Τα μεγάλα έργα υποδομών, αστικών αναπλάσεων και κατασκευών στην Ελλάδα δεν μεταμορφώνουν μόνο τις πόλεις, αλλά και τα επαγγέλματα που συμμετέχουν στη διαμόρφωσή τους. Ενώ παλαιότερα οι μηχανικοί, οι αρχιτέκτονες και οι εργοδηγοί κυριαρχούσαν στα εργοτάξια, σήμερα έχουν προστεθεί πλήθος νέων ειδικοτήτων όπως BIM coordinators, data analysts, environmental engineers, ESG specialists, lighting designers, UX experts και energy modelers.
Η αστική ανάπλαση εξελίσσεται σε μια πολυεπιστημονική διαδικασία όπου συνδυάζονται τεχνολογία, περιβάλλον, αισθητική και ψηφιακή γνώση. Ενδεικτικά, το έργο του Ελληνικού από τη Lamda Development, με 40 εργοτάξια σε πλήρη λειτουργία, και η κατασκευή της Γραμμής 4 του Μετρό από την ΑΒΑΞ, αλλά και μικρότερες παρεμβάσεις σε διάφορες περιοχές, σηματοδοτούν μια βαθιά αλλαγή. Μια νέα γενιά επαγγελματιών διαχειρίζεται πλέον δεδομένα, αισθητήρες και οράματα για το μέλλον των πόλεων.
Στο Ελληνικό, το μεγαλύτερο εργοτάξιο της χώρας, η λειτουργία θυμίζει περισσότερο data center παρά παραδοσιακή οικοδομή. Στο Digital Control Center της LAMDA Development, μηχανικοί και αναλυτές δεδομένων παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο παραμέτρους όπως θερμοκρασίες, εκπομπές σκόνης, κατανάλωση ενέργειας και ροές υλικών. Ο BIM manager διασυνδέει τα σχέδια με την κατασκευή μέσω τρισδιάστατων χαρτών, ενώ ο sustainability officer διασφαλίζει τη χρήση υλικών σύμφωνα με πιστοποιήσεις LEED. Πρόκειται για την πρώτη φορά που μια ελληνική κατασκευή λειτουργεί ως «ψηφιακή δίδυμη πόλη» από τη φάση θεμελίωσης.
Οι επαγγελματίες που εργάζονται σήμερα στο Ελληνικό συνδυάζουν τεχνική κατάρτιση με γνώσεις προγραμματισμού, διαχείριση περιβαλλοντικών δεδομένων και αξιοποίηση τεχνητής νοημοσύνης. Η σύγχρονη προσέγγιση απαιτεί όχι μόνο δεξιότητες στα στατικά, αλλά και ικανότητα ανάλυσης περιβαλλοντικών δεδομένων.
Κατά μήκος της Αθηναϊκής Ριβιέρας, από τον Πειραιά μέχρι το Σούνιο, υλοποιούνται έργα δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ. Urban planners, architects, climate engineers και ειδικοί στην κυκλική οικονομία συνεργάζονται σε κοινό ψηφιακό περιβάλλον BIM. Οι αποφάσεις λαμβάνονται συλλογικά, με στόχο όχι μόνο την ενεργειακή απόδοση, αλλά και τη δημιουργία ανθεκτικών αστικών οικοσυστημάτων.
Στο κέντρο της Αθήνας, μεγάλα εργοτάξια όπως του πρώην Hilton (νυν The Ilisian) ολοκληρώνουν μετατροπές σε πολυδιάστατους προορισμούς που περιλαμβάνουν ξενοδοχεία, ιδιωτικές κατοικίες και σύγχρονες υπηρεσίες. Παράλληλα, στο Μέγαρο Αρσακείου, η Legendary Food αναπτύσσει το Κέντρο Γαστρονομίας και Πολιτισμού "ΣΤΟΑ", δημιουργώντας έναν νέο χώρο αναφοράς για την ελληνική δημιουργικότητα και γαστρονομία.
