Η επέλαση των κινεζικών ηλεκτρονικών πλατφορμών Temu και Shein στην Ευρώπη και στην Ελλάδα έχει μετατραπεί πλέον σε μείζον οικονομικό ζήτημα.
Με επίκεντρο τα φθηνά και αφορολόγητα μικροδέματα μέχρι 150 ευρώ, οι δύο πλατφόρμες κατακτούν ταχύτατα μερίδια αγοράς, προκαλώντας σοβαρές πιέσεις στον εγχώριο εμπορικό ιστό και σημαντικές δημοσιονομικές απώλειες για το κράτος.
Ο κίνδυνος να δούμε «λουκέτα» σε εμπορικές επιχειρήσεις είναι υπαρκτός, τονίζουν οι έμποροι, αν δεν μπουν περιορισμοί σε αυτό το ανεξέλεγκτο ηλεκτρονικό εμπόριο.
Την ώρα που οι ΗΠΑ με τους δασμούς στα μικροδέματα «κλείνουν» τις πόρτες στις κινέζικες πλατφόρμες, με αποτέλεσμα οι πωλήσεις τους να πέφτουν μέχρι και 19% τον Μάιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση μοιάζει με ανοιχτό πεδίο, αφού το 2024 κατέγραψε την είσοδο 4,6 δισεκατομμυρίων μικροδεμάτων από τρίτες χώρες, με τη συντριπτική πλειοψηφία (91%) να προέρχεται από την Κίνα.
Ένα καθεστώς που διευκολύνεται υπέρμετρα από την απαλλαγή τελωνειακών δασμών για χαμηλής αξίας αποστολές (de minimis), αξίας μέχρι 150 ευρώ, το οποίο, ενώ λειτουργεί υπέρ της ανταγωνιστικότητας των τιμών, έχει οδηγήσει σε εκτεταμένη απώλεια δημοσίων εσόδων και στρέβλωση της ευρωπαϊκής και φυσικά της ελληνικής αγοράς.
Η ελληνική αγορά υπό πολιορκία
Στην Ελλάδα, οι επιπτώσεις είναι ήδη εμφανείς, μετρήσιμες και άκρως ανησυχητικές. Μάλιστα φτάνουν στο σημείο ώστε ο πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) κ. Σταύρος Καφούνης σε χθεσινή συνέντευξη Τύπου να τονίζει ότι, αν δεν μπουν κανόνες απέναντι σε αυτήν την κινέζικη επέλαση, δυστυχώς σε λίγο καιρό θα μετράμε «λουκέτα» εμπορικών επιχειρήσεων.
Όπως είπε χαρακτηριστικά, αναφερόμενος στο ηλεκτρονικό εμπόριο, από «κάθε 5 ευρώ, το 1 ευρώ καταλήγει στην Κίνα».
Η κρισιμότητα της κατάστασης αναδεικνύεται μέσα από τα αποκαλυπτικά συμπεράσματα της μελέτης της ΕΣΕΕ για τις ασιατικές πλατφόρμες, που παρουσιάστηκε χθες:
- Ο εκτιμώμενος τζίρος που έκαναν το 2024 στην Ελλάδα είναι 529 – 627 εκ. ευρώ.
- Κατέλαβαν 17,63% - 20,9% της ελληνικής αγοράς ηλεκτρονικού εμπορίου.
- Η συνολική δημοσιονομική απώλεια για το ελληνικό κράτος (φόροι, δασμοί, ασφαλιστικές εισφορές, απώλεια επενδύσεων και θέσεων εργασίας) εκτιμάται στα 188,1 – 204,3 εκατ. ευρώ, δηλαδή 3 φορές τα έσοδα της τεκμαρτής φορολόγησης λιανεμπορικών επιχειρήσεων ή το 100% του τέλους επιτηδεύματος στα νομικά πρόσωπα.
Επιτυγχάνουν κάθε χρόνο εκθετική αύξηση της διείσδυσής τους σε ολόκληρη την Ευρώπη, εκμεταλλευόμενες τα κενά και τις στρεβλώσεις στο κανονιστικό πλαίσιο της ίδιας της Ε.Ε.
Μάλιστα οι εν λόγω πωλήσεις πραγματοποιούνται εκτός των εγχώριων εμπορικών και φορολογικών πλαισίων, μέσω απευθείας εισαγωγών.
