρείες θα πρέπει να παρουσιάζουν όχι μόνο τα συγκεκριμένα μέτρα απόδοσης που ορίζουν, αλλά και να εξηγούν αναλυτικά τη μεθοδολογία υπολογισμού και τον λόγο χρήσης τους.
Αυτή η απαίτηση στοχεύει στη διασφάλιση συνέπειας και σαφήνειας, ώστε οι επενδυτές να μπορούν να κατανοούν και να αξιολογούν με ακρίβεια την οικονομική απόδοση.
Παράλληλα, η σαφής και συνεπής παρουσίαση αυτών των δεικτών θα συμβάλλει στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των ενδιαφερόμενων μερών.
Η κύρια κινητήρια δύναμη πίσω από την εισαγωγή του IFRS 18 είναι η ανάγκη των επενδυτών να έχουν στη διάθεσή τους οικονομικές καταστάσεις που να επιτρέπουν ευκολότερες και πιο αξιόπιστες συγκρίσεις.
Σήμερα, ο τρόπος με τον οποίο οι εταιρείες υπολογίζουν το «λειτουργικό κέρδος» διαφέρει σημαντικά, με αποτέλεσμα η σύγκριση των αποτελεσμάτων μεταξύ διαφορετικών οργανισμών να είναι συχνά παραπλανητική ή δύσκολη.
Με την υιοθέτηση κοινών κανόνων και τυποποιημένων υποσυνόλων, το νέο πρότυπο στοχεύει να περιορίσει αυτές τις αποκλίσεις.
Η εκτεταμένη χρήση μη-IFRS δεικτών (γνωστών και ως non-GAAP ή alternative performance measures) έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, καθώς οι εταιρείες επιδιώκουν να παρουσιάσουν την απόδοσή τους μέσα από προσαρμοσμένους δείκτες που θεωρούν πιο αντιπροσωπευτικούς.
Ωστόσο, η έλλειψη ομοιομορφίας και οι ελλιπείς γνωστοποιήσεις έχουν προκαλέσει ανησυχίες για τη διαφάνεια και την αξιοπιστία αυτών των στοιχείων.
Το IFRS 18 θεσπίζει ένα κοινό και ξεκάθαρο πλαίσιο παρουσίασης και γνωστοποίησης, το οποίο μειώνει την ασάφεια και ενισχύει την εμπιστοσύνη των χρηστών των οικονομικών καταστάσεων.
Μέσω των Management Performance Measures (MPMs), οι εταιρείες θα υποχρεούνται όχι μόνο να παρουσιάζουν τους δικούς τους δείκτες απόδοσης, αλλά και να παρέχουν αναλυτική επεξήγηση για τον τρόπο υπολογισμού και τον σκοπό χρήσης τους, διασφαλίζοντας ότι οι επενδυτές κατανοούν πλήρως το περιεχόμενο και τη σημασία τους.
Η εφαρμογή του IFRS 18 ενδέχεται να αποδειχθεί απαιτητική. Η υιοθέτηση του IFRS 18 μπορεί να δημιουργήσει σημαντικές προκλήσεις για τις εταιρείες, ειδικά όταν πρόκειται για συναλλαγές που δεν εντάσσονται εύκολα στις νέες κατηγορίες λειτουργικής, επενδυτικής ή χρηματοδοτικής δραστηριότητας.
Σε περιπτώσεις όπου τα χαρακτηριστικά μιας συναλλαγής αλληλεπικαλύπτονται, η σωστή ταξινόμηση απαιτεί εις βάθος ανάλυση και επαγγελματική κρίση, αυξάνοντας τον κίνδυνο ασυνεπειών.
Η δυνατότητα που δίνει το νέο πρότυπο στις εταιρείες να ορίζουν τους Management Performance Measures (MPMs) τους ενισχύει την ευελιξία στην παρουσίαση της απόδοσης, αλλά παράλληλα εισάγει και υποκειμενικότητα.
Αν η γνωστοποίηση των μεθόδων υπολογισμού δεν είναι λεπτομερής και διαφανής, η συγκρισιμότητα μεταξύ εταιρειών μπορεί να περιοριστεί, υπονομεύοντας έναν από τους βασικούς στόχους του IFRS 18.
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί ενδέχεται να βρεθούν αντιμέτωποι με αυξημένο κόστος και λειτουργικές δυσκολίες στην εφαρμογή του νέου προτύπου.
Η αναβάθμιση των πληροφοριακών συστημάτων, η εκπαίδευση του προσωπικού και η προσαρμογή των διαδικασιών απαιτούν πόρους που συχνά δεν είναι εύκολα διαθέσιμοι σε μικρότερες δομές, γεγονός που μπορεί να επιβραδύνει ή να δυσχεράνει την ομαλή μετάβαση.
Το πρώτο βήμα για κάθε εταιρεία είναι να εκτιμήσει σε βάθος τον αντίκτυπο που θα έχει το IFRS 18 στις τρέχουσες οικονομικές καταστάσεις της.
Αυτό σημαίνει εντοπισμό των αλλαγών που απαιτούνται στη διάρθρωση των καταστάσεων αποτελεσμάτων, των ταμειακών ροών και των σημειώσεων, καθώς και ανάλυση του τρόπου που θα επηρεαστούν οι βασικοί δείκτες απόδοσης.
Οι εταιρείες πρέπει να προγραμματίσουν εγκαίρως τις απαραίτητες αναβαθμίσεις στα πληροφοριακά τους συστήματα, ώστε να μπορούν να υποστηρίξουν τις νέες κατηγοριοποιήσεις εσόδων και εξόδων, τη συλλογή επιπλέον δεδομένων για τις σημειώσεις, καθώς και την παρουσίαση των Management Performance Measures (MPMs).
Ο σωστός σχεδιασμός θα μειώσει τον κίνδυνο καθυστερήσεων και λαθών κατά την εφαρμογή.
Με την υποχρεωτική παρουσίαση των MPMs, οι εταιρείες οφείλουν να επανεξετάσουν ποιους δείκτες χρησιμοποιούν σήμερα, πώς αυτοί υπολογίζονται και τι επιπλέον πληροφόρηση θα απαιτηθεί για τους επενδυτές. Η σαφής επεξήγηση της μεθοδολογίας είναι κρίσιμη για τη διαφάνεια και την εμπιστοσύνη.
Προσαρμογή και ενημέρωση: οι δύο πυλώνες του IFRS 18
Η έγκαιρη ενημέρωση των επενδυτών, των αναλυτών και των άλλων ενδιαφερομένων μερών είναι απαραίτητη για να αποφευχθούν παρεξηγήσεις και να διασφαλιστεί ότι οι αλλαγές γίνονται κατανοητές.
Η επικοινωνία πρέπει να περιλαμβάνει σαφή παραδείγματα για το πώς θα αλλάξει η παρουσίαση των αποτελεσμάτων και ποια είναι τα οφέλη της νέας δομής.
Το IFRS 18 φέρνει σημαντικές αλλαγές στον τρόπο παρουσίασης και γνωστοποίησης των οικονομικών καταστάσεων, με στόχο τη μεγαλύτερη διαφάνεια και συγκρισιμότητα μεταξύ εταιρειών και κλάδων.
Αν και η εισαγωγή νέων κατηγοριών και τυποποιημένων υποσυνόλων θα βοηθήσει τους επενδυτές να αναλύουν καλύτερα τις επιδόσεις, η επιτυχής εφαρμογή του προτύπου απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό, επένδυση σε υποδομές και διαδικασίες, καθώς και συνεχή επικοινωνία με την αγορά.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