Στα σύγχρονα εργοτάξια, η κατανόηση της εμπειρίας του χρήστη, της ροής του φωτός και της αλληλεπίδρασης με τον χώρο είναι πλέον εξίσου σημαντική με τον υπολογισμό των υλικών. Οι ρόλοι στα αρχιτεκτονικά γραφεία μετασχηματίζονται, με συνεργασίες μεταξύ αρχιτεκτόνων, energy consultants, ειδικών σε παθητικά συστήματα, μηχανολόγων αυτοματισμών και lighting designers.
Έργα κάτω από την πόλη και νέες δεξιότητες
Στη Γραμμή 4 του Μετρό, πολιτικοί μηχανικοί, τοπογράφοι, γεωτεχνικοί, ηλεκτρολόγοι, αυτοματιστές, αρχιτέκτονες σταθμών και ειδικοί ψηφιακής απεικόνισης συνεργάζονται μέσω 3D modeling και LiDAR σάρωσης. Η σύγχρονη σήραγγα σχεδιάζεται πρώτα ψηφιακά και μετά υλοποιείται στο έδαφος. Η πολυπλοκότητα τέτοιων έργων απαιτεί νέα αντίληψη συνεργασίας, όπως τονίζει στέλεχος της Αττικό Μετρό.
Η ζήτηση για ανθρώπινο δυναμικό είναι αυξημένη σε όλα τα επίπεδα, από εργάτες μέχρι εξειδικευμένους μηχανικούς και ειδικούς στην τεχνητή νοημοσύνη. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Όμιλος ΑΒΑΞ στηρίζει το νέο μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στη Διαχείριση Κατασκευής Έργων, προσφέροντας σε έως 35 φοιτητές ετησίως τα απαραίτητα εφόδια για να στελεχώσουν τον κλάδο. Η διευθύντρια του προγράμματος, Κλεοπάτρα Πετρουτσάτου, αναφέρει ότι «η διαρκής αναβάθμιση των δεξιοτήτων των νέων μηχανικών είναι εθνική προτεραιότητα».
Η LAMDA Development έχει εντάξει στο έργο του Ελληνικού στελέχη που επέστρεψαν από το εξωτερικό, συμμετέχοντας ενεργά στο εθνικό πρόγραμμα Rebrain Greece για την επαναπατρισμό ελληνικού ταλέντου. Φέτος, η εταιρεία συμμετέχει σε δύο μεγάλα Rebrain events σε Βρυξέλλες και Νέα Υόρκη, με στόχο την προσέλκυση Ελλήνων επαγγελματιών του εξωτερικού.
Σε όλη την Ελλάδα, παλιοί τεχνίτες και νέοι μηχανικοί που χειρίζονται drones και ρομποτικά όργανα συνεργάζονται σε μεγάλα και μικρά εργοτάξια. Η ολοκλήρωση της Γραμμής 4 θα συνδέσει περιοχές όπως η Κυψέλη, τα Εξάρχεια και το Κολωνάκι με το υπόλοιπο δίκτυο, αλλάζοντας σημαντικά την εικόνα της πόλης.
Η μεταμόρφωση αυτή έχει ως κοινό παρονομαστή τη μεταβολή της ίδιας της εργασίας. Οι ειδικότητες αλληλοσυμπληρώνονται, δημιουργώντας ένα νέο λεξιλόγιο δεξιοτήτων όπου η τεχνολογία, η βιωσιμότητα και η αισθητική συνυπάρχουν.
Ωστόσο, η μεγαλύτερη πρόκληση για τα μεγάλα έργα της χώρας παραμένει η έλλειψη εξειδικευμένου τεχνικού και επιστημονικού δυναμικού. Μετά από μια δεκαετία κρίσης, η ελληνική αγορά ωριμάζει ταχύτερα από ό,τι μπορεί να υποστηριχθεί από το διαθέσιμο ανθρώπινο δυναμικό.
