Η ελληνική ναυτιλία καταγράφει σημαντική πρόοδο στην προώθηση της γυναικείας απασχόλησης, ανατρέποντας τα παραδοσιακά στερεότυπα του κλάδου. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του καθηγητή Γαβριήλ Αμίτση για το Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο (ΝΑΤ), που παρουσιάστηκε σε εκδήλωση στον Πειραιά, η Ελλάδα κατέχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά συμμετοχής γυναικών στη ναυτιλία παγκοσμίως, φθάνοντας το 7,8%. Το ποσοστό αυτό υπερβαίνει κατά πολύ τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (2,4%) και είναι σχεδόν επταπλάσιο του παγκόσμιου (1,2%).
Η τάση αυτή ενισχύεται περαιτέρω, καθώς το 2024 παρατηρείται αύξηση 11,8% στις εγγραφές γυναικών ναυτικών, σε σύγκριση με 10% το προηγούμενο έτος. Συνολικά, οι εγγεγραμμένες γυναίκες ναυτικοί ανήλθαν σε 2.048 για το 2024, σημειώνοντας ετήσια αύξηση 11,4% και συνολική άνοδο 65,6% την τελευταία πενταετία.
Ιδιαίτερα τον Αύγουστο του 2024, περίοδο αιχμής για τη ναυτιλιακή δραστηριότητα, η γυναικεία απασχόληση έφτασε τα 1.415 άτομα, αυξημένη κατά 11,8% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2023.
Κατά την παρουσίαση της μελέτης, η υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως ανέδειξε τον κρίσιμο ρόλο του ΝΑΤ στην ανάδειξη της γυναικείας παρουσίας στη ναυτιλία. Όπως τόνισε, το Ταμείο προσφέρει πλέον «ένα τεκμηριωμένο και σύγχρονο εργαλείο» για τη στήριξη μιας πιο ισότιμης και βιώσιμης αγοράς εργασίας στον κλάδο.
Η υπουργός σημείωσε ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης ως προς τη συμμετοχή των γυναικών στο ναυτικό επάγγελμα. Πρόκειται, όπως ανέφερε, για μια σταθερά ανοδική επίδοση που αποτυπώνει το αυξανόμενο ενδιαφέρον των γυναικών να ενταχθούν και να παραμείνουν στη ναυτιλία, έναν χώρο που παραδοσιακά κυριαρχείται από άνδρες.
Η κ. Κεραμέως υπογράμμισε επίσης τη σημασία της νέας μελέτης ως αξιόπιστου εργαλείου χάραξης πολιτικής για τη ναυτική απασχόληση τα επόμενα χρόνια. Παράλληλα, επισήμανε ότι παραμένουν προκλήσεις, όπως η ανεπαρκής ενημέρωση, οι έμφυλες διακρίσεις και τα στερεότυπα, που δυσχεραίνουν την ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στον κλάδο.
Γαλάζιες δεξιότητες και ευκαιρίες απασχόλησης
Παρά τις προκλήσεις που επέφερε η πανδημία στην αγορά εργασίας, η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση δημιουργεί νέες ευκαιρίες για εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό στη ναυτιλία. Η αναβάθμιση των δεξιοτήτων και η βελτίωση της εικόνας των σταδιοδρομιών στη γαλάζια οικονομία είναι κρίσιμες για την προσέλκυση νέων εργαζομένων.
Ωστόσο, οι γυναίκες συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν εμπόδια, όπως η περιορισμένη πρόσβαση σε ηγετικούς ρόλους και οι περιορισμένες προοπτικές επαγγελματικής εξέλιξης. Ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (IMO) έχει ήδη από τη δεκαετία του 1990 θεσπίσει πολιτικές ενίσχυσης της γυναικείας παρουσίας, με στοχευμένες έρευνες, προγράμματα κατάρτισης και δράσεις για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Ε.Ε. προωθεί ενεργά την ισότητα και την εξάλειψη των έμφυλων διακρίσεων, θέτοντας κοινά πρότυπα για την εκπαίδευση και τα εργασιακά δικαιώματα των ναυτικών. Ιδιαίτερη σημασία έχει η πλατφόρμα της Γενικής Διεύθυνσης Μεταφορών της Κομισιόν, που από το 2018 λειτουργεί ως κόμβος ανταλλαγής καλών πρακτικών και προώθησης ίσων ευκαιριών στις μεταφορές.
Η έκθεση του ΝΑΤ επισημαίνει ότι η ελληνική ναυτιλία βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή. Η αύξηση της συμμετοχής των γυναικών, σε συνδυασμό με τις διεθνείς και ευρωπαϊκές πολιτικές, δημιουργεί συνθήκες για μια πιο ανταγωνιστική, ασφαλή και ανθεκτική αγορά εργασίας. Η ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού και η υιοθέτηση σύγχρονων πρακτικών καθιστούν την Ελλάδα σημείο αναφοράς για την προώθηση της γυναικείας παρουσίας στη ναυτιλία, έναν τομέα-κλειδί για την οικονομία και τη διεθνή ναυτιλιακή κοινότητα.
Προβλήματα επάρκειας και μελλοντικές προκλήσεις
Η έκθεση αναδεικνύει το ζήτημα της επάρκειας του εργατικού δυναμικού στη ναυτική εργασία. Η παγκόσμια έλλειψη αξιωματικών, που σήμερα ανέρχεται στο 8,5%, εκτιμάται ότι θα φτάσει το 10% έως το 2030. Οι λόγοι περιλαμβάνουν την αύξηση του στόλου, τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, τις μεγαλύτερες άδειες και τη χαμηλή είσοδο νέων και γυναικών στο επάγγελμα.
Τοποθέτηση του καθηγητή Γαβριήλ Αμίτση
Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, Γαβριήλ Αμίτσης, χαρακτήρισε τη μελέτη ως μία από τις πιο ολοκληρωμένες και συστηματικές καταγραφές του ζητήματος σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο. Όπως ανέφερε, στη «δημόσια συζήτηση για τη γυναικεία ναυτική απασχόληση λείπουν συχνά τα πραγματικά δεδομένα», ενώ η συγκεκριμένη μελέτη έρχεται να καλύψει αυτό το κενό.
Η έκθεση δεν περιορίζεται στη συλλογή στοιχείων για τη γυναικεία απασχόληση, αλλά παρουσιάζει μια συνολική εικόνα της αγοράς ναυτικής εργασίας. Παράλληλα, ο κ. Αμίτσης επισήμανε ότι τα διεθνή στατιστικά παραμένουν χαμηλά, καθώς η είσοδος και παραμονή των γυναικών στη ναυτιλία εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά περιορισμένη.
Τέλος, ανακοίνωσε ότι αφιέρωσε τη μελέτη στην Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