Η πραγματική απώλεια για τις ελληνικές επιχειρήσεις δεν είναι μόνο 600 εκατ., δηλαδή όσο ο τζίρος που κάνουν οι κινεζικές πλατφόρμες, αλλά είναι πολλαπλάσια, καθώς τα φθηνά προϊόντα της Temu και της Shein υποκαθιστούν προϊόντα που διακινούν οι ελληνικές εμπορικές εταιρείες με πολλαπλάσια αξία.
Ο λογαριασμός του de minimis
Η απώλεια δημοσίων εσόδων από τελωνειακούς δασμούς λόγω του καθεστώτος απαλλαγής υπολογίζεται, στα 56 - 56,5 εκατ. ευρώ ετησίως για την Ελλάδα. Η κατάργηση του καθεστώτος de minimis (οι αγορές μέχρι 150 ευρώ δεν φορολογούνται) θα μπορούσε να αντισταθμίσει άλλες δημοσιονομικές ελαφρύνσεις, όπως η εξαίρεση του λιανεμπορίου από την τεκμαρτή φορολόγηση (δημοσιονομικό κόστος 55 - 75 εκατ. ευρώ), σύμφωνα με το Ινστιτούτο της ΕΣΕΕ.
Την ίδια ώρα οι κινέζικες ηλεκτρονικές πλατφόρμες φαίνεται να πατάνε «γκάζι» για την Ευρώπη, αφού οι δασμοί που επέβαλαν οι ΗΠΑ, οδήγησαν σε μείωση της διαφημιστικής δαπάνης της Temu κατά -31% και της Shein κατά -19%.
Υπολογίζεται ότι κεφάλαια ύψους 1,4 δισ. δολαρίων θα μετακινηθούν προς την ευρωπαϊκή διαφημιστική αγορά, επιφέροντας αύξηση του κόστους ανά κλικ (CPC) από 15% έως 54%, λόγω υπερβάλλουσας ζήτησης σε σχέση με τη διαφημιστική προσφορά.
Τι κάνει η ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέταξε τόσο τη Shein (Απρίλιος 2024) όσο και την Temu (Μάιος 2024) στον κατάλογο των Πολύ Μεγάλων Διαδικτυακών Πλατφορμών (VLOPs) στο πλαίσιο του Κανονισμού για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA).
Πλέον, οι εταιρείες οφείλουν να συμμορφωθούν με αυστηρές υποχρεώσεις, όπως:
• Διαφάνεια στους αλγορίθμους και τις διαφημιστικές πρακτικές.
• Προστασία ανηλίκων και ευάλωτων χρηστών.
• Επαρκείς εγγυήσεις για τη διαχείριση προσωπικών δεδομένων.
Επίσης οι ανησυχίες για μεταφορά δεδομένων σε τρίτες χώρες, προσαρμοσμένη τιμολόγηση ή ακόμη και μεταπώληση σε τρίτους διαφημιστές, ενισχύουν την ανάγκη αυστηρότερης εποπτείας.
Τι ζητούν οι έμποροι
Η ΕΣΣΕ δεν ζητάει επιβολή νέων περιορισμών ή δασμών αλλά τη θέσπιση δίκαιων κανόνων, όπως αναφέρει. Ζητά ισονομία για τις πλατφόρμες και η λειτουργία τους να διέπεται από τους ίδιους κανόνες που ακολουθούν τόσο οι ευρωπαϊκές όσο και οι ελληνικές επιχειρήσεις. Μάλιστα η ΕΣΕΕ σε συνεργασία με τη Eurocommerce προτείνει μια σειρά μέτρων για τον περιορισμό των επιπτώσεων και ειδικότερα:
- Άμεση αλλαγή στον κανονισμό της Ε.Ε και κατάργηση του de minimis για τα δέματα με αξία κάτω από 150 ευρώ
- Θέσπιση διαχειριστικού τέλους και ενίσχυση των ελέγχων στις εισαγωγές, αναφορικά με ζητήματα ασφαλείας των προϊόντων και εναρμόνισής τους με βάση τους κανόνες που ισχύουν στην Ε.Ε.
- Καλύτερη ενημέρωση των καταναλωτών.
- Υποστήριξη της ψηφιακής μετάβασης και της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