Οι εταιρείες αναγκάζονται να προσφέρουν προγράμματα εκπαίδευσης, συνεργασίες με πολυτεχνεία και κίνητρα επιστροφής Ελλήνων του εξωτερικού. Το Brain Gain αφορά όχι μόνο υψηλόβαθμα στελέχη, αλλά και τεχνίτες, σχεδιαστές και προγραμματιστές. Οι νέοι επαγγελματίες αναζητούν εργασιακό περιβάλλον με νόημα και έργα που συνδυάζουν τεχνική πρόκληση και κοινωνική αξία.
Η ανεύρεση ανθρώπων με εξειδικευμένες δεξιότητες παραμένει δύσκολη, ενώ η πολιτεία καλείται να στηρίξει τη μετάβαση με ευέλικτα κίνητρα και μετεκπαίδευση. Πίσω από κάθε μεγάλο έργο, αλλάζει όχι μόνο το τοπίο, αλλά και η ταυτότητα του επαγγέλματος. Ο σύγχρονος μηχανικός είναι πλέον συνθέτης, ο αρχιτέκτονας αφηγητής βιωσιμότητας και όλοι μαζί εργάζονται για την επιστροφή της γνώσης και της δημιουργίας στην Ελλάδα.
Νέες και διαχρονικές ειδικότητες στις κατασκευές και τις αστικές αναπλάσεις
1. BIM Coordinator / BIM Manager: Διαχειρίζεται τα ψηφιακά μοντέλα των έργων και συντονίζει ομάδες μέσω 3D ψηφιακού περιβάλλοντος. Απαιτούνται σπουδές μηχανικού και γνώση BIM λογισμικών.
2. Data Analyst: Επεξεργάζεται δεδομένα έργου και δημιουργεί dashboards για τη λήψη αποφάσεων. Απαραίτητες σπουδές σε πληροφορική ή μαθηματικά με εξειδίκευση σε data analytics.
3. Environmental Engineer: Ελέγχει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, μετρά εκπομπές και διαχειρίζεται απορρίμματα. Χρήσιμες σπουδές σε περιβαλλοντική ή χημική μηχανική.
4. ESG Specialist: Εφαρμόζει στρατηγικές βιωσιμότητας και κοινωνικής ευθύνης, ελέγχοντας υλικά και διαδικασίες σύμφωνα με ESG standards.
5. Lighting Designer: Μελετά φωτισμό για αισθητική, λειτουργικότητα και ενεργειακή αποδοτικότητα. Σπουδές σε αρχιτεκτονική ή ηλεκτρολογική μηχανική.
6. UX Expert: Αναλύει την εμπειρία του χρήστη στους χώρους. Απαραίτητη εμπειρία σε design, ψυχολογία ή αρχιτεκτονική με ειδίκευση στο UX.
7. Energy Modeler / Energy Consultant: Δημιουργεί ενεργειακές προσομοιώσεις και προτείνει παθητικά συστήματα. Απαραίτητες γνώσεις μηχανολόγου ή ενεργειακού μηχανικού.
8. Urban Planner: Σχεδιάζει την οργάνωση περιοχών με βάση κοινωνικά και περιβαλλοντικά δεδομένα. Σπουδές σε πολεοδομία ή αστικό σχεδιασμό.
9. Climate Engineer: Μελετά το μικροκλίμα και συμβάλλει στη δημιουργία ενεργειακά ανθεκτικών χώρων. Σπουδές σε μηχανολογία ή βιοκλιματικό σχεδιασμό.
10. Acoustic Consultant: Βελτιστοποιεί την ακουστική χώρων και περιορίζει θορύβους. Χρήσιμες σπουδές στη μηχανολογία ή φυσική με εξειδίκευση στην ακουστική.
11. Automation Engineer / Τεχνικός Αυτοματισμών: Σχεδιάζει συστήματα έξυπνων κτιρίων και αυτοματισμούς. Απαιτούνται σπουδές ηλεκτρολόγου ή μηχανικού αυτοματισμών.
12. Sustainability Officer: Διασφαλίζει την τήρηση διεθνών προδιαγραφών βιωσιμότητας σε όλα τα στάδια του έργου. Απαραίτητες σπουδές σε πολυτεχνικές ή περιβαλλοντικές επιστήμες.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
